Microsoft Word kiprikda qolgan tong ziyouz com doc

www.ziyouz.com kutubxonasi 
5
«Қутлуғқон» қолмади. «Сароб»ни титкилаб кўрдик. «Кўкан батрак»ни кавлаштирдик. 
Миртемирнинг «Қорақалпоқ дафтари», Шайхзоданинг «Мирзо Улуғбек» асарларидаги ёш 
ёзувчи учун ибрат бўладиган томонларини, махорат сирларини эзиб-эзиб гапирдик. «Шум 
бола»нинг гўзал тили, унда тасвирланган Тошкент манзаралари, фавқулодда ўхшатишлар, 
ундаги бошқа бирон асарда учрамаган киёфалар тўғрисида роса гапиришди. Айниқса 
«Қўшчинор чироқлари» тўғрисида баҳс қизиб кетди. Йўқ, баҳс эмас, шу топда романда 
тасвирланган жойда турганимиз учун ҳам уларни ўз кўзимиз билан кўриб тургандек 
бўлаверамиз. Асарнинг ниҳоятда ростгўйлик билан, санъаткорона ёзилганига қойил 
қолганимизни яширолмасдик. «Асрор бобо» уруш даврида ёзилган ҳикоялар орасида энг 
яхшиси, деб тан олинган. Бу ҳикоя ва унинг қаҳрамони Асрор бобо ҳам биз учун ниҳоятда 
қадрли. Чунки у бизнинг ён қишлоғимизда яшаган. У туғилиб ўсган Қўштегирмон, Ултарма 
қишлоқлари шундоққина биқинимизда. Ҳозир сизлар билан гаплашиб ўтирган жойимиз Олчин 
қишлоғимизда томга чиқиб қарасак Асрор бобо юрган кўчалар, гузарлар кўриниб туради. Бу 
хикояни кўп мамлакатларнинг ёзувчилари, адабиётшунослари мумтоз ҳикоялар рўйхатига 
киритганлар. 
Умуман, Абдулла Қаҳҳор бошқа ёзувчиларга ўхшамаган, ўзига хос услубга эга бўлган 
санъаткор сифатида қадрланади. 
Езувчининг отаси Уста Абдуқаҳҳор шу жойларда устахона очган. Ёш Абдулла отаси билан 
ёнма-ён катталардек ишлайди. Тирикчилик кори билан устахонага келган деҳқонларнинг 
суҳбатлари қулоғига ўрнашиб қолган. Хилма-хил ташвиш билан келган одамларнниг 
қиёфалари кўзига сувратдек ўрнашган. Шунинг учун ҳам Асрор бобо образи ниҳоятда рост, 
ишонарли, санъаткорона яратилган. «Асрор бобо» мумтоз ҳикоялар сафидан жой олишга 
ҳақли, деб тан олинган. 
Ёзувчи учун ҳам, китобхон учун ҳам худди шу 6угундагидек жонли мулоқот ниҳоятда 
фойдали хамда мароқли эканига яна бир марта иқрор бўлдим. 
Адҳамни бунақа суҳбатлар қизиқтирмайди. Даврага ўзи бош бўлса, латифалар айтиб 
ҳаммани ўзига қаратса, гурра-гурра кулдирса. 
Суҳбатимиздан зериккан Адҳам соатига қараб, энди бас, кетдик, деди. Зарконида бир уй 
одам бизни кутяпти. Уша ерда тонготар маишат қиламиз, зўр аскиячилар ўша ерда. 
Қобилжонни булбул қилиб сайратамиз, айда, кетдик... 
Ўлмас билан икковимиз боролмаслигимизни айтиб узр сўрадик. Бу ерга маишат учун эмас, 
бошқа иш билан келганмиз, мезбонга узримизни айтиб қўй, деб илтимос қилдик. 
Зиёфатга борадиганларни Адҳам олиб кетди. Анваржон, энди меҳмонлар дам олишсин, деб 
мезбон муаллимларга жавоб бериб юборди. Ўзи пионер лагери учун олдириб қўйган йиғма 
каравотларни супа ёнига қўйиб, жой қилиш билан банд. 
Ўлмас бир қиссанинг хомаки сюжети бошида айланаётганини айтди. Бўлғуси қиссанинг 
икки иштирокчиси бир қишлоқда яшайди. Иккови хам архитектура институтининг охирги 
курсида ўқийди. Диплом ёқлаш ҳаракатида. 
— Воқеа Янгиқўрғоннинг айланма гузари билан Фурқат станцияси оралиғидаги йўлларда 
ўтиши керак. Ҳозирча ўйлаганим шу, холос. Агар сизга малол келмаса, машинангизда шу 
йўлнинг тунги манзараларини бир кўрсам дегандим. Ўз кўзим билан кўрсам, фикрим 
тиниқлашармикан, деб ўйлаяпман. 
Анваржон унинг гапларига қизиқиб қулоқ соляпти. 
Анвар Муқимовни ёш ёзувчилар семинарида танигандим. Унинг яхшигина бир ҳикоясини 
ўқиб катта газеталардан бирида «Ок йўл» тилаганман. 
Абдулла Қаҳҳорнинг маслаҳати билан уни «Муштум»да ишлаш учун Тошкентга чақирадиган 
бўлдик. Лекин унинг бунга хоҳиши бўлмаяптими ёки келишга бирон тўсиқ борми, билиб 
бўлмайдиган ланж аҳволда эди. Таклифимизга на ҳа, деди, на йўқ. 
У Олчин қишлоғидаги ўрта мактабда директор. Малакали ўқитувчилар кам бўлганидан ҳар 

---

Киприкда қолган тонг (қисса). Саид Аҳмад