|
www.ziyouz.com
kutubxonasi
28
deganlar. U yerga Xudoga bandalik qilish sharafiga ega kishilar, mo‘‘min-musulmonlar Olloh yo‘lida
boradilar.
Namoz o‘qishning o‘ziga yarasha shartlari borligini bilasiz. Namoz pok libosda, pok joyda,
Qiblaga yuzlanib o‘qilgandek, haj ibodatini ado etishning ham o‘z shartlari bor. Hajga borganlar butun
dunyodan kechib, topgan molu davlatidan, bola-chaqalaridan, hatto vatanlaridan ko‘ngilni uzib,
Yolg‘iz Ollohga qasd qilib borishlari kerak. Hajga boradigan kishi xoh shoh, xoh gado bo‘lsin,
o‘zining kundalik kiyimlarini yechib, ularning o‘rniga ikkita kafanlik desa bo‘ladigan ehromga, ya’ni
bir lungiyu yelkaga tashlab olinadigan ikkinchi matoga o‘ralgan, bosh yalang hollarida Ollohning
chaqirig‘iga labbay, deb javob berib chiqadilar. Demak, inson bu ulug‘ ibodatni ado qilish uchun
suratda ham boshqa ibodatlardan farqli shartlarga amal qilishi kerak.
—
Ustoz, keyingi yillarda siyosatning o‘zgarishi tufayli haj safarini ado qilish uchun juda keng
imkoniyatlar paydo bo‘ldi. Bu yaxshi, albatta. Lekin, safarga otlanganlar orasida onda-sonda bo‘lsa-
da, mazkur ibodatni ado qilishning tartibi to‘g‘risida muayyan tasavvuri bo‘lmaganlar hali uchrab
turibdi...
—
Biz bu o‘rinda haj ibodatining qay tarzda ado qilinishi suratlariga ko‘p to‘xtalmasak. Hajga
borganlar ibodat davomida ularni o‘rganib boradilar. Savolingizdan kelib chiqqan hajning hikmatlari
va hojining zimmasidagi vazifalar haqida gaplashsak.
Hajga borushsh kishi avvalo o‘zining o‘tmishda qilgan xatolari uchun Ollohga tavba qilishi lozim.
Chunki haj — Ollohning Uyiga mehmon bo‘lib borishdir. Baxtli insonni Olloh O‘z Uyiga chorlar
ekan, u suratida haligiday ehromga o‘ralib borishidan tashqari, vujudida, qalbida ham tozalanib,
poklanib, o‘sha Uyning ostonasiga dadil qadam bosa oladigan bo‘lipsh kerak.
Hajga otlangan kishining zimmasidagi ikkinchi vazifa — agar bo‘lsa, qarzlardan qutulib olishdir,
hisob-kitob qilib olishdir.
Hajga borguvchi birovlarga ozor berib qo‘ygan, birovlarni g‘iybat qilib qo‘ygan bo‘lsa, ulardan uzr
so‘rashi, o‘zidan rozi qilib qo‘yishi lozim. Shu ma’noda ham "hisob-kitob" qilib olish kerak. Demak,
ortda qolayotgan kishilarni rozi qilib ketish hajga borguvchining vazifalaridan ekan.
Hajga otlangan inson haj ibodati davomida o‘zi muhtoj bo‘ladigan moliyaviy va boshqa
tashvishlarini bekamu ko‘st qilib olishi zarurdir. Aks holda, birovlarga "yuk" bo‘lib qoladi.
Hajga borguvchilar kuzatib qolguvchilardan duo olib ketishlari kerakligini ham qo‘shib qo‘yamiz
shu o‘rinda.
Hajga borish Ollohning Uyiga mehmonga borishdir, dedik. Lekin bu mehmonga hech qanday
yasan-tusansiz borayotgan ekanmiz, faqat dilimizni poklab, rostlab borishimiz kerak. Safar asnosida
sizga hamroh kishilar ham Ollohning Uyiga ketayotgan kishilar ekanligini unutmasligingiz kerak.
O‘sha insonlar bilan bir tan, bir jon bo‘lib, hurmat bilan, bir-birlariga odob bilan muomalada
bo‘lmoqlik har bir hojining muhim vazifasidir. Mana shu o‘rinda ham, ko‘pincha safar mashaqqatlari
bilan charchashlari natijasida bu ulug‘ ibodatni buzib qo‘yish xavfini tug‘diradigan ishlarga qo‘l urib
qo‘yadilar. Hajimizning Olloh oldida qabul bo‘lishi uchun muhim omillardan biri muomalalarimizning
do‘stona bo‘lishi, safarimiz nihoyatda odob bilan o‘tishidir.
Janob Rasululloh: "Kimda-kim haj ibodatiga borsa, shu ibodat davomida og‘zidan behayo so‘zlar
chiqmasa, haj asnosida qilish mumkin bo‘lmagan ishlarga qo‘l urmasa va Olloh buyurgan ibodatlardan
isyon qilib bo‘yin tovlamasa, itoat bilan haj qilib ketgan bo‘lsa, mana shu inson uyiga qaytar ekan,
onadan yangi tug‘ilgan chaqaloqday begunoh bo‘lib qaytadi", deydilar. Ya’ni haj qabul bo‘ladi —
gunohlar yuviladi. Buning uchun hoji nafaqat odamlarga, balki hasharotlarga ham ozor bermasligi,
hatto o‘t-o‘lanni ham besabab yulmasligi kerak. Shu qadar beozorlik bilan haj safarini ado qilmoqlik
shariatimizning buyrug‘idir.
Mana shunday tarzda Olloh nasib etgan hojilar Ollohning Uyiga kirib boradilar. Bu Uyga kirish
nasib bo‘lgan kishilar Ollohning eng baxtli bandalaridir. Bu Uyga boradigan, bu Uyga qo‘shni bo‘lib
Alouddin Mansur. Imomi A’zam — buyuk imomimiz
Do'stlaringiz bilan baham: |
