Mikrobiologiya (Ma’ruza matnlari)

Gifomisetales - Hyphomycetales  tartibi. Bu  tartibi vakillarining konidiyasporalari 

subtratdan dastalanib yoki yakka holda tashqariga chiqadigan konidiyabandlarida hosil bo‘ladi. 

Konidiyabandlari oddiy yoki har xil shoxlangan bo‘ladi. Konidiyalari esa bir hujayrali, ko‘p 

hujayrali ko‘ndalang yoki uzunasiga to‘siqli, ipsimon, ovalsimon bo‘lishi mumkin. Konidiyalar 

konidiyabandlarida yakka holda, zanjirsimon yoki boshsimon bo‘lishi mumkin. Gifomisetalis tartibi 

zamburug‘lari 3 ta oilaga bo‘linadi: 1. 1. 1.Moniliatsiya - Moniliaceae.  

2. Dematatsiya -Dematiaceae.  

3. Tuberkulyaratsiya - Tuberculariceae. 

1.Moniliatsiya oilasi vakillarining miseliysi, konidiyalari va konidiyabandlari har doim 

rangsiz bo‘ladi. Kamdan kam hollarda faqat konidiyasi rangli bo‘lishi mumkin. Bu oilaga juda ko‘p 

avlod va turlar kiradi:  

1. Monilia – Monilia                  5. Penisilium -Penicillium         

2.  Botutis – Botrytis                  6. Aspergillius -Aspergillus. 

3. Vertisillium – Verticillium     7. Trixotesium -Trichohecium    

4. Oidium – Oidium                   8. Trixoderma -Trihoderma 

 

Monilia avlodining konidiyalari bir xujayrali, zanjirsimon bo‘lib, konidiya bandlari och 

rangli. Bu avlod vakillari mevalarda chirish kasalligini keltirib chiqaradi.  

Masalan:  1. Monilia fructigena urug‘li – mevali daraxtlarida chirishni keltiradi. Botrutis 

avlodining koniyabandlari yaxshi rivojlangan bo‘lib miseliydan ajralgan bo‘ladi. Avlod vakillari 

o‘simliklarda patogenlik qiladi. 

Masalan: Botrytis cinerea – qulupnayda kul rang chirish. 

Botrytis alli – piyozda kul rang chirishni qo‘zgatadi. 

Vertisillium avlodining konidiya bandlari xalqa shaklida yetilib, uning uchida yakka yoki 

guj konidiyalar vujudga keladi. Bu avlodning ba’zi vakillari so‘lish, ba’zi vakillari quruq chirish 

kasaligini qo‘zgatadi. 

Masalan: Verticillium dahliae - g‘o‘zada so‘lish. 

Verticillium albo-atrum – kartoshkada quruq chirishni qo‘zgatadi. 

Oidium 

avlodining konidiyabandlari yaxshi rivojlanmagan. Konidiyalari qisqa 

konidiyabandlari uchiga zanjirsimon bo‘lib rivojlanadi. Bu avlod vakillari boshoqli ekinlarda un-

shudring kasalligini qo‘zgatadi. 

Masalan:  Oidium monilioides - g‘alla donli ekinlarda un-shudringni keltiradi. 

---

 2. Dematatsiya oilasi vakillarining miseliysi, konidiyabandlari va konidiyalari rangli 

bo‘ladi. Bu oilaga ham bir nechta avlod kiradi. Bulardan eng asosiylari: