Qayta o`zlashtirish

NAVOIY DAVLAT KONCHILIK INSTITUTI
KONCHILIK FAKULTETI
KON ELEKTROMEXANIKASI KAFEDRASI
elektrotexnika fanidan
QAYTA O`ZLASHTIRISH
Guruh: 19^A-20 TMJ
Bajardi: Shomamatova.O

Tekshirdi:Xoshimova.F

O`quv yili-2022

Mavzu: Elektrotexnika faniga kirish. O`zgarmas tok elektr zanjirlari.
REJA:
1. Elektr zanjir va uning elementlari
2. Zanjirning bir qismi va to‘la zanjir uchun om qonuni
5 Qarshiliklarni ketma-ket va parallel ulash
6. Kirxgofning birinchi va ikkinchi qonuni

Elektr zanjirlari nazariyasining Asosiy tushunchalari

Elektr zanjiri - elektr (radio) elementlari va o’tkazgichlarning majmuasi bo’lib, undagi elektromagnit jarayonlarni elektr yurituvchi kuch (EYUK - e), kuchlanish (u) va tok (i) bilan tushuntirish mumkin. Bunda:

e, u, i- oniy qiymatlar.

i= – elektr tok- zaryadlangan zarrachalarning tartibli (yo’naltirilgan) harakati ).

Tokning musbat yo’nalishi
( shartli yo’nalish):

(zajim-qisqich)

Elektr tokning shartli musbat yo’nalishi – manbaning “+” qisqichdan uning “-“ qisqichgacha tashqi zanjirida va manbaning “-“ qisqichdan uning “+” qisqichgacha manba ichida (tok “aylanadi”).

Kuchlanishning musbat yonalishi
Kuchlanish-potensiallar farqi. Potensial-skalyar kattalik. Kuchla- nishning shartli musbat yo’nalishi – potensial kamayishi tomoniga:


₁ > ₂ ( - potensial)



Chiziqli va nochiziqli elektr zanjirlar
Elektr zanjirlari chiziqli va nochiziqli bo’ladi. Agar elektr zanjirida hatto bitta nochiziqli element bo’lsa ham, bu zanjir nochiziqli zanjir deyiladi. Chiziqli elektr zanjiri faqat chiziqli elementlardan iborat. Chiziqli element uchun uning xarakteristikasi chiziqli bo’ladi, nochiziqlisi uchun – nochiziqli bo’ladi

R-chiziqli R-nochiziqli

Chiziqli elektr zanjirlarda jamlash tamoyilidan foydalanilanish mumkin. Bu tamoyilga asosan qator kuchlarning ta’siri har bir kuch ta’sirlarining yig’indisiga teng:
i_ =  i_k u _ =  u_{K .}
Elektr zanjirning elementlari aktiv va passiv bo’ladi. Aktiv elementlar - elektr energiyasi manbalari. Birinchi navbatda, passiv elementlarni ko’rib chiqamiz.