Microsoft Word Jahon tarixi rasmsiz pechat varianti doc

“globalizatsiya” 170 dan 332 reyting ko`rsatkichlariga yetgan. 
Bugungi kunda Globalizatsiyaning avvaldan mavjud bo‘lganligini 
Globalizatsiya 
tarixchilar uchun  
o‘rganish  
maydoni 

---

 
 
18
faktlarsiz tasavvur qila olmaymiz. Uning dunyo miqyosida 80-yillar 
oxiri 90-yillar boshlarida tarqalganligini bilamiz. Globalizatsiyani 
avvaldan mavjudligini tasavvur qilmasakda u mavjud edi. Bugun 
globalizatsiya ommaviy axborot vositalarida: gazeta, jurnal, kino, 
kitob va internet saytlarda dolzarb mavzuga to‘g‘rirog‘i u “ahamiyatli 
darajaga” aylandi va bu termin ommaga tez yoyildi. 
 Globalizatsiya jarayonida undan ko‘p jihatlar va tahlillar kelib 
chiqadi. Shuning uchun u haqida birgina tahlil tizimida fikrlash 
yaramaydi. Globalizatsiya tushunchasidagi dolzarb masalalardan biri 
davlatlararo munosabatlarni rivojlantirish va turli darajadagi xalqaro 
munosabatlarni yo‘lga qo‘yish. Xozirga qadar ushbu tajribaga turlicha 
qarashlar va tahlillar bo‘lgan. Jahondagi va davrlardagi ijtimoiy 
o‘sishlarni, siyosiy, iqtisodiy, madaniy aloqalardagi o‘zaro 
bog‘liqliklarni misli ko‘rilmagan darajada qisqartirib ko‘rsatilgan. 
Yozuvchi bu holatlarni normal deb hisoblagani bilan, dunyoning ba’zi 
nuqtalaridagi insonlar globalizatsiya haqidagi bu qarashlar turlicha 
fikr yuritishga undaydi deb hisoblaydi. Ayniqsa globalizatsiyani 
uyushmalar erkin g‘oyalar va qadryatlar haqida emas e’tiroz berishadi.  
 Sotsiolog Malkolm Uoters
1
ning 1995-yil globalizatsiya haqidagi 
chop etga kitobida globalizatsiya ijtimoiy jarayon sifatida fikr 
bildirgan: ya’ni globalizatsiyaning asosiy elementlari bu insonlarning 
ongli o‘sishi bo‘ldi. Uning fikricha insonlarning ongi ijobiy va salbiy 
bo‘lishi mumkun. Masalan pessimistlar bir madaniyat bn boshqasi 
qo‘shili natijasida ikki madaniyat ham yo‘qolib ketishidan qo‘rqishsa, 
optimistlar buni o‘zgacha baholashadi. Ya’ni madaniyatlarning 
qorishishi xalqlarning rivojlanishiga, gullab-yashnashiga ijobiy ta’sir 
ko‘rsatadi deb o‘ylashadi. Kimning qanday qarashidan qat’iy nazar 
globalizatsiya butun dunyodagi insonlarning bugungi hayotida turli 
jarayonlarda katta ahamiyatga ega bo‘lmoqda. 2007-yil may oyidan 
2010-yil mart oralig‘ida ushbu video portalga 166 milliondan ortiq 
videolar yuklanganligi ta’kidlanadi. Sport va san’at sohasidagi 
yangiliklar internet bo‘ylab tarqalishini shubxasiz aytish mumkin. Bu 
ko‘rinishdagi ommaviy axboroy vositasining raqamli tarqalishi 
hayotning barcha jabhalarida o‘z aksini ko‘rsatmoqda. Shuningdek, 
tarixiy izlanishlarga, internerda mavjud manbalarning o‘ishiga, 
                                                 
1
 M. Waters, Globalization, London1995, p. 5. 

---

 
 
19
izlanishlar uchun kerakli forumlar olishda, intelektual fikr 
almashishga ham ta’sir ko‘rsatadi.  
Xo‘sh hozirgi kunda globalizatsianing imkoniyatlari 
cheklanganmi? Yo‘q, bugungi zamonaviy globalizatsiyani ilgarigi 
aloqa modeli bilan taqqoslash mumkin, undan tashqari butun dunyoni 
anglash yangilik emas. 1924-yil Millatlar Ligasining kotibi Maksvell