Mikroiqtisodiyot

Sotish oldi servis xizmat strategiyasi taklif etilayotgan mahsulotning  sifat 

ko’rsatgichlarini takomillashtirish maqsadida iste’molchilar talablarini doimiy 

o’rganish va tahlil qilishga yo’naltirilgan. 

Sotishdan keyingi servis xizmat strategiyasi kafolat muddati davomida, undan 

keyingi davrda ko’rsatiladigan xizmatlar majmui. 

Biznes rejada albatta ko’rsatiladigan servis xizmatlar haqida to’xtalib o’tiladi, ular 

quyidagilar: 



  Mahsulotni bepul yetkazib berish; 



 

Mahsulotni o’rnatib berish; 



  Bepul kafolatli ta’mirlash muddatlari, 



 

Kafolat muddatlaridan so’ng pulli ta’mirlashni amalgam oshirish 



 

Ehtiyot qismlari bilan ta’minlash 



  Texnik maslahatlar berish va h.o 

 

---

 

66 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Biznes rejada Tovar belgilariga jiddiy e’tibor berish lozim.chunki iste’molchi uchun 

bu belgilar katta ahamiyatga ega: ya’ni Tovar markasi, qadoqlanishi, xossalari va  

bajaradigan vazifalarini mufassal bayon etish lozim. 

   TOVAR BELGISI- huquqiy himoya qilingan Tovar markasi yoki uning bir qismi 

bo’lib,Tovar sotuvchisining faqatgina  o’ziga  marka  nomi va  marka belgisidan  

foydalanish huquqini beradi. 

Tovar belgisining vazifalari: 

1.  sifat kafolati,2.individuallik, 3.reklama, 4.markani himoya qilish. 

TOVAR MARKASI- bu ramz, belgi, surat, nom sifatida bo’lishi  mumkin, u sizning tovaringizning 

raqobatchi mahsulotidan farqlanishi uchun qo’yiladi. 

MARKA NOMI- markaning bir qismi bo’lib, talaffuz qilish mumkin bo’lgan harf, so’z  yoki 

ularning  qo’shilmasi tarzida ifodalanishi mumkin: misol TIP-TOP. 

MARKA BELGISI- markaning bir qismi bo’lib, talaffuz qilinmaydi va oson tanib olinadigan belgi, 

rasm, shaklida bo’lishi mumkin: misol GM (jeneral motors)

 Tovarning bozor belgilari: 

 

 

 

 

 

 

   Biznes rejaning ishlab chiqarish  bo’limi  eng  murakkab bo’lim bo’lib  hisoblanadi, 

chunki ta’minotchilarning doimiy - stabil emasligi narxlarning o’zgarib turishi, 

ehtiyojlarning o’zgarib turishiva h.o omillar ta’sirida ishlab chiqarish jarayoni tashkil 

qilinadi. 

    Bu bo’limni tashkil qilish  uchun quyidagi savollarga javob berish lozim: 

1.  Mahsulot qayerda  tayyorlanadi, ishlab turgan korxonada yoki yoki yangitdan 

qurilayotgan korxonadami? 

2.  Bu uchun qanaqa ishlab chiqarish quvvatlari kerak bo’ladi va u yildan yilga 

qanday o’zgaradi? 

3.  Kimdan,qanaqa va qanday shartlar asosidaxom-ashyo materiallar va 

qadoqlovchi vositalar olinadi? 

4.  Ularga ishonsa bo’ladimi? 

5.  Ishlab chiqarish bo’yicha hamkorlik  ko’zlanyaptimi? Kim bilan? 

6.  ishlab chiqarish hajmida yoki xom-ashyo yetkazib berilishida qanaqadir 

chegaralanish bo’lishi mumkinmi? 

7.  Qnaqa jihoz kerak va uni qayerdan olish mumkin?  

8.  Qanaqa muammolar bo’lishi mumkin? 

 Biznes rejada  ishlab chiqarishni tashkil qilinayotganligi  va qanday nazorat 

qilinayotganligi  to’g’risida qisqacha bayon etish lozim. 

    Biznes rejaning bu bo’limini 4-5 yillik ko’rsatkichlar yordamida yoritish lozim. 

Va bu bo’limni albatta xarajatlar tahlili bilan yakunlab rejalashtirilayotgan  foydani 

ko’rsatib o’tish lozim.Ishlb chiqarish hajmi yuqoridagidasturda rejalashtiriladi va 

shuga binoan ishlab chiqarish xarajatlari hisob-kitob qilinadi. 

 

 

---

 

67