Microsoft Word rizyozus solihiyn ziyouz com doc

 
360-bob 
Maqtalganda salbiy ta’sir qilib, maqtovni ko‘tara olmaydigan 
kishining yuziga maqtashning karohiyati haqida (lekin bunday 

---

Riyozus solihiyn. Abu Zakariyo Yahyo ibn Sharaf Navaviy 
 
 
www.ziyouz.com kutubxonasi 
311
salbiy ta’sirlanishdan omonda qoluvchi 
kishining yuziga maqtash joiz) 
 
1787/1. Abu Muso al-Ash’ariydan (r.a.) rivoyat qilinadi. Rasululloh (s.a.v.) bir 
kishining boshqa bir kishini ko‘klarga ko‘tarib maqtayotganini eshitib: «Uni halok 
qildinglar yoki bu kishining belini sindirdinglar-ku», dedilar. Imom Buxoriy va Muslim 
rivoyatlari. 
1788/2. Abu Bakradan (r.a.) rivoyat qilinadi. Rasululloh (s.a.v.) huzurlarida bir kishi 
zikr qilindi. Shunda boshqa bir kishi uning yaxshiligini gapirib maqtab yubordi. Buni 
eshitgan Rasululloh: «Do‘stingning bo‘ynini sindirding-ku», deb bir necha marta aytdilar. 
So‘ngra u zot: «Agar sizlardan biringiz maqtashga majbur bo‘lib qolsa, uni unday-
bunday va shu singari, deb o‘ylayman, desin. Agar men bilganimdek ana shu sifatlarga 
ega bo‘lsa, «Hasiybuhu Alloh vala yuzakkiy ‘alallohu ahada» (ma’nosi: «Uning kifoyachisi 
Allohdir. Allohning oldida biror kishi aybsiz emas»), desin», dedilar. Imom Buxoriy va 
Muslim rivoyatlari. 
1789/3. Hammom ibn Horis va Miqdoddan (r.a.) rivoyat qilinadi. Bir kishi Usmonni 
(r.a.) maqtaganida Miqdod (r.a.) tizzalarini bukib, uning yuziga mayda toshlarni otib 
yubordilar. Shunda Usmon (r.a.): «Bu nima qilganingiz?» deganlarida, Miqdod 4§: 
«Rasulullohning (s.a.v.) «Agar maqtovchilarni ko‘rsangiz, yuzlariga tuproq soching», 
deganlarini eshitdim», dedilar. Imom Muslim rivoyati. 
Yuqorida keltirgan hadisimiz yuzga maqtashni man etuvchi hadislardandir. Yuzga 
maqtash muboh ekanini anglatuvchi sahih hadislar ham ko‘pdir. Ulamolar ikki tomon 
hadislarini jamlab, quyidagi fikrlarni aytishgan: «Agar maqtalayotgan kishi komil 
iymonli, ishonchli, riyozatli, ma’rifatli bo‘lib, o‘sha maqtovdan fitnalanmasa va g‘ururga 
ketmasa, harom ham, makruh ham emas. Agar bu ishlarning birortasidan qo‘rqilsa, 
yuzga maqtashlik qattiq makruh bo‘ladi». Shunga asoslanib bu haqdagi turli sahih 
hadislarni keltirmoqdamiz: 
Rasululloh (s.a.v.) Abu Bakrga (r.a.):  «Jannatga kirishda hamma eshigidan 
 
chaqiriluvchilardan bo‘lishingni umid qilaman», boshqa hadisda: «Sen ishtoningni 
mutakabbirlik niyatida uzaytirib yuruvchilardan emassan», deganlar. Umarga (r.a.) esa: 
«Agar shayton seni ko‘rib qolsa, sen yurayotgan yo‘lni qo‘yib, boshqa yo‘lga ravona 
bo‘ladi», deganlar. Yuzga maqtash joiz bo‘lgan hadislar ko‘p bo‘lib, bu haqda «Al-Azkor» 
kitobida batafsil so‘zlangan.