www.ziyouz.com кутубхонаси
63
— Мен енгил тортмас эдим.
— Нимага?
— Ахир, ўзинг ўйлаб кўр, туяни соғдилар, сути билан қорган лойдан вақтинчалик бут
ясадилар. Сиғиниб бўлишгач, бир бурчакка отдилар. Шундай эмасми?
— Ҳа, шундай. Мен бундай бутга сиғинишни истамайман.
— Нималар деяпсан ўзи?
— Нимани эшитган бўлсанг, шуни.
— Аммо бундай дейишинг тўғри эмас. Сафарда бўлсак, бошқа иложимиз йўқда, ахир.
Йўлимиз хавфхатарга тўла. Бошимизга бирон фалокат тушмайди, деб хеч ким кафолат
беролмайди.
— Шу лой санамга сиғинсак, келадиган бало даф бўладими?
— Барибир, сенинг фикринг нотўғри. Маккада си 1 ғинганларимиз ҳам тош ёки ёғоч
парчаси эмасми?
— Шундайликка шундайкуя, аммо улар ота-боболаримиздан қолган илоҳлар. Уларнинг
қаршисида бундай нарсалар эсга келмайди. Улар ҳақиқий илоҳ бўлмасалар, ота-боболаримиз
уларга сиғинишармиди?
— Эртага бизнинг фарзандларимиз ҳам шундай дейдилар.
— Шундай дерлар ҳам, аммо сизлар бу ишга енгилелпи қараяпсизлар. Шунчаки қўлбола
ясаб олган лойбутни илоҳ демоқдасизлар. Эртага уйга қайтганимизда, бизнинг бу ишимиздан
хабардор бўлган Ҳубал не дейди, Лот, Уззо,
и
Манот, Исоф, Ноила каби илоҳларимиз нима
деркан? Йўқ, азизим, масала сизлар ўйлаганчалик кўнгилхушлик масаласи эмас асло. Ё бутни
ёнингда олиб юр, ё бундай сохта ибодатга чек қўй.
— Агар масалага чуқур ёндашсак, бутни бу ерга олиб келишимиз ҳам унга бўлган
ҳурматсизлик эмасми? Оламиз, қўямиз, яна олиб юрамиз. Сўнгра, қошида бош эгиб сиғинамиз,
ундан ёрдам сўраймиз...
Суҳбат шу ерда бўлинди. Чунки ақл билан ўйлаб кўрганда, бу масала тобора боши берк
кўчага кириб қолаётган эди. Илоҳлар ҳақида билиббилмай мунозара қилиб, бошга бало
орттиргандан кўра, сухбатни шу ерда тугатиш афзал кўрилди.
Тўртинчи кун...
Туш пайти тўхташга амр берилгач, йўловчилар ўнгу сўлга ёйилдилар. Биров эҳтиёж
юзасидан хилватроқ жой қидирар, биров юкларни туширар, биров эса, тўрвасидан чиқарган
хурмони ер эди. Туялар ўз ҳолига ташлаб қўйилган, деярли ҳеч кимнинг иши йўқ.
Йўлга чиқилгандан бери ҳали туясига бир қултум сув, бир кафт ем бермаганлар ҳам бор
эди. Чунки бу жонивор ейиш, ичиш масаласида энг сабрли, нима берилса, шунга қаноат
қиладиган, ўн кунгача емайичмай йўл юра оладиган беозор бир ҳайвон эди. Шу боис бирон
кимса ҳам туясининг оч ёки ташналиги ҳақида ўйламасди.
Шу аснода атрофга тарқалганлардан бири қўлида чиройли бир шаклли тош кўтариб келди.
Кўрганлар роса суюндилар. Энди кечқурун туя соғиб, лой қориб бут ясашга ҳожат колмаган
эди. Чунки бутнинг ўрнини босадиган яхшироқ бир восита топилди. Ҳар ҳолда, бир одамнинг
қорнини тўйдирадиган сут беҳуда сарф бўлмайдиган бўлди.
— Балки, ҳақиқатан ҳам бир илоҳдир бу...
Бу гапни тошнинг устидаги чангларни артаётган бириси айтган эди. Бошқа бири унинг
эҳтимолини тасдиқлади:
— Балки...
— Бизга бутун сафар давомида сиғинишимизга бемалол етади бу бут. Тозаланган тош
ҳурмат билан юкларнинг орасига жойлаштирилди. Кечқурун дам олиш учун тўхтаганларида, у
ўз вазифасини бажариши керак бўларди.
Бир неча соат давом этган қайлула уйқусидан сўнг юклар туяларнинг устига ортилди, яна
Саодат асри қиссалари. 1-китоб. Аҳмад Лутфий
Do'stlaringiz bilan baham: |