|
www.ziyouz.com
kutubxonasi
42
alayhissalomdan rivoyat qilib: "Men Payg‘ambarimiz ortlarida namoz o‘qidim, Payg‘ambarimiz
namozda "Omin"ni oshkor ovoz chiqarib aytdilar", deydilar. Bu ham haq hadis. Lekin, Voil ibn
Juhurning o‘zi kim edi? U Yamanning podshohi bo‘lib, boshqa dindagi kishi edi. Janob Rasulullohning
payg‘ambar bo‘lib yuborilganlarini eshitib, u kishini Olloh hidoyat qilib, Rasulullohning huzurlariga
kelib iymon keltirganlar. Va Payg‘ambar alayhissalomning orqalarida bir hafta namoz o‘qiganlar.
Shynda Payg‘ambar alayhissalom namoz o‘qishning tartibini o‘rgatish uchun bo‘lsa kerak yangi
o‘rganayotgan kishiga "Omin"ni ham jahriy aytib berganlar. Bir haftadan keyin u kishi iymonga kirib,
namozni o‘rganib yurtlariga qaytib ketganlar va umrlarining oxirigacha Rasulullohni qayta
ko‘rmaganlar.
Demak, "Omin"ni ovoz chiqarib aytish kerak, degan bir sahoba Rasulullohning vafotlarida 9
yashar bola bo‘lsa, boshqa sahoba Rasulullohni bor-yo‘g‘i bir hafta ko‘rgan kishi edi, xolos.
Bizning imomimiz Imomi A’zam rahmatullohi alayh namozda "Omin"ni maxfiy aytish kerakligi
to‘g‘risida Abdulloh ibn Mas’ud roziyallohu anhudan rivoyat qiladilar. Bu kishi bir kuni —
Rasulullohning vafotlaridan keyin yonlaridagi hamsuhbatlariga: "Men Sizlarga hozir Payg‘ambar
alayhissalomning namozlarini o‘qib beraman", dedilar. Va namoz o‘qib ko‘rsatib berdilar. Shu
namozlarida qo‘llarini yelka barobariga ko‘tarmadilar va shu bilan birga "Omin"ni ham ichlarida
aytdilar. Rasululloh namozni shunday o‘qiganlar, deb bayon qildilar.
Abdulloh ibn Mas’ud boshqa bir hadislarida esa mana bunday deganlar: "To‘rt narsani namozxon
odam pinhon o‘qiydi: "Allohu akbar", deb namozga kirgandan so‘ng "Subhanakaallohumma" deb
boshlanadigan sanoni, "Auzu..."-ni, "Bismillah..."ni va "Omin"ni".
Shu hadisni, ya’ni Rasululloh "Omin"ni maxfiy aytinglar, deb buyurganlar, namozlarida maxfiy
aytganlar, degan hadisni rivoyat qilgan Abdulloh ibn Mas’ud Payg‘ambar alayhissalom bilan 22 yil
yonma-yon turgan sahoba edilar. Payg‘ambar alayhissalom: "Qur’onni nami ketmagan holda, ya’ni
menga nozil kilingan holida o‘rganmoqchi bo‘lsangiz, Abdulloh ibn Mas’uddan o‘rganing", degan
edilar.
Ana endi insof bilan o‘zimiz qaysi yo‘lga yurishni tanlashimiz mumkin: Rasulullohning namozlari
haqida gapirgan 9 yoshli bolaning gapi to‘g‘riroq bo‘ladimi, Rasulullohni umrida bir haftagina ko‘rgan
sahobaning gapi to‘g‘riroq bo‘ladimi yoki Payg‘ambarimiz bilan 22 yil yonma-yon turgan, hatto
Payg‘ambarning bolalaridan deb sanalib kelgan Abdulloh ibn Mas’udning gaplari to‘g‘riroq
bo‘ladimi?
Albatta, Rasulullohning yonlarida uzoq vaqt hamsuhbat bo‘lgan, Islom millati ichida eng katta
olim deb tan olingan Abdulloh ibn Mas’udning gapi haqroqdir, deb e’tiqod qilamiz, afzal deymiz.
Bizning imomimiz shu hadis asosida "Omin"ni maxfiy aytishni buyuradilar.
Qolaversa, dinimizdagi asosiy manba — Ollohning kalomi — Qur’oni Karimga murojaat qilsak,
Yaratgan Parvardigorimiz ibodatimiz xususida bizlarga: "Parvardigoringizga duo qilishda Ollohdan
qo‘rqib va ichingizda duo qiling", deb buyurgan. Bu Ollohning kalomidir.
"Omin" deb aytadigan kalimamiz duodir. Demak, bizlar duoni ichimizda aytishimiz Qur’onning
mana shu ko‘rsatmasiga, Rasululloh hazratlarining hadislariga muvofiq bo‘ladi va shuning uchun
imomimiz va boshqa ikki imom ham namozda "omin"ni maxfiy aytishni bizlarga kitoblarida qoldirib
ketganlar.
Hozirda ayrim kishilar mana shu masalaga tushunmasdan musulmonlar o‘rtasiga ixtilof solib
qo‘ymoqdalar. Ba’zi masjidlarda dindosh birodarlar, og‘a-inilar bir-birlari bilan shu masala ustida
"san-man"ga borib qolgan hollari ham quloqqa tushadi. Bizlar buning asosini bilsak, bu narsaning
qaerdan, qay holatda vojib bo‘lganligini bilsak, tadqiq qilsak — inshoolloh, musulmonlarimizning
ittifoqligiga sabab bo‘ladi.
Men sizga imomimiz chiqargan masalalardan birini aytib berdim. Bunday masalalar mazhabimizda
juda dalilli, isbotli va ko‘pdir.
Masala chiqarish, Qur’onu hadisni anglash shu qadar nozik ishki, imomimiz Imomi A’zam
Alouddin Mansur. Imomi A’zam — buyuk imomimiz
Do'stlaringiz bilan baham: |
