Microsoft Word kartografiya doc

18-
расм
. 
Карта
марказидаги
айлана
рамкага
бориб
эллипсга
айланади
, 
майдон
ўзгармайди
. 

---

39
19-
rasm. 
Xatoliklarni iloji boricha kamaytirish maqsadida ixti
ё
riy proektsiyalardan foydalaniladi. Teng burchakli 
proektsiyada burchak xatosi kamayadi, maydon xatosi ortadi 
ё
ki aksincha bwladi, yani karta teng maydonli 
proektsiyada tuzilsa maydon xatoligi kamayib burchak xatoligi ortadi (20-rasm). Yani teng maydonli 
proektsiyada tuzilsa maydon xatoligi kamayib burchak xatoligi kwpayadi. Har ikkala xatolik bir xil miqdorda 
bwlishi uchun teng oraliqli proektsiyalardan foydalaniladi. 
Teng oraliqli proektsiyalarda meridianlar va parallellar bwyicha masshtabning doimiyligi saqlanadi, shakl, 
burchak va maydon xatoliklari rwy beradi. 20-rasmda ekvatorda olingan aylanadan uzoqlashgan sari shakli 
va maydoni wzgarganligi kwrsatilgan. Teng oraliqli proektsiyalar ixti
ё
riy proektsiyalar ichida eng kwp 
qwllaniladi. 
Kartalarda xatolik bwlmaydigan, nuqtalarni 
xatoligi ywq 
nuqtalar
, agar chiziq bwlsa, 
xatoligi ywq chiziqlar
deb ataladi 
Kartografiyada ellipsoid yuzasini tekis yuzada tasvirlash 
uchun geometrik shakllar (tekislik, tsilindr, konus) dan 
foydalaniladi. Foydalanilgan geometrik shakllar proektsiya 
nomi bilan ataladi. Masalan: azimutal (tekislik) tsilindrik, 
konusli, kwp konusli, psevdotsilindrik, psevdokonusli va 
shartli proektsiyalar. 
Azimutal proektsiya tuzish 
uchun geometrik shakl- 
tekislikdan foydalaniladi. Er sharini tekislikka 
ё
yib biror 
nuqtasiga tekislikning urinma bwlishi natijasida azimutal 
proektsiyalar h’osil bwladi. Agar tekislik Er sharining 
qutblariga urinma bwlsa, qutbiy azimutal, ekvator chizig’iga 
urinma bwlsa, ekvatorial azimutal, Er yuzining boshqa biror 
nuqtasiga urinma bwlsa, gorizontal 
ё
ki qiyshiq azimutal 
proektsiyalar h’osil bwladi.