www.ziyouz.com
kutubxonasi
31
hikoyasidan o‘zi zavqlanib ketadi. Nosqovog‘idan kaftiga mo‘lroq solib tilining tagiga
tashlaydi. — Mana, hozir nemisning dodini berib yuribdi. O‘ziyam Azob dengiz degancha
bor-da, tasadduq! Bir shamol tursa bormi, har suv ko‘tariladiki, tog‘dek keladi. Ammo
mening Oltmishvoyim azobdan qo‘rqmaydi. Rosa savalayapti, pashist demaganni!
Komandiri mazasi yo‘q bola ekan! Oltmishvoy giroy bo‘lib o‘ldi, deb yozibdi... — Ermon
buva birdan jimib qoladi. Oppoq quyuq qoshining tagidagi ko‘zlari negadir yiltirab ketadi.
Kuladimi, yig‘laydimi hech kim bilmaydi. — Mana, meni aytdi dersizlar, — deydi ovozi
titrab. — Erta-indin kirib keladi. Qo‘sha-qo‘sha ordin taqib kirib keladi. O‘shanda
kamandiriga xat yozaman. Oltmishvoyga aytib turaman, o‘zi yozadi. Sen bola, diyman,
mazasi yo‘q bola ekansan, diyman. Mana, Oltmishvoyim keldi-ku, giroy bo‘lib kirib keldi-
yu, diyman.
Ermon buva sukutga cho‘kadi. Bolalar ham, qizaloqlar ham jimib qolishadi. Ermon buva
nosini tupuradi. Kaftining orqasiga labini artib sigiriga qarab qo‘yadi.
— Oltmishvoyim kelsa, sigirni sotib to‘y qilamiz,— deydi orzumandlik bilan. Keyin
hassasini chertib xirgoyi qiladi:
«Tolda chumchuq sayraydi, ko‘rsam ko‘nglim yayraydi...»
Ermon buva qo‘shiq aytadi. Men bo‘lsam unikiga oyim bilan borganim, Oltmishvoyning
suratini ko‘rganimni eslab ketaman. Aslida Ermon buvaning uyi hammamizniki. Ayniqsa
tut oqarishi bilan qishloqning hamma bolasi Ermon buvanikiga ko‘chib boradi. Uning
devori juda past. Eshak minib o‘tsangiz, hovlisi ko‘rinib turadi. Lekin bu hovliga
devorning keragiyam yo‘q. Eshik doim ochiq turadi. Kirib borishingiz bilan doka ro‘molini
u yoqqa tashlagan, bu yoqqa tashlagan Habiba buvi peshvoz chiqadi.
— Voy uyingga bug‘doy to‘lgurlar, voy ko‘paygurlar, kela qolinglar, — deydi ovozi
tovlanib. O‘sha zahoti bolalar tutga tarmashadi. Tut ham egasiga o‘xshagan. Hovlining
yarmini egallab yotadi-yu, ammo tik o‘sganmas. Shoxlari tarvaqaylab ketgan. Bemalol
osilib chiqaverasiz. Shundoq bo‘lsayam, Habiba buvi bolalarni tutga chiqarmaydi.
— Hoy ko‘paygur, osilma! — deydi chirqillab. — Yiqilib ketasan. Hozir buvangni
chaqiraman!
Zum o‘tmay ayvon yonboshidagi pastak hujradan hassasiga tayanib Ermon buva
chiqadi.
— Iye-iye, qoravoylar, kep qopsizlar-da! — deydi quvonib. — Qani, kampir, chodirni
opchiq.
Habiba buvi qirq yamoq bo‘lib ketgan chodirni olib chiqadi. Kamida o‘ttizta bola
qaldirg‘ochdek tizilib chodirning to‘rt tarafidan ushlab turadi. Ermon buva oqsoqlagancha
tut tagiga boradi-da, inqillab-sinqillab shoxga minadi. Habiba buvi pastdan turib uzun
tayoq uzatadi. Ermon buva «bismillo» deb tayoqni bir urishi bilan duv etib tut yog‘iladi.
Tut bo‘lgandayam shunaqangi tutki, har bittasi pilladek keladi. Bolalar chodirni qo‘yib
yuborgancha qiy-chuv qilib o‘rtaga tarmashadi. Yuqorida Ermon buvaning ingichka
tovushi keladi.
— Shoshmanglar, popuklar, shoshmanglar qoravoylar, yana besh-o‘n marta qoqay,
hammalaringga yetadi.
Qarabsizki, hammamiz tutga to‘yib olamiz. Ayvonda esa uchta kattakon xum qatorlashib
turadi. Har bittasi mendek keladi. Habiba buvi shinni pishirib shu xumlarga to‘ldirib
qo‘yadi. Qish bo‘yi qachon kelsangiz, shinniga to‘yasiz.
Shunday qilib, Ermon buva har qachon Oltmishvoyni gapirganida oyimga ergashib
ularnikiga borganim esimga tushadi. Ayni tut pishig‘i edi. Ermon buva tut qoqib berdi.
Habiba buvi yuvib, tozalab, sopol laganga to‘ldirib keldi. Maza qilib yedik. Keyin Habiba
buvi kuyunchaklik bilan tushuntirdi.
— Tut yurakni o‘rtab yuboradi, ko‘paygurlar. Yuringlar, choy ichamiz.
Dunyoning ishlari. O’tkir Hoshimov
Do'stlaringiz bilan baham: |