Microsoft Word Hayot faoliyati xavfsizligi 3- ma'ruza

 
Tabiiy yoritilganlikni me`yorlash va hisoblash usullari. 
Ishlab chiqarishda yoritilganlikni to`g’ri tanlash uchun zarur qo`llanma sifatida me`yoriy 
hujjatlardan SNiP II-4-79 va GOST 12.1.046-85 xizmat qiladi. 
Ish o`rinlarida yorug’likni me`yorlashning asosiy maqsadi inson sog’lig’ini himoya qilish va 
tavakkalchilik asosida qilinajak sarf xarajatni oldini olishdan iborat hisoblanadi. 
Tabiiy yorug’likni vaqtga nisbatan doimiy o`zgaruvchanligi sababli, uni sifati va miqdorini 
o`lchash va nazorat qilib turish maqsadida maxsus ko`rsatkich, o`lchov mezoni sifatida qabul 
qilingan.
Bu ko`rsatkich tabiiy yoritilganlik koeffitsienti deb ataladi va u bino ichidagi yorug’lik 
miqdorini (E
i
) uning tashqarisidagi miqdori (E
t
) ga nisbatini foiz hisobida olingan miqdoriga 
aytiladi va quyidagi ifoda orqali aniqlanadi.
e
m
= E
i 
/ E
t 
× 100 % 
Tabiiy yorug’lik ko`rsatkichi me`yorini tanlash ish joyidagi bajariladigan ishning va 
binoning turiga, yoritish tizimining xiliga qarab quyidagi formula yordamida aniqlanadi.
e
m
 = e
m 
sh
 × m × S 
Bu erda,
e
m 
sh
 – 
tabiiy yorug’lik koeffitsienti SNiP II-4-79
 
jadvalidan olinadi; 
m 
– yorug’lik iqlimini ko`rsatuvchi koeff shu me`yorda jadvaldan (
m 
= 0,8 – 1,2); 
S – 
iqlimning quyosh koeff jadvalda (0,65 – 1,0). 
Tabiiy yoritilganlikni me`yorlashda, bino shiftdan yoritilsa, yoritilganlikni o`rtacha 
miqdori qiymatida me`yorlanadi, agar deraza orqali yoritilsa, unda deraza qarshisidan 1,0 m. 
masofada turgan nuqta uchun yoritilganlikni eng kam qiymati me`yorlanadi. 

---