Microsoft Word qishloq xo'jaligi mashinalari

Seyalka iztortkichining uzunligini to ‘g ‘ri belgilash,
keyinchalik paxtazorda bajariladigan kultivatsiyalash, dori
purkash, hosilni mashina bilan y ig ‘ishtirish jarayonlariga tasir
ko‘rsatadi.
Iztortkich sifatida uzun shtangaga o‘rnatilgan sferik disk 
(diametri 250-300 mm) ishlatiladi. Disk harakat yo‘nalishiga 15­
20° burchak ostida qiya o‘rnatiladi. 150- 
b
rasmdan to‘rt g‘ildirakli 
traktor agregatlaydigan seyalkani o‘ng iztortkichining uzunligi
l
1 
= 0, 
5(A -C)+
bt , chap iztortkichniki 
h
= 0, 5(A+C)+ 
bt
ekanligi 
aniqlanadi. Bu yerda, 
A
— 
seyalkadagi chetki ekkichlar oralig‘i,
m; C
— 
traktor oldingi g ‘ildiraklarining oralig‘i, m;
uch g‘ildirakli 
traktor bilan ishlaydigan seyalka uchun o‘ng va chap iztortkichlar 
bir xil uzunlikka ega bo‘ladi (150-b rasm):
l1 = l2 = 0, 5 A+bt. 
(95)
Tutash qatorining kengligi bt oddiy qatorlar oralig‘i 
b
ga teng 
bo‘lishi rejalashtirilishi ma’qul bo‘ladi.
Chigitni plyonka ostiga ekish texnologiyasining afzalliklari 
ko‘p bo‘lganligi tufayli keng tarqalmoqda. Bu texnologiya 
ishlatilsa, erta bahorda quyosh nuridan to‘liqroq foydalanib, tuproq 
haroratini kerakli darajagacha ko‘tarib, chigitni 10-15 kun oldin 
ekib olinadi. 10 sm chuqurlikdagi harorati 9-10°C ga yetgan 
tuproqning ustiga plyonka yopilsa, mulcha (parnik) effekti hisobiga 
uning harorati qo‘shimcha 4-5°C ga ortib, chigitning unib 
chiqishiga yetarli sharoit tug‘iladi. Plyonka ostida namlik uzoq 
saqlanadi, shu sababli, chigitni tabiiy namlikda undirib olishda, 
hatto kunlar isib ketguncha sug‘ormaslik imkoniyati tug‘iladi. 
Plyonka ostida begona o‘tlar o‘sib, rivojlanmaydi, demak,
269

---

kultivatsiya o‘tkazishning soni ham kamayishi mumkin. Qulay 
sharoitda rivojlangan g‘o‘za tezroq ko‘sak tugib, hosildorligini 10­
12 s/ga gacha oshiradi. Muhimi, hosil erta pishib, uni erta (10-15 
kunga) pishadi.