Microsoft Word Boymur\340tov tm

Tsudakoma to'quv dastgohining to'qima tortish va o'rash mexanizmi

Tsudakoma firmasining ZAX9100 to'quv dastgohininga elektron to'qima tor- tish va o'rash mexanizmi o'rnatilgan (5.14-rasm).

5.14-rasm. ZAX9100 to'quv dastgohining elektron to'qima tortish va o'rash mexanizmi

1. 
   to'qima; uzatish tishli g'ildiraklar; 3-uzatmalar qutisi; 4-servomotor.
   

To'qima valiga o'rash turlari

Hosil bo'lgan to'qima to'qima o'rash valiga turli xil usullar bilan o'raladi. O'rash usuli to'qima turiga, dastgoh rusumiga, to'qima tortish va o'rash mexaniz- mlariga bog'liq bo'ladi. To'qima valiga harakat turlicha bo'ladi (5.15-5.16-rasmlar).

5.15 a-rasmda to'qima vali 3 bevosita valyan 2 orqali harakatga keltiriladi. To'qima vali yo'naltiruvchiga 1 prujina yoki yuk yordamida ta'sir etib turadi. Bun- day o'rash turini afzalligi to'qimani valga qattiq va yuqori sifatda o'raladi. Bu sistemani kamchiligi - valyanni doimiy ravishda bosim ostida bo'lishi natijasida to'qimani shikastlanishi mumkin, shuning uchun bunday o'rash turi ko'proq kimyoviy iplardan olinadigan to'qimalarda ishlatiladi.
5.15 b-rasmda harakat tasma yoki tishli g'ildiraklar yordamida uzatiladi. valyan 2 valiga yuqorigi yulduzcha 3 o'rnatilgan. Harakat zanjir 4 orqali kichik yulduzchaga 6 beriladi. O'ralayotgan to'qima diametri ortgan sari uning aylanish tezligi mos ravishda kamayib boradi. To'qima valini burchak tezligini o'zgartirish uchun valik 5 va yulduzcha 6 orasida saqlovchi friktsion mufta 1 o'rnatilgan. Bun- day sistema engil (yupqa) to'qimalarni to'qishda foydalaniladi.
5.15 v-rasmda rolikli o'rash qurilmasi keltirilgan. To'qima valigi 3 ikkita rolik 1 va 2 ustiga o'rnatilgan bo'lib, ulardan biri valyandan 4 zanjirli uzatma 5 or- qali harakatlanadi. To'qima vali o'qi kulisa 6 oralig'iga joylashtirilgan.To'qima di- ametri oshgan sari uning og'irligi ham ortib boradi va o'ramani katta diametrida to'qima qattiq o'raladi. Bu sistema katta o'ramali to'qimalar olishda ishlatiladi. YUqoridagi barcha o'rash qurilmalarida to'qima teskari tomoni tepaga qilib o'raladi va buning natijasida to'qimani nazorat qilish imkoniyatini beradi.



5.15-rasm. To'qima o'rash valiga harakat uzatish turlari a-ishqalanish orqali; b-zanjirli uzatma orqali; v- ishqalanish orqali.

5.16-rasm. To'qimani o'rash turlari

1-yo'naltiruvchi valik; 2-valyan; 3-siquvchi valiklar.