www.ziyouz.com
kutubxonasi
105
Somonning kelganidan xursand bo‘lgan Afshin undan yana ko‘proq ma’lumot olishga
harakat qilayotganida hojib kirib: «Xalifa Mu’tasimning noma eltuvchisi kelib, eshikda
kutib turibdi», — dedi. Afshin hojibga qarab: «Ayt, bu yoqqa kiraversin!» — dedi.
Safardan toliqib kelgan, ko‘kragida bir parcha mis osilgan* noma eltuvchi ichkariga kirib,
oyoqqa turdi. Afshin: «Qani, bu yoqqa kelaver, nima yangilik bor?»— deb uni o‘z yoniga
chaqirdi.
Noma eltuvchi uning oldiga kelib, ustiga xalifalik muhri bosilgan bir ipak o‘ramani
topshirdi. Afshin uni qo‘liga olib o‘pdi va surg‘unchini ochdi. Uning ichidan muhrlangan
kumush nay, kumush nay ichidan esa o‘ralgan bir qog‘ozni chiqarib oldi-da, uni o‘qiy
boshladi. Uning avzoyini va xatti-harakatini kuzatib turgan Somon xatni o‘qib turib,
Afshinning rangi o‘chib ketganini payqadi. Afshin maktubni o‘qib bo‘lib, noma eltuvchiga
«mayli, ketaver», degandek ishora qildi. U chiqib ketdi. Keyin Afshin tik turgan Somonga
qaradi va uni o‘ziga ko‘proq jalb qilish uchun zo‘rlab jilmayib, o‘tirishga buyurdi-da:
— Bu xat nima xususda ekanini bilasanmi? — deb so‘radi.
— Yo‘q, janob, men ilmi g‘oyibdan bexabarman.
— Bu Mu’tasimning xati, xatda meni mustahkam turishga da’vat qilib, birodari Zirg‘om
boshchiligida menga qo‘shimcha askar yuborganini aytibdi.
— Ushrusana hokimi — askari tog‘u toshlarni to‘ldirib yotgan bir qo‘mondon yordamiga
muhtoj ekanmi?
— Yo‘q, albatta, amiralmo‘’mininning o‘zi buni yaxshi biladi. Zirg‘om urush uchun emas,
boshqa maqsadda kelayotgan bo‘lsa kerak bu yerga. U Jahonning ishidan xabardor bo‘lib
qolmaganmikin degan xavotirdaman. Mayli, u xoh bilsin, xoh bilmasin, baribir Jahon
meniki. Mendan bo‘lak hech kim unga qo‘l tegiza olmaydi. Sevgi va muhabbat ish
bermasa, zo‘ravonlik va andishasizlik bilan Jahondan o‘ch olish qo‘limdan keladi.
Farg‘onadagi o‘sha kun sira ko‘nglimdan chiqmaydi.
Somon yana Afshinga dalda bera boshladi:
— Singlim bu yerdaligini Zirg‘om mutlaqo bilmaydi. Balki uni tirik deb o‘ylamasa ham
kerak. U: «Jahonsiz hayotning menga nima keragi bor», deb o‘limni ma’qul ko‘rib,
atayin urush maydoniga kelgandir. Odamlarda shunda bir bema’ni taomil bo‘libdi:
birovni sevib qolsa, jinniga o‘xshab qoladi. Hatto o‘z hayotini ham sevgilisi yo‘lida
ayamaydi. Bittasi shu yo‘lda o‘lsa, boshqalar ham shuning orqasidan borishni istaydigan
bo‘lib qoldi.
Afshin xoxolab kulgan edi, tishining oqi ham ko‘rinib ketdi:
— Zirg‘om o‘lim istab kelgan bo‘lsa, bosh ustiga, jonimiz bilan uni qabul qilamiz. Ammo
oshiqlarni jinni deb aytayotganing uchun ma’zursan. Senda muhabbat ahlining zavqi,
shuuri yo‘q, undan bexabarsan, — dedi-da, boshini ozgina yerga egib turib so‘radi: —
Biz ertaga shaharga hujum qilib kirsak, singlingni qasrdan topa olamizmi?
Somon o‘rnidan turib, Bizz tomonga qaradi va qo‘li bilan ishora qilib:
— Sharqiy darvoza yonidagi hashamatli qasrni ko‘ryapsizmi? O‘sha — xotinlar qasri.
Jahon ham shu qasrda yashaydi. Shu qasrga to‘g‘ri kirmoqchi bo‘lgan odam o‘sha
darvozadan borishi kerak, — dedi. Keyin g‘arb tomondagi bir qasrni ko‘rsatdi: — Mana
bu g‘arbiy darvoza yonidagi qasr xuddi Bobakning qasri. U hamma qasrlardan ham
mustahkamroq. Unga hujum qilgan kishi o‘lmay qolmaydi. Mana endi, «nima qilaman»
desangiz, ixtiyor o‘zingizda.
Afshin o‘tirgan yerida bir qimirlab qo‘ygandi, Somon o‘rnidan turib, ketishga ijozat
so‘radi. Afshin unga: «Biz bilan bo‘lasan, zarurat bo‘lmaganda bu yerdan
qimirlamaysan», — dedi.
Afshinning maqsadiga tushungan Somon:
Farg‘ona kelini (roman). Jo'rjiy Zaydon
Do'stlaringiz bilan baham: |