Mikrobiologiyada laboratoriya mashg’ulotlari

Tuproqdagi  fosfor  bakteriyalarni  aniqlash  usuli.  Buning 
uchun  tuproq  namunasidan  analitik  tarozida  1  g    o'lchab  olib  uni 
sterillangan suv bilan aralashtirib, eritma tayyorlanadi va uning oxirgi 
darajasi  1:100  000  ga  yetkaziladi,  so'ngra  eritmadan  sterillangan 
pipetka  bilan  olib,  uchta  Petri  likobchasiga  solinadi,  ustiga 
suyultirilgan  40-45ºS  darajagacha  sovitilgan  muhit  quyiladi.    Eritma 
bilan  muhitni  aralashtirish  uchun  likobcha  asta  sekin  chayqatiladi. 
Likobchadagi muhit qotgandan so'ng, likobchaga yorliq yopishtirib 6-
7  kun  davomida  termostatga  qo'yiladi.  Yorliqqa  eritmaning  darajasi 
talabaning familiyasi, guruhi va ishni bajargan kuni yoziladi. 
Fosfor bakteriyalarni undirib va ularni o'rganish uchun bir necha 
xil oziqa muhitlaridan foydalaniladi. 
 

---

 
89 
Masalan, R.I.Pikovskaya muhitining tarkibi quyidagicha bo’ladi: 
 
Ca 
3
(PO
4
) ( kalsiy fosfat ) 
5,0 g 
NaCl (Osh tuzi) 
0,2 g 
MgSO
4
 . 7H
2
O (magniy sulfat) 
0,1 g 
Mn SO
4
 (marganes sulfat) 
Juda oz miqdorda 
FeSO
4
 (temir sulfat) 
Juda oz miqdorda 
Glyukoza 
20,0 g 
Agar-agar 
20,0 g 
Suv 
1000 ml. 
 
 R.I.Pikovskaya  muhitidan  tashqari,    fosfor  bakteriyalarini 
undirib  o'rganish  uchun  R.A.Menkinaning  muhitidan  va  kartoshka-
xamirturush  agaridan  ham    foydalaniladi.  Unib  chiqqan  fosfor 
bakteriyalarining  sonini  aniqlash  uchun  uchta    likobchadagi  mikrob 
koloniyalarini  sanab,  ularning  o'rtacha  soni  aniqlanadi.  Masalan: 
birinchi  likobchada  10  ta,  ikkinchi  likobchada  8  ta,  uchinchi 
likobchada 6 ta mikroorganizm  koloniyasi bo'lsa, bularning  yig'indisi 
uchga    bo'linadi,  chiqqan  son  eritma  darajasiga  ko'paytiriladi,  ya'ni 
8x100 000=800 000. 
1 g  tuproqdagi fosfor bakteriyalarning soni aniqlangandan so'ng 
muhit  yuzasidagi  koloniyalardan  preparat  tayyorlab  mikroskopda 
ko'riladi,    shundan  keyin  ko'zga  ko'ringan  mikroorganizmlarning 
rasmi daftarga chizib olinadi.