Mikroiqtisodiyot va makroiqtisodiyot

6.9-rasm. Izokosta 
Masalan, A va V nuqtalar uchun quyidagi tenglikni yozish mumkin: 
C=W
LA+r
KA = W
LB + r
Kv. 
Agar nuqta 0N1N2 uchburchak ichida yotsa, shu nuqtaga mos resurslar 
koordinatasini olganda, firma o‗z byudjetini to‗lik sarflamaydi. Masalan, M nuqta 
uchun (6.5)-tenglama quyidagicha yoziladi: 
W
LM+r
KM(6.5) 
6.10-rasm. Izokostalarning joylashuvi 
(6.4) tenglama firmaning har bir umumiy harajati uchun grafikda aloxida 
izokvanta bilan ifodalanadi. Agar firmaning umumiy harajatlari ikki variantda 

---

161 
bo‗lsa, ya‘ni C
1
va C
2
hamda C
1
< C
2
bo‗lsa, ushbu umumiy harajatlar uchun 
izokostalar grafikda quyidagicha joylashadi (6.10-rasm). 
Firma byudjetining o‗sishi yoki resurslar narxining pasayishi izokostani o‗ngga 
siljitadi, byudjetning qisqarishi va resurslar narxining oshishi izokostani chapga 
siljitadi. 
(6.4)-tenglamani quyidagi ko‗rinishda yozamiz: 
K=
- 
(
)
(6.6) 
(6.7)-tenglamadan kelib chiqadiki izokostaning burchak koeffitsienti 
quyidagiga teng:
= - 
(6.7) 
Izokostaning burchak koeffitsienti [- 
] shuni ko‗rsatadiki, agar firma r narxda 
birlik kapital sotib olish uchun bir birlik mehnat sarfidan voz kechsa (W-so‗m 
iqtisod qiladi), ishlab chiqarishdagi umumiy harajat qiymati o‗zgarmaydi. 
Masalan, agar ish haqi 20 sum, kapitalga ijara haqi 5 so‗m bo‗lsa, 
= 
=4, 
yoki 
= 4 • 
Demak, firma umumiy harajatni o‗zgartirmasdan bir birlik mehnatni 4 birlik 
kapital bilan almashtirishi mumkin. 
Endi firmaning umumiy harajatlari cheklanganda maksimal mahsulot ishlab 
chiqarishga erishish masalasini grafik usulda echilishini ko‗rib chiqamiz (6.11- 
rasm).

---

162