Microsoft Word oquv qollanma latin

 
So‘lish  koeffitsienti
  deb  -  100  g  absolyut  quruq  tuproq  tarkibidagi 
o‘simliklar  qabul  qila  olmaydigan  suv  miqdoriga  aytiladi.  So‘lish  koeffitsienti 
doimiy son emas. Bu o‘simlikning biologik xususiyatiga va tuproqning fizik, ximik 
xususiyatiga bog‘liqdir. Shunday bo‘lishiga qaramasdan ma’lum tuproq sharoitida 
o‘simlikning  so‘lish  koeffitsientini  aniqlash  uning  suvga  bo‘lgan  talabini  aniqlab 
borishda katta ahamiyatga ega hisoblanadi.  
 
3.8. O‘simlik va tuproqdagi suv mutanosibligini aniqlash 
Diffuziya,  o‘simlikdagi  hujayraning  hayotiyligi  undagi  doimiy  modda 
almashinuv  jarayonining  mavjudligiga  bogliq.  Ya’ni  hujayralar  tashqi  sharoitdan 
yoki  yonma-yon  joylashgan  hujayralardan  to‘xtovsiz  ravishda  moddalarni  qabul 
qiladi,  ayrim  moddalarni  esa  o‘zidan  chiqaradi.  Ya’ni,  o‘simliklarning  hayoti  uni 
tashkil qilgan hujayralarning tashqi va ichki muhit omillari bilan munosabati orqali 
amalga  oshadi.  Bulardan  eng  muhimi  hujayralarga  tashqi  muhitdan  suv  va  unda 

---

 
101 
 
erigan  moddalarning  kirishi  va  hujayralararo  harakatidir.  Ana  shu  jarayonlar 
natijasida o‘simlik hujayralarida mavjud bo‘lgan osmotik bosim katta rol o‘ynaydi. 
Bu  esa  diffuziya  va  osmos  qonunlaridan  kelib  chiqadi.  Bundan  tashqari 
o‘simliklarning  suv  va  oziq  moddalar  bilan  ta’minlanishida  hujayraning  suv 
potensiali, turgor bosimlari ham ma’lum ahamiyatga ega. Moddalarning bir joydan 
ikkinchi  joyga  siljishi  yoki  eritma  va  erituvchi  molekulalarining  o‘zaro 
aralashishiga