Microsoft Word O'quv qo'llanma

4.2. 
§
Pedagogik tajriba-sinov natijalarining tahlili 
Ta’kidlab o‘tilganidek, tajriba-sinov ishlarini o‘tkazishning ilk bosqichida 
talabalarning fizikadan o‘quv materialini o‘zlashtirish darajasini tekshirish 
maqsadida test nazorati o‘tkazildi. Tasodifiy tanlash usuli bilan tajriba va nazorat 
guruhlari tanlab olindi. Tajriba va nazorat guruhlariga 97 nafardan talabalar 
biriktirildi. Talabalarga Elektromagnetizm boblariga tegishli 15 tadan testni 
bajarish taklif etildi. Mazkur testlar “Tokli o‘tkazgichning magnit maydonda 
joylashtirilganda unga ta’sir etuvchi kuchlar”, “Tokli o‘tkazgichni bir jinsli magnit 
maydonga kiritilganda unga ta’sir etuvchi kuchlarning kattaligini hisoblash”, 
“Zaryadlangan zarralarning elektromagnit maydonidagi harakatining parametrlarini 
aniqlash”, “Doimiy magnitning magnit maydoni” to‘g‘risida egallangan bilimlar 
darajasini aniqlashga qaratilgan edi. Talabalarga beriladigan testlar shartli ravishda 
3 xil murakkablik darajasiga ajratilib, har qaysisidan 5 tadan olindi. Shuningdek, 
bir qancha test topshiriqlari talabalar egallagan bilimlar asosida turli jarayonlarni 
tasavvur qilish, tahlil etish hamda bunda egallangan ko‘nikma va malakalarni ishga 
solishni taqozo etadi. Testlarning bir qismi hisoblash va sifat xarakterida bo‘lsa, 
boshqa bir qismi fizikaviy kattaliklarning ma’nosini aniqlash, o‘lchamliligi yoki 
qiymatini keltirib chiqarishga qaratilgan edi.
 
Fikrimizcha, testlar shunisi bilan qulayki, uning yordamida o‘tilgan fizika 
bo‘limini nafaqat to‘laligicha qamrab olish, balki o‘qituvchi tomonidan 
talabalarning bilimini osongina nazorat qilish va baholash ham mumkin. Testlar F4 
formatdagi 3–4 ta qog‘ozda bosma qilindi va undagi har bir topshiriq uchun uchta 
(A, B, C) javob variantlari berildi. Talaba testni bajarish jarayonida to‘g‘ri javobni 
tanlab, tegishli harfni belgilaydi. Har bir test topshirig‘ini bajarish uchun o‘rtacha 3 
minutdan, jami 15 ta test topshirig‘iga 45 minut vaqt ajratildi.
 
Olingan dastlabki test natijalaridan ko‘rinib turibdiki, test natijalari tajriba va 
nazorat guruhlari uchun deyarli bir xil (4.1-jadvalga qarang) . Birinchi murakkablik 

---

i
v
‐
o
j
326
darajasidagi “Bir jinsli va bir jinsli bo‘lmagan magnit maydon kuch chiziqlarining 
manzarasi nimadan iborat?” degan savolga tajriba va nazorat guruhidan mos 
ravishda 85 va 91 nafar o‘quvchilar to‘g‘ri javobni belgilashgan. Shu murakkablik 
darajasidagi «Zaryadlangan zarrachaga magnit kuch chiziqlari perpendikulyar 
holda ta’sir qilganda yoki burchak ostida ta’sir qilganda kuch qanday bo‘ladi?» 
degan savolga eng kam to‘g‘ri javoblar olingan (4.1-jadvalga qarang) .
 
4.1.-jadval
Boshlang‘ich test natijalari 
GURUH 
LAR 
Talaba 
lar 
soni 
Test topshiriqlariga berilgan to‘g‘ri javoblar 
1-darajali 
testlar 
2-(murakkab)
darajadagi 
testlar 
3-(murakkab)
darajadagi 
testlar 
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
Tajriba