www.ziyouz.com
kutubxonasi
111
Katta do‘xtir meni joyimga qaytarib o‘tirg‘izdi. Harsillab-harsillab nafas oldi.
— Y
O
mon ekansan, Dehqonqul, yomon ekansan, — dedi.
— O‘zingiz aytdingiz-ku, kattalardan so‘raysan, deb!
— Aytdim-qo‘ydim-da! Kattalarni oldida nima qilasan?..
—
Kallapoycha qilaman!
Katta do‘xtir seskanib tushdi.
— Nima qilasan? — dedi.
— Kattalarni kallapoycha qilaman! Etini bir-yoqlik qilaman, suyagini biryoqlik qilaman!..
Do‘xtir ko‘zlari katta-katta bo‘ldi. Qorachig‘i kamaydi — oqi ko‘paydi!
— O‘ylab gapirayapsanmi, uka? —dedi. — Esingni yig‘, uka, esingni yig‘!
— Esimni yig‘sam-yig‘masam!..
— Kambag‘al kattalarda nima ayb? Dunyoda tuyadan katta fillar bor.
— Bo‘lmasa, nimaga bunday qiladi? O‘ziga o‘t qo‘ygich bizni ayolimiz bo‘lsa — kattalarga nima?
— Sen siyosatni tushunmaysan, Dehqonqul, siyosatni tushunmaysan. Qanday davrda yashayapmiz
— bilmaysan...
— Xudo bergan davrda yashayapmiz-da, qanday davrda yashardik!
— Ana, aytdim-ku, Dehqonqul. O‘z oting o‘zing bilan dehqonsan, dehqon. Sen shunday deysan.
Kattalar esa unday demaydi. O‘z joniga qasd qilish — isyon! O‘z joniga qasd qilish — davrdan
norozilik! Ana, kattalar nima deydi!
— Bir begunoh bechorani psix, dedi, indamadim. Tentak, dedi, indamadim. Endi, kasalxonadan
chiqarib yuboraman, deyaptimi?!
— Ha-da, chiqarib yubor, deyapti-da? Shizofrenichka, deb diagnoz qo‘yib chiqarib yubor, deyapti-
da? Men aytdim, insof qilinglar, axir, dedim. Men bu ayolni go‘dakligidan bilaman, dedim.
— O‘ziga o‘t qo‘ygich ayolimiz bo‘lsa, kattalar nimadan qo‘rqadi?
— Kattalarga amal kerak, Dehqonqul! Sening ayoling kerak emas! Kattalarga mansab kerak!
Sening ayoling kattalarni gazagiga dori emas! Ayollar o‘z joniga qasd qila bersa, kattalarni tinch
qo‘ymaydi! Ishdan oladi, partiyadan o‘chiradi! Sening ayolingni deb, kattalar mansabidan ayriladimi?
Ayrilmaydi, o‘lsayam ayrilmaydi. Yo‘lini qiladi... Tentakka chiqar, deb buyuradi. Kasalxonaga qabul
qilma, deb buyuradi. Bajarmayin, meni ishdan haydaydi, partiyadan o‘chiradi. Kattalar dastidan kun
ko‘rolmayman. Men nima, men bir do‘xtir-da. Chin, qasam ichib edim. Lekin tumanga kattalar
xo‘jayin. Kattalar gapi bilan ish qilsam... ayoling-ku, ayoling... bola-baqralaring ham ruhiy kasalga
chiqib ketadi. Onasida bor edi, deydi.. Avloddan ajdodga o‘tadi, deydi. Shizofreniya degan tamg‘a
yomon tamg‘a, Dehqonqul. Shuning uchun, kel, senga bir akalik qilayin. Bir yo‘li bor. Bunday
qilamiz: ayoling o‘ziga o‘t qo‘yganini falokatga yo‘yamiz. Aytaylik, ayoling gazni yoqmoqchi bo‘ladi.
Gaz birdan lop etib, ayolingni yengiga yopishadi.
— Gaz? Bizda gaz nima qiladi?
— Gazimiz bor, ana, Obshir qishlog‘i adog‘idan quvurda o‘tib yotibdi.
— Quvurda o‘tib yotsa, qaysi bir mamlakatga o‘tib ketayapti-da.
— Ishqilib, gazing bormi, bor-da. Shu gaz bizniki-da. Qaysi bir mamlakatga ketsa-da, ishqilib,
bizning gazimiz-da. Hech bo‘lmasa, ballon gazing bordir?
— O‘tin bor, tappi bor.
— Xo‘p, uyog‘ini qo‘ya ber. Gazing bor, deb faraz qilamiz. Keyin... ayol kishi emasmi, yengini
o‘chirish o‘rniga, qo‘rqib qoladi. Esini yig‘ib olgunicha o‘t yoqasiga qarab o‘rlaydi. Dod deb baqiradi.
Dodini hech kim eshitmaydi. Sababi, hamma dalada bo‘ladi-da... Bo‘ldi, shu bilan kattalar tinchiydi-
qoladi. Kattalar tinch — olam tinch!
— Mayli, nima desangiz mayli. Menga ayolimizni tuzatib bersangiz bo‘ldi.
— Mana, men borman! — deya ko‘krak urdi do‘xtir. — O‘zim davolayman! Ayoling bor-yo‘g‘i
oltmish foiz kuyibdi, oltmish foizgina! Yaxshi bo‘p ketadi!
Tog‘ay Murod. Otamdan qolgan dalalar (roman)
Do'stlaringiz bilan baham: |