Microsoft Word bu dunyoda ulib bulmaydi ziyouz com doc

69

---

Bu dunyoda o’lib bo’lmaydi (qissa). Tog’ay Murod 
www.ziyouz.com
kutubxonasi 
92
Bir inson tavalludi nishonlanar bo‘lsa... xalq yubilyarni ko‘klarga ko‘tarib maqtaydi. 
Yubilyarni xizmatlarini ulug‘laydi. Savob ishlarini barmoq bilan sanab beradi. 
Yubilyarga... haykal qo‘yadi! 
Ana shu zot bandachilik etsa... hayhot, marhum erta ketdi, deydi. Hayhot, marhumni 
ko‘p ishlari chala qoldi, deydi. 
«Bilaman, men haqimda-da shunday deydi, — o‘yladi Botir firqa. — Xo‘sh, qaysi ishim 
chala qoldi? Uzi, keksalik... bir umrlik mehnat samarasi, demak. Keksalik... bir umrlik 
azob-uqubat, demak. Keksalik... bir umrlik g‘am-anduh demak. Shu bois, keksa odam... 
haminqadar e’zozga loyiq. Haminqadar marhamatga loyiq. Boisi, keksa odam... 
yashamaydi, yashamaydi! Keksa odam... so‘nggi marosimiga hozirlik ko‘radi. Keksa 
odam... dafn marosimini poylaydi! Dafn marosimini... uzi-kib-uzikib poylaydi...» 
70
«Bu safar dangal gaplashaman, — dedi Botir firqa. — O’ziyam, tosh bitikchi bilmagan 
balo yo‘q ekan. Shundan bir ish chiqadi. Hind choyni ko‘rsa, tag‘in-da ochilib 
gaplashadi». 
Botir firqa tokchadan bir yumaloq hind choy oldi. Kampiriga bildirmay, kostyum 
cho‘ntakka soldi. 
Baxmal shlyapani boshga qo‘ndirdi. 
— Fotihaga borish inson uchun ham qarz, ham farz! — dedi. 
— Fotihali joy bor edimi? Aylanay, rais bovamdan, aylanay... 
U xayollar og‘ushida marhumlar shahriga kirib keldi. 
Kulba ochiq bo‘ldi. Ammo tosh bitikchi yo‘q bo‘ldi. Vaziyatdan, tosh bitikchi shu 
tevarakda yurmish bo‘ldi. 
Botir firqa tosh bitikchi kelgunicha marhumlar shahrini sayr etdi. Qo‘llarini orqasiga 
qo‘yib sayr etdi. To‘xtab-to‘xtab sayr etdi. Favqulodda... tosh bitikchini oldidan chiqib 
qoldi! 
Tosh bitikchi bir qabr panjarasini tuzatar bo‘ldi. Panjarani ding-ding urib ko‘rsatdi. 
— Manavini qarang, otaxon, — dedi. — Shunday temirni mayishtirib ketibdi-ya! Yosh 
boladan hech balo qolmaydi-ya! 
— Yosh bola, yosh bola-da, — dedi Botir firqa. 
— Boshqa narsa quriganday, shu panjarani mayishtirib olib, qilichbozlik o‘ynaydi-ya! 
Birovini qulog‘idan cho‘zib, panjara ichidagi qabrni ko‘rsatdim. 
Manavi nima, dedim. Anavi suratdagi odamni hovlisi, deydi! Unda, birovni hovlisida 
o‘ynama, bor, o‘zingni hovlingga o‘yna, dedim. 
— Binoyi qilibsiz, xo‘p binoyi qilibsiz. 
Botir firqa shunday deya, panjara oldi skameykaga cho‘kdi. 
Tosh bitikchi panjarani tuzatib bo‘ldi. Asbob-anjomlarini xaltaga soldi. Botir firqani 
yonidan joy oldi. Nafasini rostladi. 
— Ha-a, keling, otaxon? — dedi. — Olamda nima gaplar, endi? 
— Olam tinch-osoyishta. Shu, qayta quruvchilar baqirib-chaqirib yuribdi, xolos. 
— Men qayta quruvchilardan qo‘rqmayman, otaxon. Qayta quruvchilar meni ishdan 
bo‘shatolmaydi. Men ishsiz qolmayman. Chunki odam bor — o‘lim bor. O’lim bor — men 
bor! O’limni ishi — mensiz bitmaydi. 
— Ishqilib, qayta quruvchilar hammani haydayapti. 
— O’zbek o‘zagini qirqadi, otaxon, o‘zbek o‘zagini qirqadi! 

---

Bu dunyoda o’lib bo’lmaydi (qissa). Tog’ay Murod