Mikroiqtisodiyot

Tovarning narxini uning hayot bosqichiga ham muvofiqlab turish lozim. Hayot 

bosqichlari ular quyidagilar:  

        1.Tug’ilish,2..O’sish.  3.Yetuklik,  4.Qarilik,5.O’lim.  

      Mahsulot yangi  va unga talab endi vujudga kelayotgan bo’lsa, narxni 

arzonlashtirish orqali talabning ortishini  rag’batlantiramiz.. Mahsulot o’sib, yetuklikka 

yetgan, va tavorga talab ko’paygan bo’lsa, narxni asta sekin oshirish  orqali foydani  

ko’paytirish mumkin. 

     Mansulot qariy boshlasa, unga talab tushadi va tovarning  hayot davrini  narxni 

keskin tushirish orqali  uzaytirish mumkin. 

     Mahsulot o’layotgan davrda narxni yanada arzonlashtirish orqali, mavjud tovarni 

sotib, ishlab chiqarishni to’xtatib  yoki  o’zgartirish kiritib  yangi, yangi mahsulot  

ishlab chiqarish. 

     Shuningdek siz mahsulotingizning  hayot davrini uzaytirmoqchi  bo’lsangiz, sifatini 

har tomonlama oshirilishini  boshqarishingiz lozim.  Shhu bilan birga sifatning 

oshirilishi, narxni ko’tarib, foyda miqdorini ko’paytiradi. Demak, ishlab chiqariladigan 

Tovar yoki xizmat birinchi navbatda  iste’molchi talabini  qondirishga xizmat qilishi 

lozim.  

 

---

 

64 

 

Go’daklik 

Yetuklik 

 

Qarilik 

 

O’lim 

Tovar 

realizatsiyasi 

Sust 

 

Tez o’suvchi 

Sekin tushuvchi 

Tushuvchi 

 

Foyda 

Juda kam 

Maksimal 

 

Sekin 

kamayuvchi 

Kam yoki 

umuman 

Iste’molchilar 

Yangilikka 

qiziquvchilar 

To’liq bozor 

To’liq bozor 

Orqada 

qoluvchilar 

Raqobatchilar 

Ko’p  

Bo’lmagan 

Doim o’sib 

turuvchi 

Kuchli,ko’p 

O’lib turgan 

Marketing  

Xarajatlari 

Baland 

 

Baland 

 

Qisqaruchi 

 

Past 

 

Mahsulot 

Asosiy 

variant 

Mukammal 

lashgan 

Tabaqalash 

gan 

Kamaygan 

 

Narx 

 

Past 

 

Baland 

 

Ozgina 

past 

Eng 

Past. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

      Mahsulotning  bozorga kirib borishining yana bir asosiy elementi mahsulotning tashqi 

ko’rinishi, qadoqlanishi. 

         Bugungi kunda Tovar qadoqlanishi iste’molchi nuqtai nazaridan  sifatini belgilaydi, 

ishlab chiqaruvchi nuqtai nazaridan  bozorga kirib borishini belgilaydi. 

       Qadoqlash  dizaynini, materialini  va hajmini tanlashda albatta mahsulot  xususiyat 

lariga  moslashtirgan holda  tanlanishi lozim.  

Tovar siyosati o’z ichiga quyidagi yo’nalishlarni oladi: 

  assortiment siyosati, 

  yangi mahsulotni yaratish, . 

  mahsulot sifati sohasidagi korxona strategiyasi; 

  dizayn strategiyasi, 

  servis xizmatini tashkil etish strategiyalari; 

  Tovar belgisi;