www.ziyouz.com kutubxonasi
109
Тагин тўфон, бўронлар аро
Ғамгин учар қон қусар хунрез.
Аммо, унинг юраги қора,
Оловланар унда бошқа ҳис.
У кўп чоқлар тўқинишларда
Қиличини тикка ушлар-да,
Яна бирдан қотиб қоларди,
Жинниларча назар соларди
Атрофига бўзариб, гўё
Ваҳимага тўлгандай дили,
Алланелар гўлдираб тили
Ёш тўкарди бамисли дарё,
Унутилган у содиқ ҳарам
Хон юзини кўрмайди бу дам;
Унда, азоб қўйнида маҳкум.
Совуқ мухсий қўлида мазлум.
Қаримоқда хотинлар ғамда.
Кўпдан улар ичра ҳарамда
Гуржи хотин кўринмас; уни
Муҳофизлар дарёга отган,
Бечора сув остига ботган...
Князь қизи маҳв ўлган туни
Бажарилиб бу қонли сазо
Кўзин юмган Зарема... Эвоҳ,
Қандайгина бўлмасин гуноҳ,
Кўп даҳшатли бўлган бу жазо!
Кавказ олди тупроқларини,
Русиянинг тинч қишлоқларини
Уруш билан қилиб минг вайрон
Тавридага қайтиб келди хон.
Саройнинг чет бурчини сайлаб.
Марияга эсдалик айлаб
Мармарлардан ясатди фонтан.
Тепасига хоч ўрнатилмай,
Мусулмонлар ойи осилмиш.
(Бу албатта, бўлмагур бир иш:
Нодонликнинг айби бутунлай).
Евузлар бор, кечиб кўп йиллар
Ҳали учиб кетмаган улар
Ҳали мармар ҳовуздан сувлар
Киргоқлардан тошиб гувиллар.
Тиним билмай, тўхтамай бир он
Дона-дона ёш тўкар фонтан:
Ўғли ҳарбда жон берган она
Худди шундай йиғлайди яна...
Ўтмишнинг бу ривоятини
У ёқларда қизлар билишган,
Сўнгра ғамгин ҳайкал отини
Александр Пушкин. Шеърлар ва достон
www.ziyouz.com kutubxonasi
110
«Ёш фонтани», бўлсин дейишган.
Мен шимолни ташлаб ниҳояг,
Базмларни кўпга унутиб,
Боғчасарой томон йўл тутиб,
Мулроқ кўшкни қилдим зиёрат;
Халқ офати, жангари татар
Ишрат қилиб, базмлар қурган
Урушлардан сўнгра бехатар
Беками кўст фароғат сурган
Тинч уйларда, боғларда сездим —
Хамон роҳат яшар куну тун;
Сувлар ўйнар, гул чечак отар,
Ток занглари товланиб ётар,
Деворларда ярқирар олтин.
Мен у ерда тинмай оҳ уриб,
Йиғлаб, ҳақиқ тасбеҳ ўгириб,
Баҳорида яшнамай сўлган
Хотинларнинг макони бўлган
Панжарали дарчалар кўрдим,
Кунгурали парчалар кўрдим.
Кўрдим хонлар қабристонини;
Хўжаларнинг сўнг маконини.
Гўрлардаги мармар устунлар
Гўё тақдир ҳақида секин
Ҳазин-ҳазин таратиб унлар
Сўзлагандай туюлди... лекин,
Хонлар қани? Қайда у ҳарам?
Бутун атроф мукаддас ва жим,
Ўзгармишдир... аммоки, у дам
Бу билан банд эмасди дилим:
Оқ гулларнинг майин нафаси,
Фонтанларнинг куйлаган саси
Жазб айлади, қилди фаромуш,
Ихтиёрсиз, менда ақли ҳуш
Номуайян тўлқинга тушди.
Шунда сарой ичида бир қиз
Соя каби сирли ва изсиз
Кўз олдимда липиллаб учди!..
Дўстлар, кимнинг соясин кўрдим?
Айтинг менга, мен сиздан сўрдим:
Даф маҳал бўлган у юмшоқ
Кимнинг шакли мени ўша чоғ
Таъқиб этган эди? Ким эди?
Ҳайҳот! Бутун атроф жим эди.
Мариянинг тоза жоними,
Ё, Зарема рашк билан тўлиб
Бўш ҳарамда бир кўлка бўлиб
Кўз олдимда ўтган оними?
Александр Пушкин. Шеърлар ва достон
Do'stlaringiz bilan baham: |