Microsoft Word bustonul orifiyn ziyouz com doc

www.ziyouz.com kutubxonasi 
4
Ibn Abu Dovud otasidan rivoyat qiladi: "Abdulloh ibn Mas'udning ashobi u zotning 
huzuriga kelib: "Sizdan ilm yozib olgan edik, ko'rsataylikmi? Bizga bayon qilib 
bersangiz", deyishdi. Abdulloh: "Xo'p", dedilar. Keyin kitobni ko'rsatishganida, kitobni 
oldilar va uni suv bilan yuvib, qaytarib berdilar". 
Faqih aytadilar: Ibn Mas'udning (roziyallohu anhu) bunday qilishlariga sabab ular agar 
kitob yozishsa, yozuvga suyanib qolib, yodlashni tashlab qo'yadilar. Tushunmagan odam 
kitobga murojaat qiladi. Natijada, ularning ilmi yo'qolib ketadi. Chunki kitobda ortiqcha 
narsalar hamda kamchilik bo'ladi. Shuningdek, kitobga qo'shish va undan kamaytirish 
mumkin. Yod olingan narsani o'zgartirish mumkin emas. Chunki yod olgan kishi bilganini 
gapiradi. Kitobdan o'rgangan kishi yod olmasdan, gumon bilan xabar beradi.  
Kitobat - yozish joiz degan kishilarning hujjati Abu Hurayra (roziyallohu anhu) rivoyat 
qilgan hadisdir: "Nabiyning (sollallohu alayhi vasallam) ashobi ichida mendan ko'p hadis 
bilgani yo'q, magar bo'lsa ham, Abdulloh ibn Amrdir. Chunki u yozib olardi, men esa 
yozib mas edim". 
Ibn Jurayj ibn Ma'rur aytadi: "Abdulloh ibn Umar: "Ey Rasululloh, biz sizdan hadislarni 
eshitamiz, uni yozib boraylikmi?" deb so'radilar. Rasululloh "Ha", dedilar. Men: "Xursan 
va g'azablangan paytingizda hammi?" dedim. Rasululloh: "Ha, chunki men ikkala 
holatda ham faqat haqni gapiraman", dedilar".  
Muoviya ibn Hurra: "Kimki ilmini yozmasa, uning ilmini ilm hisoblamayman", deb 
aytardilar. 
Alloh taolo Muso (alayhissalom) xaqida habar berib aytadiki, Musodan (sollallohu alayhi 
vasallam) avvalgi qabilalar haqida so'rashganida, shunday deb javob berganlar: "(Muso) 
aytdi: 
"Ular haqidagi bilim Parvardigorim huzuridagi kitobda - Lavhul mahfuzdadir. 
Parvardigorim adashmas va unutmas" (Toho, 52). 
Rabiy' ibn Abu Aniys bobolari Zayd va Ziyodlardan rivoyat qiladi: "Ular ikkalasi 
Sulaymon ibn Abdulmaliknikiga kechasi kelishdi. U tuni bilan hadis aytdi, ikkalasi yozib 
borishdi".  
Hasan ibn Ali (roziyallohu anhuma): "Sizlardan birortangiz bu ilmni yozishdan ojiz 
qolmasin. Chunki yozmaslikda zarar bordir. Agar yozmasa, ilm undan ketadi. Agar yozib 
olsa, esidan chiqqanida, murojaat qiladi", deganlar. Bu gap quyidagi hikoyaga o'xshaydi: 
Imom Abu Yusuf Imom Muhammadni ilmni yozishda aybladilar. Shunda Imom 
Muhammad: "Men ilmning ketishidan qo'rqdim, chunki ayollar Abu Yusufni qayta 
tug'maydilar", dedilar. Darhaqiqat, musulmonlar ilmni kitobat qilishni bir-biridan meros 
qilib oldi. 
Nabiy (sollallohu alayhi vasallam): "Musulmonlar yaxshi deb bilgan narsa Alloh huzurida 
yaxshidir. Musulmonlar yomon deb bilgan narsa Alloh nazdida ham yomondir", deydilar. 
Yana aytadilarki: "Mening ummatim zalolat ustida jamlanmaydi". Chunki musulmonlar 
ilmni bir-biridan meros qilib olgani sababli, tutilajak yo'l dalillar bilan tasdiqlanadi. 

---

Bo’stonul orifiyn. Abu Lays Samarqandiy 
 
 
www.ziyouz.com kutubxonasi 
5
Nabiy (sollallohu alayhi vasallam) aytadilar: "Ashoblarim yorqin yulduzlar kabidir, qay 
biriga ergashsanglar, hidoyat topasizlar". 
Nofi' Ibn Umardan (roziyallohu anhumo) rivoyat qiladi: "Rasululloh (sollallohu alayhi 
vasallam): "Bu ilmni har bir boyu kambag'aldan, kattayu kichikdan yozib olinglar, kim 
ilmni ilm sohibining kambag'alligi yoki yoshi o'zidan kichikligi sababli tark qilsa, joyini 
do'zaxdan tayyorlab qo'ysin", dedilar".