Microsoft Word qishloq xo'jaligi mashinalari

Chigitni plyonka ostiga ekish natijasida hosil ertaroq
pishib, uni gorizontal shpindelli paxta terish mashinasi bilan
y ig ‘ishtirib olish imkoniyati tug‘iladi.
Mazkur texnologiyaning bajarilishini ta’minlaydigan seyalka 
sxemasi 151- rasmda keltirilgan. U rama 
(2),
osish moslamasi 
(1),
iztortkich, barabanli miqdorlagich (3), yer tekislagich (4), ariqcha 
ochadigan sferik disk (5), plyonka chetini tuproq bilan ko‘madigan 
sferik disk (6), plyonka o‘rami o‘rnatilgan jo ‘va 
(7),
plyonkani 
taranglovchi jo ‘va (8), sidirgich (9), zichlagich 
(10)
lardan tuzilgan.
Yer tekislagich 
(4)
ramaga sharnirli o‘rnatilgan bo‘lib, u 60 
sm kenglikdagi plyonka yoyiladigan joyning tuprog‘ini tekislab, 
kesaklarni maydalab, yer ustini silliqlab ketadi. Agar tekislagich 
sifatli ishlamasa, g‘adir-budur bo‘lgan yer yuzasiga to‘shalgan o‘ta 
yupqa plyonka (qalinligi 8 mkm) teshilib, mulcha o‘z effektini 
pasaytirib qo‘yadi. Tekislagich ishining sifati, uni yerga bosib 
turadigan prujinaning siqilish darajasini o‘zgartirish hisobiga 
rostlanadi.
Sferik disklar chuqurligi 6-8 sm bo‘lgan ariqchalarni bir- 
biridan 40 sm oraliqda yasab ketishadi. Keyinchalik, bu 
ariqchalarga plyonkaning chetlari kiritilib ko‘miladi.
Seyalka to‘rtta ekish seksiyasidan iborat bo‘lib , har bir 
seksiya ikkitadan barabanga ega. Har bir baraban chigitni bir satrga 
uyalab ekib ketadi. Demak, seksiyadagi barabanlar ikki satrni 
ekadi. Bu qo‘shaloq satrlar tasmani, ya’ni qatorni tashkil qiladi. 
Tasmadagi satrlar orasi 30 sm, tasmalar oralig‘idagi 60 sm yer 
keyinchalik jo ‘yak olish, sug‘orish, o‘g‘itlash, kultivatsiyalash 
uchun qoldiriladi. Tasma simmetriya o‘qlari orasi, ya’ni qatorlar 
oralig‘i 90 sm bo‘ladi.
270

---

151-rasm.
Chigitni plyonka ostiga ekadigan seyalkaning
sxemasi:
a - seyalkaning yon k o ‘rinishi; b - seyalka seksiyasini ust
k o ‘rinishi; d - ishchi qismlar ish jarayonining sxemasi; 1 - osish
moslamasi; 2 - rama; 3 - barabansimon miqdorlagich; 4 - yer
tekislagich; 5 va 6 - sferik disklar; 7 va 8 - j o ‘valar; 9 - sidir-
gich; 10 - zichlagich.
271

---

152-rasm.
Seyalkaning barabansim on chigit miqdorlagichi:
1 - cho‘michsimon m e ’yorlagich; 2 - urug‘ qadagich; 3 - klapan;
4 - baraban; 5 - qopqoq; 6 - reborda.
Barabansimon miqdorlagich (152- rasm) cho‘michsimon 
me’yorlagich (1), urug‘ qadagich (2), to‘siq3, baraban (4), qopqoq 
(5), reborda (6) lardan tuzilgan. Bu miqdorlagichning barabani 
uchta ishni bajaradi. Birinchidan, rebordalari bilan plyonkaning 
ikki chetini ilgari sferik disk tayyorlangan ariqchaga natijada, 
tekislangan yerga to‘shalgan plyonkani tarang holda ushlab turadi. 
Ikkinchidan, u urug‘don vazifasini bajaradi. Baraban ichiga urug‘ni 
solib qo‘yish uchun uning yon devoridan qopqoq (5) ochiladi va 
maxsus tarnov yordamidan foydalaniladi. Baraban ichida cho‘- 
michsimon me’yorlagich 
(1)
lar o‘rnatilgan. Me’yorlagich prizma 
shaklidagi darchali uychaga o‘xshaydi. Baraban aylanganida, 
urug‘lar orasidan o‘tayotgan me’yorlagichga urug‘lar kirib qoladi. 
Uchinchidan, baraban, aylanishi hisobiga, o‘z sirtiga o‘rnatilgan 
urug‘ qadagichlarning plyonkani teshishiga va tuproqqa botib 
urug‘larni tashlab ketishiga majbur qiladi.
Urug‘ qadagichning uzunligi urug‘larni 4-6 sm chuqurlikda 
ko‘mib ketishga yetarlidir. Urug‘ qadagich va cho‘michsimon
272

---

me’yorlagich 
bir-birlarining 
davomi 
bo‘lganligi 
sababli, 
me’yorlagichga tushgan chigit urug‘i qadagichning uchidagi 
bo‘shliqqa darrov yetib boradi. Urug‘ qadagichning uchini ochib- 
yopish uchun 90° ga bukilgan ikki yelkali richagga o‘xshash 
maxsus klapan (3)o‘rnatilgan.
Barabanning tashqi chetiga reborda qo‘yilgan. Rebordaning 
shakli plyonkaning chetini sferik disk tayyorlab ketgan ariqcha 
yuzasiga zich bosib turadigan qilib, qiyalatib yasalgan.
Eni 60-65 sm bo‘lgan plyonka ro‘lonini (massasi 12-14 kg) 
o‘rnatish hamda yoyilgan plyonkani tarang holatda yerga to‘shash 
uchun ekish seksiyasi ramasiga sozlanuvchi valik (7) va