Microsoft Word Foydali qazilma end doc

30-rasm. Tabiiy qurilish materiallarining ishlatilishi. 
 
Tabiiy tosh qurilish materiallarining iqtisodiyotda qo‘llanilishini 
belgilovchi asosiy xossalari – ularning mustahkamligi va chidamliligi, 
bezak toshlar uchun rangi va ichki tuzilishi katta ahamiyatga ega. 
Tabiiy tosh qurilish materiallari xomashyosining sanoat aha-
miyatiga ega bo‘lgan turlari quyidagi genetik kon turlari bilan bog‘liq: 
1. Magmatik konlar – granit, granodiorit, siyenit, diorit, gabbro, 
diabaz, bazalt. 
2. Cho‘kindi konlar – qum, qumtosh, shag‘al, karbonat jinslar, 
gips. 
3. Metamorfik konlar – marmar, kvarsit, slanetslar. 
Tabiiy tosh qurilish materiallari xomashyo konlari O‘zbekis-
tonda va uning har bir viloyatida ko‘plab topilgan, razvedka qilinib, 
zaxiralari aniqlangan. Jumladan, magmatik jinslar konlari: Shovozsoy 
va Jarshat (Toshkent viloyati), Sevasoy (Samarqand viloyati), Chorke-

---

 
98
sar (Namangan viloyati); marmar konlari: G‘ozg‘on va Oqtov (Samar-
qand viloyati), Omonqo‘ton va Bodomzor (Qashqadaryo viloyati). 
SUN’IY QURILISH MATERIALLARI, bog‘lovchi moddalar, 
o‘tga chidamli materiallar, sopol, shisha va silikatli g‘isht hom ashyosi 
hisoblanadi. 
Bog‘lovchi moddalarga sement, gips va ohak kiradi. Ular uchun 
xomashyo sifatida ohaktosh, gillar, mergel, gips ishlatiladi (31-rasm).