Mikrobiologiya va immunologiya

7-mavzu. PSEVDOTUBERKULYOZ QO'ZG'ATUVCHISI
Psevdotuberkulyoz qo'zg'atuvchisi (K pseudotuberculosis) - Yersinia avlodi, Enterobacteriaceae oilasiga mansub.
Psevdotuberkulyoz (rodentioz) - kemiruvchi va parrandalarda ko'proq uchraydigan infeksion kasallik bo'lib, parenximatoz organlarni tuberkulyozdagi o'zgarishlarga o’xshash tugunlar hosil qilib zararlashi bilan xarakterlanadi.
Patologik material. Laboratoriyaga tekshirish uchun parenximatoz organlar, limfa tugunlar, kemiruvchi va parrandalarning jasadlari yo'llanadi.
Morfologiyasi va tinktorial xususiyatlari bo'yicha Y. Pseudotuberculosis Y.pestis dan farq qilmaydi.
Bakteriologiya. Y. Pseudotuberculosis - fakultativ anaerob. Ular uchun optimal harorat 28-30 C, pH 7,2-7A. Qo'zg'atuvchining xususiyatlari uni o'stirish haroratiga bog’liq. Oziq muhitlarga talabchan emas.
Zich oziq muhitlarda 22-28°C da 24 soatdan keyin mayda (diametri 0,1-0,5 mm), yumaloq, bo'rtiq, tiniq, kulrang-sarg'imtir, markazi ko'tarilgan, yaltiroq koloniyalar hosil bo'ladi. 37 Cda koloniyalarda polimorfizm namoyon bo'lishi mumkin. U bo'rtiq, markazi qo'ng'ir va chetlari ingichka tolali D- koloniyalar shakllanishi bilan ifodalanadi. Past haroratiarda (22°C va undan past) xivchinlar hosil qiladi, shunisi bilan. Pestisdan farq qiladi, 37°Cda harakatsiz bo'ladi. GPBda bir xilda loyqalanish, donador yoki yopishqoq cho'kma hosil qiladi.
Turini aniqlash maqsadida biokimyoviy xususiyatlari tekshiriladi. Y. Pseudotuberculosis ureaza hosil qiladi, ramnoza, melibiozani bijg'itadi. Lizin - ornitindekarboksilazasi yo'q. jelalinani eritmaydi, indol hosil qilmaydi. 25⁰ da Foges – Proskauer reaksiyasi manfiy.
Ajratiigan qo'zg'atuvchi kulturasini serovariantini aniqlash uchun serologik reaksiyalar qo'llaniladi. Y. Pseudotuberculosis termostabil antigenlari bo'yicha 6 ta serologik guruhga va xivchinii antigeniari bo'yicha 5 variantga bo'linadi.
Biosinov. Patmaterial suspenziyasi yoki ajratilgan kultura bilan oq sichqon, dengiz cho'chqalari, quyonlar terisi ostiga yoki qorin bo'shligiiga zararlanadi. Ijobiy natijada oq sichqonlar 2-4 sutkada, dengiz cho'chqalari va quyonlar - 2-35 sutkada kulturaning virulentligiga bog'liq ravishda o'ladi. Qo'zg'atuvchi kulturasini ajratish uchun o'lgan hayvonlarning organlaridan oziq muhitlarga ekiladi, surtmalar tayyorlanadi, bo'yalgan preparatlar mikroskopda ko'riladi.