Microsoft Word Коришмалар Лаборатория-лот doc

Laboratoriya ishi №2. 
Qorishma aralashmasining harakatchanligini aniqlash 
Qorishma aralashmasining harakatchanligi deb, uning yuza 
bo'ylab yupqa qatlam bo'lib oson yoyilishga aytiladi va u StroyS-
NIL konusi yordamida aniqlanadi. (1-rasm). Standart konusning 
sterjen bilan birgalikdagi og'irligi 300 g, uchining burchagi 30
0
va 
balandligi 15 sm ga teng. 
Ishni bajarish tartibi 
Ma'lum tarkibdagi qorishma aralashmasi tayyorlanib, kesik 
konus shaklidagi idishga (4) solinadi. Qorishma aralashmasi yax-
shi joylashishi uchun u metall sterjen bilan 25 marta urib shibba-
lanadi va bir necha marta stolga urib joylashtiriladi. 
Standart konusning (1) uchi idishdagi aralashmaga tegizib 
mahkamlanadi. Shundan so'ng sterjen bo'shatilib 10 sek. davomi-
da konusning botish chuqurligi (sm. hisobida) konus erkin holda 
aralashmaga botiriladi va chizg'ichdan konusning botish chuqurli-
1-rasm.
Qorishma ara-
lashmasining harakatchan-
ligini aniqlash uchun as-
bob – StroySNIL konusi. 
1- konusli siljiydigan 
sterjen; 
2- bo'linmali chizg'ich; 
3- shtativ; 
4- qorishma aralashmasi 
uchun idish.
65 
см
3 
2 
1 
4 
10 
gi aniqlanadi. qorishma aralashmasining harakatchanlik ko'rsatki-
chi sifatida konusning botish chuqurligi (sm. hisobida) qabul qi-
lingan bo'lib, u qancha katta bo'lsa qorishma aralashmasining ha-
rakatchanligi shunchalik yuqori bo'ladi. 
Tajriba 2 marta qaytarilib olingan natijalarning o'rtacha qiy-
mati topiladi. 
Laboratoriya ishi №3 
Qorishma aralashmasining o'rtacha zichligini aniqlash 
Ishni bajarish uchun qorishma aralashmasi tayyorlanib, hajmi 
1 l ga teng bo'lgan silindr shaklidagi, massasi oldindan o'lchangan 
idishga solinadi. Idish aralashma bilan to'ldirilib usti maxsus qop-
qoq bilan bostiriladi (2-rasm). Aralashma metall sterjen bilan 25 
marta urib va idishni stolga 5-6 marta urib joylashtiriladi. So'ngra 
qopqoq olinib aralashmaning ortiqcha qismi pichoq bilan olib 
tashlanadi va idish bilan aralashmaning massasi o'lchanadi. Qo-
rishma aralashmasining o'rtacha zichligi quyidagi formula bilan 
aniqlanadi: 
V
m
m
1
2
a
.
q
.
0



,
(12) 
bunda m
1
- bo'sh idishning massasi, g; 
m
2
- idish bilan qorishmaning massasi, g; 
V - idishning hajmi, sm
3
. 
2-rasm. Qorishma 
aralashmasining 
o'rtacha zichligini 
aniqlash uchun ishla-
tiladigan idish. 
100
100 
90 

---

11 
Tajriba 2 marta qaytarilib, o'rtacha arifmetik qiymati topiladi.