Microsoft Word bustonul orifiyn ziyouz com doc

 
6-bob  
Hadisning ma'nosini rivoyat qilish haqida 
Faqih Abu Lays Samarqandiy (rahimahulloh) aytadilar: Odamlar hadisning ma'nosini 
rivoyat qilish haqida ixtilof qilishdi. Ba'zilar, faqatgina lafzi bilan joiz, deyishdi. 
Boshqalar, esa faqat ma'nosining o'zini rivoyat qilish joiz, deyishgan, shu to'g'ri so'zdir. 
Birinchi toifaning hujjati Rasulullohning (sollallohu alayhi vasallam): "Mendan bir hadisni 
eshitib, so'ng uni eshitganidek qilib etkazgan kishini Alloh rahmat qilsin", degan 
so'zlaridir.  
Baro' ibn Ozib aytadilarki: "Nabiy (sollallohu alayhi vasallam) bir kishiga duo o'rgatdilar. 
U kishi duoning oxiridagi: "Nozil qilgan kitobing va yuborgan payg'ambaring", degan 
joyini "yuborgan rasuling", deb o'qidi. Nabiy (sollallohu alayhi vasallam) "yuborgan 
payg'ambaring", deb to'g'irladilar va uni hadis lafzini o'zgartirib o'qishdan qaytardilar". 
Ma'nosini rivoyat qilish joiz, deganlarning hujjati Nabiyning (sollallohu alayhi vasallam): 
"Ogoh bo'linglar, shohid bo'lganlar g'oyiblarga etkazsin", degan so'zlaridir. Darhaqiqat, 
Nabiymiz bizga etkazishni buyurdilar. 
Vosila ibn Asqa'ning: "Agar biz hadisning ma'nosini aytsak, shu sizlarga kifoyadir", 
deganlari rivoyat qilinadi. Vaholanki, u zot sahobalardan edi. 
Ibn Avf: "Ibrohim Naxa'iy, Sha'biy, Hasan Basriylar hadisning ma'nosini etkazardilar", 
deb aytgan. 
Vaki': "Agar rivoyat keng ma'no bilan bo'lmaganida, insonlar, albatta, halok bo'lardilar", 
deydi. Sufyon Savriy: "Men sizlarga eshitganimdek aytyapman, desam, meni 
tasdiqlamanglar, chunki Alloh taolo: 
  

---

Bo’stonul orifiyn. Abu Lays Samarqandiy 
 
 
www.ziyouz.com kutubxonasi 
9
"Axir ulardan har bir guruhdan bir toifa odamlar (jang uchun) chiqmaydilarmi?! 
(Qolganlari esa Madinada) dinni o'rganib, (jangga ketgan) qavmlari ularning oldlariga 
qaytganlarida, u qavmlar Allohning azobidan saqlanishlari uchun ularni ogohlantirgani 
(qolmaydilarmi)?!" (Tavba, 122) deb arabcha lafzda aytyapti, agar ularning qavmi 
arabiy lafzni tushunmasa, bayon va tafsir bilan tushuntirishlari shart bo'ladi". Demak, 
rivoyat qilishda lafzga emas, ma'noga e'tibor berish kerakligi isbotlandi.