Microsoft Word дисс Шерзод лотинча15

 
 
 
 
 
 
 
 

---

24 
II-BOB. TADQIQOTLAR OB’EKTLARI, METODLARI VA 
SHAROITLARI 
 
2.1. Tajribalar olib borilgan hududlarning tuproq va iqlim sharoitlari 
 
Tadqiqotlar UrDU tajriba uchastkasida va ilmiy laboratoriyalarida amalga 
oshirildi. Olingan natijalarni qiyosiy tahlil qilish maqsadida ayrim tadqiqotlar 
Xorazm Ma’mun akademiyasining eksperimental bazasida bajarildi. 
Tajribalar olib borilgan hududlarning tuproq-iqlim sharoitlariga qisqacha 
tavsif beramiz.
 
V.E. Sektimenko, A.J. Ismanovlarning ma’lumotlariga ko’ra [90], Xorazm 
viloyati O’rta Osiyoning markaziy cho’l provintsiyasida joylashgan.
Har bir xududning o’ziga xos iqlimi va tabiati shakllanishida asosiy o’rin 
tutuvchi omillar mavjud. Orol dengizi, Qizilqum va Qoraqum cho’llari, xudud 
relьefi, quyosh radiatsiyasi, atmosfera tsirkulyatsiyasi va xududning ekologik 
holati kabi omillar Xorazm vohasining iqlim sharoitining o’ziga xos 
xususiyatlarini shakllantirgan. Yozning o’ta issiq, qishning sovuq kelishi, ob-
havoning sutka davomida keskin o’zgarib turishi, yog’ingarchilikning kamligi, 
havoning quruqligi viloyat iqlimining asosiy xususiyatlaridandir.
Qish faslida 
Xorazm
 
viloyati xududida harorat va ob-havoning tez o’zgarib 
turishi, bulutlarning ko’payishi, yog’ingarchilik bo’lishining sababi havo 
massalarining almashinishi bilan bog’liq. Viloyat hududining g’arb va shimoldan 
tog’lar bilan to’silmaganligi natijasida g’arb va shimoldan sovuq havo 
massalarining kirib kelishi, qishki haroratning ancha past bo’lishiga sabab bo’ladi. 
Viloyatda qish fasli eng uzoq davom etadigan fasl bo’lib, 120-140 kunni tashkil 
etadi. Qish faslining absolyut minimum harorati -32-33˚S atrofida bo’ladi. 
O’rtacha yillik yog’in miqdorining 30-35% i qish o’rtasiga to’g’ri keladi.