Microsoft Word ihyo zakot ziyouz com doc

Ularning  (faqirliklarini)  siymolaridan bilib olasiz. Ular odamlardan tilanib turib 

olmaydilar» (Baqara surasi, 273-oyat). 

Chunki u komil iymoni sabab g‘aniy, sabri bois azizdir. Buni har bir joydagi diyonat 

ahlini yaxshilab o‘rganish, ahli xayr va boodob holatlarining botinini kashf qilish bilan 

izlash lozim bo‘ladi. Unga atoni berish savobi tilanchilikni oshkor qiladiganlarga 

bergandan ko‘ra bir qancha ko‘pdir. 

Beshinchi sifat - bola-chaqasi ko‘p yo kasallik yoki boshqa sabab bilan uyga qamalib 

qolgan kishi bo‘lishi. Bunda Alloh azza va jallaning quyidagi oyati ma’nosi topiladi: 

«(Sadaqa-ehsonlar)  Allohning yo‘lida to‘silgan faqir-kambag‘allar uchundir» 

(Baqara surasi, 273-oyat). Ya’ni, ular bola-chaqa yoki tirikchilik og‘irligi yoxud qalb islohi 

uchun oxirat yo‘lida o‘zlarini ushlagan kishilardir. «... biror yerga safar qilishga qodir 

bo‘lmaydilar» (oyat davomi). Chunki ular qanotlari qirqilgan va qo‘loyog‘i bog‘langan 

---

Ihyou ulumid-din. Zakot sirlari kitobi. Imom G’azzoliy 

 

 

www.ziyouz.com кутубхонаси 

16

kishilardir. 

Mana shular tufayli Umar (r.a.) ahli baytga o‘nlab miqdor qo‘y berardilar. Payg‘ambar 

(s.a.v.) atoni bola-chaqa miqdoricha berardilar. (Mazkur lafzda naql qilinmagan.) 

Umardan (r.a.) ko‘rgilikning eng kattasi haqida so‘rashganida: «Moli kam bo‘lgani 

holda bola-chaqaning ko‘pligi», deya javob berganlar. 

Oltinchi sifat - yaqin va qarindosh-urug‘laridan bo‘lmog‘i. Shunda ham sadaqa, ham 

silai-rahm bo‘ladi. Silai-rahmda esa sanog‘iga yetib bo‘lmaydigan savob bordir. Ali (r. a.) 

aytadilar. «Bir qarindoshimga bir dirham bilan silai-rahm qilmog‘im yigirma dirham 

sadaqa qilmog‘imdan mahbubdir. Yigirma dirham bilan silai-rahm qilmog‘im yuz dirham 

bilan sadaqa qilmog‘imdan mahbubdir. Yuz dirham bilan silai-rahm qilmog‘im qul ozod 

etmog‘imdan mahbubdir». Yaxshi do‘st va birodarlar ham begonaga nisbatan yaqinlari 

muqaddam qilingani singari xayr-ehsonda oldinga qo‘yiladi. Bundagi daqiq ma’nolarga 

rioya etgin. Bular talab etilgan sifatlardir. Har bir sifatning o‘z darajasi bordir. Bulardan 

eng oliysini istamoq lozim bo‘ladi. Agar mana shu sifatlarning jumlasini jamlagan kishi 

topilsa, bu ulug‘ zahira va buyuk g‘animat bo‘ladi. Kishi bu to‘g‘rida qanchalik ijtihod 

qilib to‘g‘ri topsa, ikki savob, agar xato qilsa, bir savobga ega bo‘ladi. Chunki ikki 

savobdan biri darhol nafsini baxillik sifatidan poklash, qalbidagi Alloh azza va jallaga 

bo‘lgan muhabbatini ta’kidlash va Uning toatida ijtihod etishda bo‘ladi. Bu sifatlar qalbni 

quvvatlantiradi va Alloh azza va jallaga yetishishga shavqlantiradi. Ikkinchi savob 

sadaqa oluvchining duosi va himmatiga bog‘liqdir. Chunki abrorlar qalbining holda ham, 

istiqbolda ham ta’siri bordir. Agar buni to‘g‘ri topsa, ikki savobni hosil qiladi. Agar 

adashsa, ikkinchi emas, birinchi savobni topadi. Shu sababli ham ijtihodda to‘g‘ri 

topuvchining savobi bu yerda ham, boshqa o‘rinlarda ham ikki barobar qilingandir. 

Vallohu a’lam.