Microsoft Word Foydali qazilma end doc


-rasm. Qo‘rg‘oshin, rux va kumushning asosiy minerallari



Download 3,28 Mb.
Pdf ko'rish
bet55/106
Sana29.12.2021
Hajmi3,28 Mb.
#80184
1   ...   51   52   53   54   55   56   57   58   ...   106
Bog'liq
foydali qazilmalar va ularning konlari

17-rasm. Qo‘rg‘oshin, rux va kumushning asosiy minerallari. 


 
76
PLATINA KONLARI.  
Platina guruhi oq va kumushsimon oq rangdagi 6ta metallni – 
ruteniy, radiy, palladiy, osmiy iridiy va platinani birlashtiradi. Ular 
yaqin xususiyatga ega. Ularni bir-biridan ajratish mumkin. 
Ruteniy klarki 0,0005, solishtirma og‘irligi – 12,4, erish harorati 
– 2250 °С, qaynash harorati – 4200 °С. 
Radiy klarki 0,00001, solishtirma og‘irligi – 12,5, erish harorati 
– 1960 °С, qaynash harorati – 3700 °С. 
Palladiy klarki 0,00005, solishtirma og‘irligi – 12, erish harorati 
– 1550 °С, qaynash harorati – 2940 °С. 
Osmiy klarki 0,0005, solishtirma og‘irligi – 22,5, erish harorati – 
3030 °С, qaynash harorati – 5000 °C. 
Iridiy klarki 0,00001, solishtirma og‘irligi – 22,4, erish harorati – 
2450 °С, qaynash harorati – 4400 °С. 
Platina klarki 0,0002, solishtirma og‘irligi – 21,5, erish harorati 
– 1770°С, qaynash harorati – 2200 °С. 
Platina guruhi metallari kimyoviy ta’sirga juda chidamli. Kis-
lotalarda erimaydi. Bu metallar zargarlikda, kime sanoatida, avtomo-
bilsozlikda, neftni qayta ishlashda qo‘llaniladi. 
Ruteniy – kimyo sanoatida katalizator sifatida, elektr va radio 
texnikada qo‘llaniladi. 
Radiy – kimyo sanoatida va platinali qorishma sifatida, kimyo 
laboratoriyalari uchun shishalar tayyorlashda ishlatiladi. 
Palladiy – iridiy bilan qotishma sifatida avtomatik moslamalar 
tayyorlashda qo‘llaniladi.  
Osmiy va iridiy ba’zi bir ilmiy asboblar tayyorlashda etalon metr 
va kg o‘lchovlar tayyorlashda qo‘llaniladi. 
Platina – zargarlikda kimyoviy ta’sirga chidamli bo‘lgan labo-
ratoriya idishlari tayyorlashda qo‘llaniladi (18-rasm). Tabiatda 60 ga 
yaqin platina guruhiga kiruvchi metallar birikmalari aniqlangan. Ular-
ning asosiylari: poliksen, osmilit, ferroplatina, kuperit va boshqalar. 
Platina guruhiga kiruvchi metallarning dunyo bo‘yicha tabiiy zaxirasi 
2005 yil ma’lumoti bo‘yicha 71 ming t, shu jumladan, 63 ming t JAR-
da to‘plangan. Bir yilda dunyo bo‘yicha 218 t platina ma’dani qazib 
olinadi. Shundan 170 t JAR ishlab chiqaradi.  
Platina guruhiga kiruvchi metallarning sanoat turidagi to‘plam-
lari quyidagi turlardagi konlar bilan bog‘liq. 


 
77
1. Magmatik konlar – JAR dagi Bushoit koni, O‘zbekistonda 
Tebinbuloq, Sintob, Beltov konlari. 
2. Likvatsion konlar-Kanadada-Syodberi, Rossiyada-Norilsk. 
 
 
 

Download 3,28 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   51   52   53   54   55   56   57   58   ...   106




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish