СОЛИҲ АЛАЙҲИССАЛОМ ҚИССАСИ
Асл исмлари - Солиҳ ибн Убай ибн Асаф ибн Фосиҳ ибн Ҳом ибн Самуд ибн Од
ибн Эрам ибн Сом ибн Нуҳ алайҳиссаломдир. Од ва Самуд - икки шохлар эди. Сом
ибн Нуҳнинг ўғлонлари бўлган бу иккиовидан кўплаб зурриёдлар қолди. Улар Од
қ
абиласи, Самуд қабиласи деб аталардилар. Ҳуд қавми Од қабиласининг аввли,
Самуд қавми эса оҳиридир. Од халқи Самуд халқидан кўпроқ эди. Самудликлар ҳам
Одликлар сингари баланд бўйлик эди. Сом ва Од қавми Ҳижоз орасидаги Жаҳд деган
жойда истиқомат қилганлар. Тоғлар тошларни йўниб, уйлар қургандилар. Ката бир
тоғнинг остида уларнинг суви бор эди. Ҳаммалари бутларга сиқиндилар. Оллоҳ
таоло Солиҳни уларга юборди. (Оят) "Ва Саум қабиласига уларнинг биродарлари
Солиҳни юбордик". Солиҳ уларнинг қавмидан эди ва уларни мусулмонликка ундади,
бутга топинмасликка даъват этди.
Эй Солиҳ, биз сени динимизга кирар деб умид қилгандик. Энди бўлса оталаримиз
динини қўйиб, бошқа динга киришга ундамоқдасан. (Оят) "Сен аввалда бизнинг
орамизда умид қилинган киши эдинг". Оё, сен бизни ота-боболаримиз ибодат қилиб
келган нарсага ибодат қилишимиздан қайтармоқчисан? Ва албатта, бизлар сени
даъват қилиб, тарғиб этаётган дин ҳақида қаттиқ шакдамиз.
Ваҳаб ибн ал-Яманий қиссаларида ривоят қилинишича, Нуҳ халқи тўфонда ҳалок
бўлгандан кейин Нуҳнинг уч ўғлигина қолди, холос. Нуҳ алайҳиссалом ўғилларига
васият қилиб, жаҳоннинг ўртасини Сомга, Машриқни Ёфасга, Мағрибни Ҳомга
берганди. Айтишларича, турклар Ёфас уруғидан, бошқалар эса Сом уруғидандир.
Сом уруғига мансуб бўлган Самуд қавми Ҳижоз ерларида ўрнашганди. Уларнинг ҳар
бир қабиласининг ўз подишоҳи бор эди. Самуд қавми Маккага ихлос қўйганди.
Маккада муовия ибн Бакр деган уч юз минг аскари бўлган шоҳ ҳукм юритиради.
Ҳижоз ерларидаги подишоҳлар йиғилишиб кенгаш қурдилар: "Душманлардан
бизларни ҳимоя этувчи бир подишоҳ керак". Хандаъ ибн Умар деган одамни ўзлари
подишоҳ қилдилар. Шоҳ ўз ҳукмронлгини ўрнатгач, ўзига бир бутни ясаттирди. Бу
бутнинг кўзлари ёқутдан, ўзи эса қизил олтиндан эди. Бутнинг тўрт тарафга қараган
тўрт юзи бўлиб, бири одам чсуратида, бири арслон суратида, бири қуш суратида,
бири от суратида эди. Бу бут учун баландлиги юз тирсак, эни юз тирсак бўлган бир
уй барпо қилдирди, девору томлари ақақдан эди. Бу уйга юз эшик қурдирди, ичига
бир тахт ўрнатди, уни қизил олтин ва гавҳарлар Билан безатди, оёқларини ақиқ,
зумдар ва биллурдан зийнатлади. Бутни турфа хил кийимлар Билан орасталаб, бу
тахт устига ўрнаштирди, унга сажда қилдилар. Сўнгра барча қабилаларга одам
юбориб, ҳамма подишоҳларни ўз аъёнлари Билан йиғдирди.
Бу менинг тангрим бўлади, унга сажда қилинглар, - деди йиғилганларга.
Подишоҳлар бинонинг юз эшигидан кириб, бутга сажда қилдилар. Шу Паллада
илгарироқ бутнинг оғзига кириб олган бир кимса "Мен сизлардан ҳушнудман", деб
овоз қилди. Бундан барчалари шод бўлиб, саждадан бош кўтаришди.
"Ҳар йили бир марта бунга келиб сажда қилинглар", -деди Хандаъ ибн Умар
амирона оҳангда.
Қиссаси Рабғузий. Носируддин Рабғузий
Do'stlaringiz bilan baham: |