www.ziyouz.com
кутубхонаси
43
O'z peshvongizni u yerga qo'yib, xizmatidan, balki diydoridan to'yib, qaytib kelibsiz. Shu
sifat bilan yana o'zingizni yaxshi fikrli, to'g'ri ish tutuvchi deb hisoblaysiz, bir-biringizni
yana "darvish" deb ham ataysiz. Zuhdu tasbehu ridongizdan uyat sizga! Kavush, salla va
hassangizdan uyat sizga! Agar Shayx itboqarlik qilib, bir necha it parvarish etganida edi,
unga charxdan bu yanglig' jafo yetgan paytda itlardan vafo ko'rgan bo'lmasmidi?! Axir
ulardan ba'zilari yo'qolib ketsa, ba'zisi qolar, uning atrofidan jilmasdan turar edi-ku!
Uning muholiflari bilan goh urishib, goh uning motamida ulishar edi! Agar insondan vafo
yiroq bo'lsa, vafo bobida unday kishidan it yaxshiroqdir. Bordiyu sizda mardonalik, ixlos
da'vosi ichra oqillik, donolik bor bo'lsa edi, Shayx boshiga bunday balo tushganda, ya'ni
u birov ishqiga mubtalo bo'lib, o'zini har jafoga duchor etganida, uni siz ham
qilmog'ingiz lozim edi. Ammo barchangizda unga hamdardlik qilishdan o'zni chetga
tortish zohir bo'lib, faqr ichra yuz nomardlik ko'rsatdingiz. Kishi "erman" deb lof urgani
bilan er bo'la oladimi? Qo'lidan kelmaydigan ishga qo'l uradimi?
Jonga oziq bag'ishchlovchi shogird shu tarzdagi so'zlarni aytar, ular og'ziga sukut
muhri solgancha, lom-mim demay jim o'tirishar edi. U ularni koyigach, "Bir yerda o'tirish
bilan ish bitmaydi", deb o'rnidan turib, Rum sari, din va imonni yondiruvchi o'sha manzil
tomon yo'lga chiqdi. Haligi jamoat ham uni qo'llab, xohlar-xohlamas unga yo'ldosh
bo'lishdi. Barcha cho'lu biyobonlarni bosib o'tib, cho'chqaboqar Shayx turgan manzilga
yetib bordilar. Shayxda na islom, na imon maslagidan asar qolgan; na aql, na zuhdu
taqvo andishasidan nishon qolgan edi. Bu telba oshiq maydan mast holda bexudlik dardi
bilan birga edi.
Shayx o'z oldiga kelganlarni tanimay, ulardan yuzini teskari burdi va cho'chqalar
to'dasi yurgan tomonga qaradi.
So'fiylik yo'lini tutuvchi solik bu holni ko'rgach, Shayx uchun ko'ngli buzilib, oh urdi.
Yuziga ko'plab hasrat yoshlarini to'kib, o'zi bilan birga kelgan jamoatga qarab shunday
dedi:
— Endi Allohga hamdu sano aytib, bu yerda turmasdan orqalaringga qaytinglar!
Kamolot sohibi bo'lgan murshidimiz Shayxning ko'zi ishq g'avg'osidan xiralashib qolibdi.
U shaharga qaytib, otashparastlar boshlig'ini topdi va dahr zulm etgan odamlarga o'z
maqsadini aytdi. Shundan so'ng u halol, chin oshiq dargohida kecha-kunduz iltijo
yoshlarini to'ka boshladi. Uning ishi shayxiga xalos topishni muddao bilib, munojot va
duo qilmoqdan iborat bo'lib qoldi. U bu maqsadida sodiq bo'lib, o'zi sadoqat ahliga
muvofiq edi. Iztirob bilan ko'p duo qildi va nihoyat Alloh ham uning duosini qabul etdi.
Bir kecha iltijo ko'z yoshlarini oqizib, yig'lash zo'ridan xastahol bo'ldi. Tong paytida
ko'zi bir lahzalik uyquga bordi. Tush ko'rdi: bir ajoyib nur ko'zga tashlanib, nur orasidan
quyosh balqdi. Bu shunday quyoshki, yuzta quyosh zarra kabi bunga yetishish uchun
sargardondir. U nabilarning so'nggi vakili, payg'ambarlik muhr-uzugi, hoshimiylardan
chiqqan olam sarasi edi. U tabassum qilib kelar, jon bag'ishlovchi lablari so'zga moyil
edi. Sirlar xazinasi ana shunday namoyon bo'lgach, sodiq murid uning huzurida yuz
tuban tushib, o'z ehtiyojini arz eta boshladi.
— Ey xastahollarni lutfu marhamat bilan qo’llovchi payg'ambarlik mamlakatining taxti
sohibi!.. Senga holatimni bayon etishga hojat yo'q: chunki yorug' ko'nglingga hammasi
ma'lumdir.
Payg'ambarlar shohi yuz ming lutf bilan:
- Ey umiding bog'ida gul ochilgan kishi! Sidqu to'g'ri niyatingga ofarin. Sen shunchalik
ojizona yolbordingki, ishlarni saranjomlovchi Ilohiy ojizliging va yolborishlaringni qabul
etdi;
nolayu, o'rtanishlaring dargoliida qabul bo’ldi. Alloh o'z maxfiy hikmati namoyishida bu
yo'lga kirganlarga shunday to'siqlar qo'yadiki, ularni yengib o'tmay najot topish imkoni
Lisonut-tayr. Alisher Navoiy
Do'stlaringiz bilan baham: |