Microsoft Word rizyozus solihiyn ziyouz com doc

«Kim biron yomon ish qilsa yoki (Allohning buyruqlariga itoat etmasdan) o‘z 
joniga jabr qilsa, so‘ngra Allohdan mag‘firat so‘rasa, Allohni mag‘firat qilguvchi 
va mehribon ekanini topar-ko‘rar» (Niso surasi, 110-oyat); 
«Modomiki, siz ularning oralarida ekansiz, Alloh ularni hargiz azoblamas va 
ular mag‘firat so‘rab turgan hollarida ham Alloh ularni azoblaguvchi emasdir» 
(Anfol surasi, 33-oyat); 
«(U taqvodor zotlar) qachon biron-bir fahsh-gunoh qilib qo‘ysalar yoki 
(qandaydir noloyiq ish  qilish bilan) o‘zlariga zulm qilsalar, darhol Allohni eslab, 
gunohlari uchun mag‘firat - kechirim so‘raydigan, - har qanday gunohni yolg‘iz 
Allohgina mag‘firat qilur, - bilgan hollarida qilgan gunohlarida davom 
etmaydigan kishilardir» (Oli Imron surasi, 135-oyat), deb aytgan. Bu bobga tegishli 
oyatlar ko‘pdir. 
1868/1. Ag‘arrul Muzaniydan (r.a.) rivoyat qilinadi. Rasululloh (s.a.v.): «Mening 
qalbim ham (zikrdan to‘xtab) to‘silib turadi. Albatta men ham har kuni Alloh taologa yuz 
marta istig‘for aytaman», dedilar. Imom Muslim rivoyati. 
1869/2. Abu Hurayradan (r.a.) rivoyat qilinadi. Rasululloh (s.a.v.): «Allohga qasamki, 
albatta men Alloh taologa bir kunda yetmish martadan ko‘p istig‘for aytib tavba 
qilaman», dedilar. Imom Buxoriy rivoyati. 
1870/3. Abu Hurayradan (r.a.) rivoyat qilinadi. Rasululloh (s.a.v.): «Allohga qasamki, 
agar sizlar gunoh qilmasangizlar, Alloh sizlarni ketkazib, (o‘rningizga boshqa) gunoh 
qiladigan qavmni olib keladi. Bas, ular (gunohlariga) istig‘for aytishadi, Alloh esa 
ularning gunohlarini kechiradi», dedilar. Imom Muslim rivoyati. 
1871/4. Ibn Umardan (r.a.) rivoyat qilinadi: «Rasulullohning (s.a.v.) bir majlisda yuz 
marta «Robbig‘firliy va tub ‘alayya innaka anta tavvobur rohiym», deb aytganlarini 
hisobladik». Abu Dovud va Termiziy rivoyatlari. 
1872/5. Ibn Abbosdan (r.a.) rivoyat qilinadi. Rasululloh (s.a.v.) «Kim istig‘forni lozim 
tutsa, Alloh taolo har bir tanglikdan chiquvchi yo‘l va har turli g‘amdan yengillik hamda 
uni hech bir o‘ylamagan tomonidan rizqlantirib qo‘yadi», dedilar. Abu Dovud rivoyati. 
1873/6. Ibn Mas’uddan (r.a.) rivoyat qilinadi. Rasululloh (s.a.v.) «Astag‘firulloh allaziy 
la ilaha illa huval hayyul qayyum va atubu ilayhi, deb aytsa, (Alloh) urushdan 
qochgandagi gunohini ham kechirib yuboradi», dedilar. (Ma’nosi: «Barhayot, tirik 
Allohdan avf etishini so‘rayman va Unga tavba qilaman».) Abu Dovud va Termiziy 

---

Riyozus solihiyn. Abu Zakariyo Yahyo ibn Sharaf Navaviy 
 
 
www.ziyouz.com kutubxonasi 
332
rivoyatlari.  Imom Hokim bu hadis Buxoriy va Muslimning shartlariga binoan sahihdir, 
deganlar. 
1874/7. Shaddod ibn Avsdan (r.a.) rivoyat qilinadi. Rasululloh (s.a.v.) «Kim sayyidul 
istig‘for - «Allohumma anta robbiy la ilaha illa anta xolaqtaniy va ana ‘abduka va ana 
‘ala ‘ahdika va va’dika mastato’tu a’uzu bika min sharri ma sona’tu, abu‘u laka 
bini’matika ‘alayya va abu‘u bizambiy fag‘firliy fainnahu la yag‘firuz zunuba illa anta»ni 
kechki payt aytib, shu kuni vafot etsa, jannatga kiradi. Kim tongda aytib, shu kuni vafot 
etsa, unda ham jannatga kiradi», dedilar. (Ma’nosi: «Allohim, Sen Parvardigorimsan, 
Sendan boshqa iloh yo‘q. Meni xalq qilding va men Sening qulingman. Men Senga 
bergan va’damda va Senga bergan ahdimda qodir bo‘lganimcha turibman. Qilgan 
narsalarimning yomonidan Sening noming bilan panoh tilayman. Menga ato qilgan 
ne’matlaringga iqror bo‘ldim. Va yana gunohlarimga ham iqror bo‘ldim. Mening 
gunohlarimni kechir. Chunki Sendan boshqasi gunohlarimni kechira olmaydi».) Imom 
Buxoriy rivoyati. 
1875/8. Savbondan (r.a.) rivoyat qilinadi. Rasululloh (s.a.v.) namozni tugatsalar, uch 
marta «Astag‘firulloh», deb so‘ngra: «Allohumma antas salom va minkas salom, 
taborakta ya zal jalali val ikrom», deb aytardilar. (Ma’nosi: «Ey Allohim, Sen salomsan 
va salom Sendandir. Ey ulug‘ va hurmatli Zot, Sen barakotlisan».) Mana shu hadis 
roviylaridan biri Avzo’iyga: «Istig‘for nechuk bo‘ladi?» deyilganida, u zot: «(Bunda): 
«Astag‘firulloha, astag‘firulloha», deyiladi», deb aytdilar. Imom Muslim rivoyati. 
1876/9. Oishadan (r.a.) rivoyat qilinadi. Rasululloh (s.a.v.) o‘lishlaridan oldin: 
«Subhanallohi va bihamdihi astag‘firulloha va atubu ilayhi», ya’ni «Allohga hamd aytish 
ila Uni poklab yod etaman. Allohga istig‘for aytib tavba qilaman», deb ko‘p aytardilar. 
Imom Buxoriy va Muslim rivoyatlari. 
1877/10. Anasdan (r.a.) rivoyat qilinadi. Rasululloh (s.a.v.) aytadilar: «Alloh taolo: 
«Ey Odam bolasi, sen Menga duo qilding va Mendan umid qilding. Men esa sening 
gunohingni ahamiyat bermasdan kechirib yubordim. Ey Odam bolasi, agar gunohing 
osmon buluticha bo‘lsa ham, Menga istig‘for aytsang, gunohingni kechiraman. Ey Odam 
bolasi, agar Menga yerni to‘ldiradigan gunoh bilan kelib, so‘ngra biror narsa bilan Menga 
shirk keltirmasang, gunohing to‘laligicha mag‘firat bilan senga boraman», dedi». Imom 
Termiziy rivoyati. 
1878/11. Ibn Umardan (r.a.) rivoyat qilinadi. Rasululloh (s.a.v.) «Ey ayollar jamoasi, 
sadaqa beringlar va istig‘for aytishni ko‘paytiringlar, chunki do‘zax ahlining ko‘pchiligini 
siz ayollardan tashkil topganini ko‘rdim», deganlarida, bir ayol: «Nima uchun do‘zax 
ahlining aksariyati biz ayollardan tashkil topgan?» deganida, Rasululloh (s.a.v.) 
«La’natni ko‘p aytasizlar va erlaringizga ko‘p noshukrlik qilasizlar. Men o‘zi aql va dinda 
noqis bo‘lib, aqllilar ustidan g‘olib keluvchilarni sizlardan boshqalarda ko‘rmadim», 
dedilar. Haligi ayol: «Aqli va dini noqis, deganingiz nima?» deb so‘ragan edi, Rasululloh 
(s.a.v.)  «Ikkita ayolning guvohligi bitta erkak guvohligiga teng bo‘lishi aqli noqisligidir. 
Hayz va nifos qoni ko‘rganda namoz o‘qimasligi dini noqisligidir», de dil ar. Imom 
Muslim rivoyati.