Microsoft Word islom ensik ziyouz com doc

 
MUHAMMAD SHAYBONIY, to‘liq ismi Abu Abdulloh Muhammad ibn al-Hasan (749-
805) -faqih, musulmon huquqshunosligini bir tizimga solib, tartib beruvchilardan biri. 
Vosit sh.(Iroq)da mavlo oilasida tug‘ilgan. 14 yoshidan 18 yoshigacha Abu Hanifa 
mashg‘ulotlariga qatnagan, so‘ngra bir muncha payt Abu Yusufdan saboq olgan. 20 
yoshida Kufaning jome masjidida va’z aytgan. Sufyon as-Savriy (777-78 y.v.e.) va 
Abdurahmon al-Avzo’iy (774 y.v.e.) ma’lumotlaridan foydalanib hadislarni o‘rgangan. 3 
yil mobaynvda Madinada Molik ibn Anas ma’ruzalarini tinglagan. Iroqqa qaytib kelgach, 
M.Sh. Bag‘dodning eng e’tiborli faqihlaridan biriga aylangan. 792-93y.larda zaydiylar 
imomi Yah’yo ibn Abdullohni qo‘llab-quvvatlagani uchun xalifa Horun ar-Rashidning 
qahriga uchragan. Biroq, keyinchalik xalifa o‘z qarorgohini Furotga ko‘chirishga jazm 
qilganida xalifa M.Sh.ni xalifaljning yangi poytaxti - Rakka sh. qozisi etib tayinlaydi. 805 
y. Xurosonga yo‘l olgan xalifa Horun ar-Rashid M.Sh.ni o‘zi bilan olib ketgan. Xalifa uni 
Xuroson qozisi etib tayinlamoqchi edi. Biroq, u yo‘dda, Ray sh. yaqinida vafot etgan. 
M.Sh. juda katta sa’y-harakat qilib, asarlarida Abu Hanifa ilmiy merosini to‘plagan. Shu 
bilan birga uning qarashlari ko‘p hollarda Abu Hanifanikidan farq qilgan. M.Sh. fiqhga 
ovd al-Mabsut (2-nomi - Kitob al-asl fi-l-furu) to‘plamini tuzgan va unga Kitob az-
ziyodatni qo‘shimcha qilgan; fiqhga doir katta ma’lumotnoma - Kitob al-jome al-kabir va 
kichik ma’lumotnoma - Kitob al jome as-sag‘irni, shuningdek, harbiy huquqqa oid asar 
va b.ni yozgan. M.Sh. imom Molik ibn Anasning al-Muvatta asarini tuzuvchi va 
sharxlovchisidir. M.Sh. shogirdlari orasida eng mashhuri shofi’iy mazhabi asoschisi 
Muhammad ash-Shofi’iy hisoblanadi. 
 
 

---

Islom Ensiklopediyasi