Microsoft Word Коришмалар Лаборатория-лот doc

2. Qorishma aralashmalari va qorishmalarning xossalari 
Qurilish qorishmalarini donali beton deb hisoblash mumkin 
va ularning ko'pchilik xossalari betonlar bilan o'xshash. Shuning 
uchun qorishmalarning xossalarini aniqlashdan oldin, ularning 
tarkibi aniqlanib, qorishma aralashmalarining xossalari o'rganila-
di. 
Qorishma aralashmalarining asosiy xossasa uning qulay joy-
lanuvchanligidir. 
Qorishmaning 
qulay joylashuvchanligi
deb uning yuzada bir 
jinsli yupqa qatlam bo'lib quyilish xususiyatiga aytiladi. 
Aralashmalarning joylanuvchanligi ularning harakatchanlik 
darajasiga va suvni saqlab turish xususiyatiga bog'liq bo'ladi. 
Qurilish qorishmalarining asosiy xossalari - ularning 
mustah-
kamligi
va 
sovuqqa chidamligidir.
Qotgan qorishmaning mustahkamligi bog'lovchining aktivli-
giga, suv/sement nisbatiga, qotish muddati va sharoitlariga 
bog'liqdir. 

---

5 
G'ovak asosga yotqizilgan qorishmaning mustahkamligi zich 
asosga yotqizilgan qorishmaning mustahkamligidan yuqori bo'la-
di. Qorishmaning mustahkamligi uning markasi bilan xarakterla-
nadi. Siqilishdagi mustahkamlik chegarasiga ko'ra qorishmalar 
quyidagi markalarga bo'linadi: 4, 10, 25, 50, 75, 100, 150, 200, 
300 ya'ni ularning siqilishdagi mustahkamliklari (MPa) 0,4; 1,0; 
2,5; 5,0; 7,5; 10,0; 15,0; 20,0; 30,0. 
Sovuqqa chidamligiga ko'ra qorishmalar markalarga bo'linadi. 
Qorishmaning sovuqqa chidamliligi undan tayyorlangan namuna - 
kublarni maxsus muzlatish kameralarida ko'p marotaba muzlatib 
eritish yo'li bilan aniqlanadi. Sovuqqa chidamliligiga ko'ra qo-
rishmaning markalari qo'yidagicha: 10, 15, 25, 35, 50, 100, 150, 
200, 300. 
Ushbu metodik qo'llanmadagi laboratoriya ishlaridan maqsad 
qorishmalarning tarkibini aniqlash va tanlab olish, qorishma ara-
lashmalarini tayyorlab, ularning xossalarini o'rganish va qorish-
maning markasini aniqlash bo'lib, u 4 soatga mo'ljallangan.