Mikrobiologiya (Ma’ruza matnlari)

1. Ekzobazidiales tartibi: Bu tartib zamburug‘larida meva tanasi bo‘lmaydi. Bazidiyalari 

miseliyda yakka holda yoki qavat bo‘lib hosil bo‘ladi. Ularning vakillari guli parazit o‘simliklarda 

parazitlik Bilan hayot kechiradi. Bu  tartibga 2-ta avlod kiradi. 

 1. Ekzobazidium. 

2. Mikrostroma. 

---

 

Bu avlod vakillari barg va poyalarda hayot kechirib ularning jarohatlanishi natijasida 

zararlangan to‘qima ustida oq yoki pushti guborlar hosil qiladi. Kasallangan a’zolarda deformatsiya 

yuzaga keladi. 

 

2. Afilloforales tartibi: bu tartib zamburuglarining meva tanasi har xil tuzilgan bo‘lib, ular 

yumshoq, qattiq, qUruq, yoyilgan, qalpoqchali, terisimon bo‘ladi. 

 

Gimenoforlari trubkali, tikanakli, silliq, plastinkasimon, gijim bo‘ladi. Bu tartib vakillari 

asosan saprofitlar bo‘lib o‘rmonlarda uchratishimiz mumkin. Bu tartib meva tanasi va 

gimenofariysi tuzilishi ga qarab ikkita oilaga bo‘linadi: 

1.  Teleforatsiya – Thelephoraceae. 

2.  Poluporatsiya – Polyporaceae. 

1.Teleforatsiya oilasining meva tanasi terisimon bo‘lib, yupqa yoyilgan yoki gijim bo‘ladi. 

Gimenofori silliq yoki yigilgan holda bo‘ladi. Bu oila to‘rtta avlodga bo‘linadi: 

1. Stereum– Stereum. 

2. Hypochnus– Giponus 

3. Serpula– Serpula 

4. Coniophora- Konnoofora  

1. Stereum avlodi vakilari zararlangan, qurigan yoki yaxshi rivojlanmagan o‘rmon daraxtlari 

va mevali daraxtlarda uchraydi. Meva tanasi yoyilgan yoki cherepisa kabi joylashgan bo‘ladi. 

Serpula va Koniofora avlod vakillari uy zamburuglari, qurilish daraxtlarida rivojlanadi. 

Serpula avlodining meva tanasi yumshoq, substratga yopishgan bo‘ladi. 

Konifora avlodining meva tanasi etli, jigar rang yoki sargish bo‘ladi. 

2.Poluporatsiya oilasining meva tanasi bir yoki ko‘p yillik bo‘lib shakllari turlicha bo‘ladi. 

Gimenoforlari trubkasimon, yigilgan gijim bo‘ladi. Poluparatsiya oilasi quyidagi avlodlarga 

bo‘linadi: 

1. Polyporus.- bereza gubkasi. 

2. Fomes – xaqiqIy pukak. 

3. Phellinus – sosna gubkasi. 

1- avlod Poluporus vakillarining meva tanasi bir yilligi avval yumshoq bo‘lib, keyinchalik 

yogochlashadi. 

Misol: +o‘ngir po‘kak.