www.ziyouz.com kutubxonasi
81
Omonullodagi gumon haqiqat sari yanada yaqinlashdi. Ayniqsa, Ochilovning o‘ng qo‘lini
«shisha kesib ketgani», uchoqda esa chap qo‘lini bog‘lab olgani uning ahvolini ayon
etganday edi. Uning nazarida Ochilovni hibsga olish uchun shu dalilning o‘ziyoq kifoya
edi. Ayni damda uni boshqa narsalar o‘ylantirardi. Sanjar Ibrohimovning qismati oilasiga
ma’lum etilgach, ular uchun go‘yo qiyomat boshlanganday bo‘ldi. Yaqinlari «jasadni
beringlar», deb o‘likxonani qamal qilib olish darajasiga yetdilar. Nafisaning murdasi esa
yana ikki kun o‘likxonada qolib ketibdi.
Kooperativ boshlig‘i Omonullo yuborgan vakilga «Ikkovi ham suyuqoyoq edi, endi
haydamoqchiydim» debdi. Sanjar Ibrohimovning ukasi esa, Omonullo bilan suhbatda
«Bizning urug‘da haromga yuradigan odam yo‘q. Akam haromdan hazar qilar edilar»,
deb gapni kalta qildi. Ibrohimovning xotini esa o‘tinch bilan «adasidan bunday gumon
qilmang», deb ko‘z yoshi to‘kdi. Ularning bu zorli gaplari marhum xotirasini himoya
qilish uchungina aytilmayotganini Omonullo sezdi. Bu gaplarga ishondi. Ammo «Eri
safarda bo‘lgan chiroyli yosh juvon bilan uning uyiga nima uchun keldi?» degan savolga
javob topa olmagani uchun, marhumning ruhi chirqirasa ham, shu gumondan
uzoqlashmaslikka majbur edi. Erkakning haromdan hazar qilib yurishi a’lo hol, biroq...
o‘rtada shaytoni la’in ham bor-da...
Marhumlar xizmat qilgan kooperativning boshlig‘i g‘oyatda tez gapirganidan o‘zining
ham nafasi qaytib ketuvchi, chaqchaygan ko‘zlaridan makkorlik nuri sachrab turuvchi
odam ekan. Omonullo «Odamning tili aldagani bilan ko‘z qarashi alday olmaydi, men har
qanday odamning ko‘ziga bir qarashdayoq kimligini aytib bera olaman», deb
maqtanishni yaxshi ko‘rardi. Qaynatma sho‘rvaning ko‘pigi bo‘lgani kabi, bu
maqtanishning chegaradan chiqqan yeri ham bor edi. Ammo Omonullo yuzdan yetmish
holda adashmas edi, deyilsa haqiqatdan chetga chiqilmas. O‘sha yuzdan yetmish
holatning biri kooperativ boshlig‘ini ko‘rganida amal qildi. Shu bois ham «Siz
marhumlarni yaxshi bilarmidingiz?» — deb so‘ramay, gapni aylantirdi.
— Kooperativda ishlar qalay, gullab-yashnayaptimi? — deb so‘rab, boshliqqa tikildi.
— Ha, endi, qimirlab turibmiz. Hukumatga rahmat, hamma sharoitlar bor.
— Gapingiz to‘g‘ri. Sharoit zo‘r. Xohlagan qing‘irliklarga shart-sharoit mixday
yaratilgan, buni biz bilamiz, — Omonullo «biz» degan so‘zni alohida urg‘u bilan talaffuz
etdi. Bu alohida ohang boshliqning miyasiga to‘qmoqdek urilib, bir seskandi. Lekin o‘zini
go‘llikka solib, xi-xilab kuldi:
— Ie, hali shunaqalar ham bormi? Qing‘irlikdan Xudo asrasin. Hukumat shuncha
sharoit yaratib berganiga shukr qilib to‘g‘ri ishlaganga nima yetsin!
— Gaplaringiz zo‘r... ammo sizda ham ozgina bor ekan, deb eshitdik.
Boshliq «buning gapi chinmi?» — degan fikrda kipriklarini pirpiratib, Omonulloga bir
zum tikildi. So‘ng yana quvlik ko‘chasiga o‘tib, jilmaydi. Jilmayganda lablarining sal
titraganini Omonulloning ziyrak nigohi ilg‘adi.
— Hazilingiz bor bo‘lsin. Biz «Xudo halolidan bersin», deb yurgan bandamiz, akaxon.
— Shunaqami? Ibrohimov bilan Boltaeva bu qin-g‘irliklarni ochamiz, deb yurishgan
ekan-ku?
Omonulloning bu tagdor gapi soyasida «Ular sirni ochmoqchi bo‘lganlari uchun
o‘ldirilganlar», degan ma’no bor edi. Ana shu ma’no o‘q kabi miyasiga sanchilib, butun
tanasini zirqiratgan holda tovonidan teshib chiqqanday bo‘ldi. Endi yuzidagi quvlik jilma-
yishi ham yo‘qoldi. Bir oz o‘ylandi-da:
— Kim shunday degan bo‘lsa, o‘lgan odamning go‘shtini yebdi, — dedi.
— O‘lgan odamning go‘shti? Gapingizga tushunmadim? — dedi Omonullo ajablanib.
— G‘iybat bilan tuhmat — o‘lgan odam go‘shtini yeyish bilan barobar ekan.
— Shundaymi? Unda siz nima uchun bu go‘shtni yedingiz?
Murdalar gapirmaydilar (qissa). Tohir Malik
Do'stlaringiz bilan baham: |