Microsoft Word Xitoy tilida vaqt kategoriyasi

Sifat so‘z turkumida vaqtning ifodalanishi 

Sifatning ravish sifatidagi qo‘shimcha vazifasi mavjud bo‘lib, ayrim 

sifatlar fe’l yoki sifatni aniqlab kelganida, mazmuni o‘zgarib, grammatik 

funksiyasi ham ravish bilan bir xil, bunda ravishga mansub bo‘ladi. Payt ravishi 

vazifasida ham keluvchi asosan quyidagi sifatlar mavjuddir: 

直 zhí（不断地 

bùduànde

）– beto‘xtov, to‘xtovsiz; 老 lǎo（总是 zǒngshì）–  doimo, har doim;

早  zǎo（很早以前  hěn zǎo yǐqián）–- ilgari, oldin; 晚  wǎn  – kech;  快  kuài

（时间接近 shíjiān jiējìn）– vaqtning yaqinlashayotganligini ifodalaydi

76

 

Yuqorida tilga olingan payt ravishi vazifasida keluvchi sifatlarning 

tahlilini mazkur bobning 2-bo‘limida ko‘rishimiz mumkin. Lekin misol 

                                                            

74

 

刘月华。实用现代汉语语法。-上海，1983。– 20 页. 

75

 S.Hashimova, S. Nosirova. Xitoy tili grammatikasi. –Toshkent.: Jahon Print, 2012. 77-b. 

76

 

刘月华。实用现代汉语语法。上海。 –  23 页. 

---

44 

 

tariqasida birgina “

老” lǎo so’zini olsak, “Zamonaviy xitoy tili lug‘ati”da 老 lǎo 

sifatining ikki xil payt ravishi vazifasida kelishi ko‘rsatilgan. 

1) “Uzoq vaqt”, “ancha payt” ma’nosida qo‘llanilishi: 

老张近来很忙吧，

老没见他了。  Lǎo Zhāng jìnlái hěn máng ba, lǎo méi jiàn tā le. Lao Jang 

so‘nggi kunlarda juda band bo‘lsa kerak, ancha vaqtda buyon uni ko‘rmadim. 

2) “Doim”, “odatda” ma’nosida qo‘llanilishi: 

人家老提前完成任务，咱

们 呢 ？ Rénjiā  lǎo tíqián wànchéng rènwu, zánmen ne? O‘zgalar doim 

belgilangan muddatdan oldin o‘z vazifalarini bajarib bo‘ladilar, bizlarchi?

77