www.ziyouz.com kutubxonasi
104
— Xo‘p, — dedi Samandar suhbatga yakun yasash uchun. Bazarov esa buni rizolik
alomati deb tushunib, yelkasiga urib qo‘ydi:
— Mana bu boshqa masala. Sen uyingga borib kelaver. Qolgan ishlarni menga qo‘yib
ber.
Bazarov shu gaplarni aytgach, xotirjam ravishda o‘rnidan turib xayrlashdi. U ketgach,
Samandar o‘zini tamoman yo‘qotdi: xotini kasal... dushmanlari bor... Moskvaga ko‘chib
kelish... Generalning gaplari chiroqqa urilgan parvonalar kabi xayollarini to‘zitib yubordi.
«Nima qilardim uyga kirib, to‘g‘ri kelaversam bo‘lmasmidi?» deb o‘zini o‘zi koyidi.
Uydagi manzara ko‘z oldida gavdalanib, haykal kabi qotdi. Kirib kelgan hamshiraga ham
ruhsiz tarzda qarab qo‘ydi. Bilak tomiriga sanchilgan ignaga ham parvo qilmadi. O‘ylay-
o‘ylay «general balki to‘g‘ri aytayotgandir, Moskvaga ko‘chib kelganim ma’quldir»,
degan fikrda to‘xtaldi. Bu fikr bora-bora qarorga aylandi. «Oila, bola-chaqa menga nasib
etmagan ekan, Xudo menga faqat ilm bergan ekan, oilam bo‘lmaganidan keyin shu
yerda qolaverganim ma’qul...» Yana ikki kun shu qaror atrofida taraddudlanib, uchinchi
kuni Bazarovga telefon qildi-da, ahdini bildirdi. Bu orada muolaja yakun topib, uni harbiy
aerodromga kuzatib qo‘ydilar.
Aniq bir qaror bilan qaytayotgan Samandar Omonulloning intiq kutayotganidan
bexabar edi.
NOMUS
Omonullo shaharga qaytmay, avtobusga o‘tirib Toshboltaning qishlog‘iga yo‘l oldi.
Adolatning «xotinini urib o‘ldirgan», degan gapi unga yana bir muammo eshigini ochib
bergan edi. Depara markaziga, so‘ng ichki ishlar vakili hamrohligida qishloqqa
borgunicha qosh qoraydi. Nafisaning fojiali o‘limi haqidagi mish-mishlar bilan
yashayotgan qishloq militsiya xodimlarining surishtirib kelishganidan o‘sha zahotiyoq
xabar topdi. «Ikkita milisa surishtirib kelibdi», degan xabar qishloqning narigi boshiga
yetguncha «ikki moshin to‘la milisa bosibdi», degan vahimaga aylanib, Yigitali
yashaydigan ko‘cha jonlanib qoldi. Hangoma-talablar hovliga kirishni istadilar-u, ammo
darvoza ostonasida turgan yigitga yo‘liqib izlariga qaytdilar. Biroq bu xonadondan
uzoqlashmadilar. Ularning nazarida hozir bu uyda «bir nima» sodir bo‘lishi kerak edi.
Ular ana shu «bir nima»dan quruq qolmaslik uchun ham shikordagi ovchi misol sergak
turdilar. Bu qiliqlari uchun ularni ayblash noo‘rindir. Qishloqda har oydami, har yildami
bir juvon o‘ldirib ketilsa, surishtirib milisa kelib-ketib tursa, bosh-qa gap edi.
Odamlar «bir nima sodir bo‘lishini» behuda kutdilar. Ichkarida hech qanaqa g‘alati
voqea yuz bermadi. Balki Omonullo bilan Yigitalining oddiy savol-javoblari bo‘lib o‘tdi.
Omonullo gapni uzoqdan boshlamadi. O‘zini qiziqtirayotgan muammolarni yecha olishga
xizmat qiluvchi savoldan boshlab qo‘ya qoldi:
— Jiyaningiz... Boltaeva bu yerga tez-tez kelib turarmidi?
— Yo‘q...— dedi Yigitali shop mo‘ylovini silab,— onam rahmatli hayotliklarida kelib-
ketib turguvchi edi. Keyin oyog‘ini torta qoldi. Erga tekkanidan ke-yin hecham kelmadi.
Eri qo‘ymadi shekilli-da.
— Erini taniysizmi, ko‘rganmisiz?
— Yo‘q, ko‘rmaganman. To‘yidan bexabar qog‘onmiz. Toshbolta qishloqdan hech
kimni aytmagan. Azaldan fe’li chatoqroq shu bolaning.
— Singlingizni... — Omonullo «urib o‘ldirganmi?» deb so‘ramoqchi bo‘ldi-yu, tilini
ehtiyot qilib boshqacha tarzda so‘radi:—... biron kasal bo‘lganmidi?
— Singlim kasalmasidi. Shu Toshbolta xunasa bir kuni deng, kelib uribdi-da. Men
yo‘g‘akanman. Bor bo‘g‘animda o‘zining jig‘ini ezibla qo‘yardim-a. Bu xunasa ichishni
Murdalar gapirmaydilar (qissa). Tohir Malik
Do'stlaringiz bilan baham: |