Microsoft Word bustonul orifiyn ziyouz com doc

9-bob 
Mav'iza majlislarining mubohligi to'g'risida 
Faqih Abu Lays Samarqandiy (rahimahulloh) aytadilar: Ba'zi insonlar mav'iza uchun 
yig'ilish o'tirishni yomon ko'rishdi. Ba'zilar, agar bu bilan Alloh taoloning rizosini 
xohlagan bo'lsa, zarari yo'q, deyishdi. Shu so'z sahihroqdir. Chunki bu ish shariatni 

---

Bo’stonul orifiyn. Abu Lays Samarqandiy 
 
 
www.ziyouz.com kutubxonasi 
11
o'rganishdir. Mav'izani yomon ko'rgan kishilar Amr ibn Shu'ayb otasidan, otasi esa, 
bobosidan rivoyat qilgan hadisni hujjat qilib keltirishdi. Payg'ambar (sollallohu alayhi 
vasallam): "Insonlarga biror narsani faqat amir yoki ma'mur yoki riyokor kishigina qissa 
qilib beradi", deganlar. 
Tamim Doriyning Umar ibn Xattobdan insonlarga har shanba kuni qissa aytib berish 
uchun izn so'raganlari rivoyat qilingan. "Nima uchun?" deganlarida, "Insonlarga eslatma 
bo'lsin uchun", deb aytdilar. "Agar xohlasang, eslat, ammo bilginki, bu ish so'yishdir", 
deb javob berdilar. Bu gap Rasulullohning (sollallohu alayhi vasallam): "Kimki qissa 
qilsa, darhaqiqat, u pichoqsiz so'yilibdi", degan hadislariga muvofiqdir. 
Payg'ambar (sollallohu alayhi vasallam) aytadilar: "Qissa qiluvchi g'azabni, eshituvchi 
rahmatni kutadi". 
Abu Qulobadan rivoyat qilinishicha, u kishi namozdan qaytganlarida bir kishi kelib, 
baqirib qissa ayta boshladi. Abu Quloba unga: "Sen bir hangrovchi eshaksan, agar 
bizning oldimizga kelsang, senga odob berib qo'yamiz", dedilar. 
Ibrohim Naxa'iy (rahmatullohi alayh): "Men uchta oyat sababli qissa aytishni yomon 
ko'raman. Ular: 
"Odamlarni yaxshilikka chorlab, o'zlaringizni unutasizlarmi? Holbuki, o'zlaringiz kitob 
tilovat qilasizlar. Aqlingizni yurgizmaysizlarmi?" (Baqara, 44); 
"Ey mo'minlar, sizlar nega o'zlaringiz qilmaydigan narsani (qilamiz deb) aytursizlar?!" 
(Sof, 2); 
"U aytdi: "Ey qavmim, xabar beringiz-chi, agar men Parvardigorim tomonidan aniq 
hujjatga ega bo'lsam va U zot meni o'z tomonidan go'zal rizq bilan rizqlantirgan bo'lsa 
(shu halol rizqni haromga aralashtirishim kerakmi?!) Men sizlarga xilof qilib, sizlarni 
qaytarayotgan narsani (ya'ni, halol-haromga aralashtirishni) o'zim qilishni istamayman. 
Men faqat imkonim boricha isloh qilishni istayman, xolos. Va (bunga) yolg'iz Allohning 
yordami bilangina muvaffaq bo'lurman. O'ziga suyandim va O'ziga iltijo qilurman" (Hud, 
88), oyatlaridir", dedilar. 
Hadisda keladiki, Alloh taolo Iso alayhissalomga vahiy qilib aytdi: "Avval nafsingga 
nasihat qil. Agar shu nasihatni olsang, so'ng insonlarga nasihat qil. Agar unday 
bo'lmasa, Mendan hayo qil". 
Va'z-nasihat qilishning zarari yo'q, deb aytgan kishilarning hujjati Alloh taoloning: 
"Va (Qur'on bilan) pand-nasihat qiling! Zero, u pand-nasihatlar mo'minlarga naf' 
yetkazur" (Zoriyot, 55), degan so'zidir. Boshqa bir oyatdagi: 
"Axir ulardan har bir guruhdan bir toifa odamlar (jang uchun) chiqmaydilarmi?! 
(Qolganlari esa Madinada) dinni o'rganib, (jangga ketgan) qavmlari ularning oldlariga 
qaytgan vaqtlarida, u qavmlar Allohning azobidan saqlanishlari uchun ularni 
ogohlantirgani (qolmaydilarmi)?!" (Tavba, 122) degan so'zi ham dalildir. 
Umar ibn Xattob (roziyallohu anhu): "Ey qissa aytuvchilar, qissa aytmangizlar, chunki 

---

Bo’stonul orifiyn. Abu Lays Samarqandiy