Microsoft Word bmi o. Xursanov doc

Baholash vositalaridan namunalar: 

BLITS-O`YIN  

 

Guruh bаhоsi Guruh 

xаtоsi  

To`g`ri jаvоb  

Hаrаkаtlаr mаzmuni  

    Microsoft 

Word 

     Infоrmаtikа 

 

 

 

Пуск  

 

 

 

Имя файла   

 

 

 

Сохранить как   

 

 

 

Сохранить  

 

 

 

Программы  

 

 

 

Файл  

 

---

63 

 

 

 

Word dasturida “Informatika” faylini xotirada saqlash ketma-ketligini to`g`ri ko`rsating 

---

64 

 

 

 

BLITS-O`YIN  

 

 

Guruh bаhоsi   Guruh xаtоsi  

To`g`ri jаvоb  

Hаrаkаtlаr mаzmuni  

   3  Microsoft 

Word 

   7 

Infоrmаtikа 

   1 

Пуск  

   8 

Имя файла   

   5  Сохранить как   

   4 

Сохранить  

   2 

Программы  

   6 

Файл  

 

---

65 

 

 

 

 BLITS-O`YIN  

 

Guruh bаhоsi  

Guruh xаtоsi  

To`g`ri jаvоb  

Hаrаkаtlаr mаzmuni  

 

 

 

Файл  

 

 

 

Вид  

 

 

 

Формат  

 

 

 

Правка  

 

 

 

Вставка  

 

 

 

Таблица  

 

 

 

Сервис  

 

 

 

Справка  

 

 

 

Окно  

 

Word dasturining menyular qatarini to`g`ri joylashtiring 

---

66 

 

 

 

 BLITS-O`YIN  

 

Guruh bаhоsi  

Guruh xаtоsi  

To`g`ri jаvоb  

Hаrаkаtlаr mаzmuni  

  1 

Файл  

  4 

Вид  

  2 

Формат  

  5 

Правка  

  3 

Вставка  

  7 

Таблица  

  6 

Сервис  

  9 

Справка  

  8 

Окно  

 

---

67 

 

 

 

BLITS-O`YIN  

 

Guruh bаhоsi  

Guruh xаtоsi  

To`g`ri jаvоb  

Hаrаkаtlаr mаzmuni  

 

 

 

Граница и заливка  

 

 

 

Формат  

 

 

 

Рисунок  

 

 

 

Страница  

   

OK 

 

Qag`ozga ramka qo`yish ketma-ketligini ko`rsating  

 

 

 

 

BLITS-O`YIN  

 

Guruh bаhоsi  

Guruh xаtоsi  

To`g`ri jаvоb  

Hаrаkаtlаr mаzmuni  

  2 Граница и заливка  

  1 

Формат  

  4 

Рисунок  

  3 

Страница  

  5 

OK 

 

---

68 

 

 

 

BLITS-O`YIN  

 

Yakka bаhоsi   Yakka  xаtоsi  

To`g`ri 

jаvоb  

Hаrаkаtlаr mаzmuni  

 

 

 

Вставить  

 

 

 

 

 

 

 

Таблица  

 

 

 

Число столбцов   

 

Число строк  

 

 

 

ОК  

 

 

Jadval qo`yich ketma-ketligini ko`rsating  

 

 

 

BLITS-O`YIN  

 

Yakka bаhоsi   Yakka xаtоsi  

To`g`ri 

jаvоb  

Hаrаkаtlаr mаzmuni  

  

3 

Вставить  

  

1 

 

  

2 

Таблица  

  

4 

Число столбцов   

 

Число строк  

  

5 

ОК  

 

 

 

 

---

69 

 

 

 

Dars ishlanmasidan namuma: 

Mavzu: PAINT dasturi haqida 

1. O’quv maqsadi 

Ta’limiy maqsadi: Windows operatsion sistemasining  asosiy  grafik 

muharriri PAINT dasturi  haqida  ma’lumot berish, uning imkoniyatlarini  sanab  

o’tish,  dasturni  ishga tushurish va dastur interfeysi bilan tanishtirish. 

Tarbiyaviy maqsadi: o’quvchilarda rasm san’ati va kompyuter garfikasiga 

bo’lgan qiziqishni uyg’otish. 

Rivojlantiruvchi maqsadi: grafik muharrirlarda rasm yaratish, rasmlarni 

qayta ishlash va kompyuter grafikasi haqida tushunchalarga ega bo’lish. 

2. Asosiy shakli va turi  

Uslub: aralash.  

Shakl: tajriba-sinov.  

Vositalar: PAINT dasturi.  

Usullar: kompyuter, videoproektor. 

Baholash mezoni: rag’batlantirish, 5 ballik reyting tizimi asosida. 

3. O’quv manbalari 

1) darslik, metodik qo’llanma; 

2) Internet resurslar: 

www.uzedu.uz

 , 

www.ziyonet.uz

, www.bilim.uz,  

www.edunet.uz, www.urok.ru; 

3)  elektron resurslar:  Multimedia umumta’lim dasturlarini rivojlantirish 

markazi resurslari. 

4. Dars tafsiloti va texnologik xaritasi 

 

T/r 

 

 

Dars    

bosqichlari 

 

Qisqacha tavsif 

 

 

Qo’llaniladi gan 

usullar 

Ajaratil- 

gan vaqt 

 

1. 

 

Tashkiliy qism 

 

1. Salomlashish. 

2.Davomatni tekshirish. 

3. Navbatchi hisoboti. 

4.Ma’naviyat daqiqasi. O’zbekiston 

Respublikasi Konstitutsiyasining 

nishonlanishi, ta’lim sohasida, 

ayniqsa axborot resurslaridan 

foydalanish qonuni haqida qisqacha 

tushuncha berish. 

 

Muloqot 

 

 

3 

2 

 

O’tilgan mavzu va 

uy vazifasi tahlili 

 

 Avvalgi mavzudagi savollarga javob 

olinadi. 

Uy vazifasiga berilgan mashqlar tahlil 

qilinadi. 

Tekshiruv savollari  6 

 

3 

 

Motivatsiya 

Kompyuter rasmlarni qanday hosil 

qiladi. 

Tajriba-sinov 

 

1 

4 

 

Yangi mavzuning 

qisqacha bayoni, 

asosiy 

tushunchalar 

Grafik muharrirlar haqida ma’lumot 

berish, Paintni ishga tushurish va 

ishni tugallash. 

 

«Kim chaqqon» 

o’yini 

 

30 

 

Mavzuni 

Trenajorda ishlash  davomida 

 

2 

---

70 

 

 

 

5 

mustahkamlash     

 

o’quvchilar tomonidan qilingan 

xatolik va kamchiliklar   tahlil 

qilinadi. 

Guruhlar bilan 

ishlash 

6 

O’quvchilar 

bilimini baholash 

Trenajorda  olingan  ballar 5 ballik   

baholash tizimiga o’tkaziladi. 

Guruhlardagi kamchilik va xatoliklar 

ham hisobga olinadi. 

Reyting tizimi 

asosida  

1 

7 

Uy vazifasini 

belgilash 

 

1) dars bo’yicha savol va 

topshiriqlarni bajarish;  

2) o’tilgan  mavzular  bo’yicha test 

yoi krassvord tuzib kelish. 

Darslik, Internet 

resurs 

1 

8 

Darsni yakunlash 

Darsning 

maqsadidan xulosa 

chiqarish 

Demak, Paint dasturi kompyuterda 

tezda   turli  rasmlar va tasvirlar 

chizishni amalga oshiradi.  

Muloqot 

 

1 

 

5. Asosiy tushunchalar. Rasm, mo’yqalam Paint interfeysi, uskunalar 

paneli, ish maydoni, palitra. 

6. Mavzuning yoritilishi:  Tajriba-sinov. O’qituvchi o’quvchilarga daftar 

varag’ida 3 xil turdagi geometrik shakllarni chizish va ichki sohasini bo’yash 

buyrug’ini beradi va vaqt belgilanib boradi. Xuddi shu vazifani o’qituvchi 

kompyuterda bajaradi, Bu vazifada ham vaqt belgilanadi. O’quvchilar quyidagi 

jadvalni to’ldiradilar: 

  

 Vosita 

 

Ish qurollari 

 

Vaqt 

 

Ranglar 

Rasmni o’zgartirish 

Oddiy varaqlar 

Varaq rangli qalamlar, 

chizg’ich, o’chirg’ich, 

sirkul,mo’yqalam. 

10  

 

Kompyuterda 

Paint dasturi, «sichqoncha» 

2 

Turli rangda 

-256 tagacha 

Belgilab olish, burish, 

akslantirish, o’lchamini 

o’zgartirish, nusxalash. 

Xulosa olingach, yangi mavzuga o’tiladi. 

Kompyuter grafikasi  deb nomlangan maxsus dasturlardan xilma-xil kasb 

egalari: uy-joy qurishda arxitektor va muhandislar,  yangi kiyim va poyabzallar 

yaratishda  dizaynerlar,  samolyot va raketalarni qurishda konstruktorlar,  kitob, 

jurnal, daftar muqovalarini bezash tipografiya xodimlari  va yana ko’pgina 

sohalardagi insonlar foydalanishadi. 

Paintni ishga tushirish 

Paint  dasturini ishga tushirish uchun darslikda berilgan 2  usul bajarilib 

ko’rsatiladi. 

7. O’quvchilarni baholash uchun mashqlar 

Paint dasturini ishga tushirish, Uskunalar panelidagi uskunalar yordamida 

rasmlar chizish. 

8. Xulosa va kutiladigan natijalar. Demak, Paint dasturi kompyuterda 

tezda turli rasmlar va tasvirlar chizishni amalga oshiradi. 

---

71 

 

 

 

Xulosa 

 

 O’qish - bilim, ko’nikma va malakalarni egallash jarayonidir. O’quvchilar 

o’qish jarayonida bilim ko’nikma va malakalarni egallab oladilar. Bilimlarda 

obektiv dunyo umumlashtirilgan holda aks ettiriladi. Bilimlarni o’zlashtirish 

faktlar, tushunchalar va qonuniyatlarni o’rganishni nazarda tutadi. 

Bilimlarning ta’sirchanligi, o’zlashtirish osonligi, o’zgaruvchanligi, turli 

sharoitda, jumladan, yangi bilimlarni egallash uchun foydalanishga qulayligi 

bilimlarning to’laligi va chuqurligining muhim ko’rsatkichidir. 

Ko’nikma kishining ma’lum bir harakatlarni ongli ravishda bajarish 

qobiliyatidir, bu qobiliyat bilimlar va eng oddiy tajriba asosida hosil qilinadi. 

Bilimlar bajarilayotgan harakatning nazariy asosi hisoblanadi. Bilimlar tufayli 

harakatlarning ayrim bosqichlari va ularning ketma-ketligi tushunarli bo’ladi. 

 Ko’nikmalar - bu amaldagi bilimlardir. 

Malaka mashq qilish yo’li bilan hosil bo’ladigan ish-harakatdir. Mashq 

qilish natijasida yurish, o’qish, yozish, og’zaki hisoblash, xilma-xil mehnat 

jarayonlarini bajarish malakalari hosil qilinadi. 

O’quvchi harakatni bajarishning muayyan usullarini egallab oladi va bu 

ishni ongining nazoratisiz avtomatik ravishda bajaradi. Lekin boshlang’ich 

bosqichda harakat doimo ongli suratda bajariladi.  

Bitiruv malakaviy ishining maqsadi umumiy o‘rta ta’lim maktablarida 

informatika fanini o’qitish jarayonida o’quvchilarda axborot-kommunikatsiya 

texnologiyalariga nisbatan kompetentligini rivojlantirishning metodik tizimini 

ishlab chiqishdan iborat edi.  

Tadqiqotning maqsadidan kelib chiqqan holda, ishda quyidagi masalalar hal 

qilindi: 

- Informatika fanidan  nazariy va amaliy mashg’ulotlarni o’tkazish 

mazmuni, o’rni, mohiyati, o’qitish holati tahlil qilindi;  

- o’quvchilarda axborot-kommunikatsiya texnologiyalariga nisbatan 

kompetentligini rivojlantirishga yo’naltirilgan masala va misollar ishlab chiqildi;  

---

72 

 

 

 

- Informatika fanidan axborot-kommunikatsiya texnologiyalariga nisbatan 

kompetentligini rivojlantirishga yo’naltirilgan didaktik mashqlardan foydalanish 

bo’yicha tavsiyalar ishlab chiqildi. 

Ta’lim texnologiyasi - butun o’qitish va o’qish jarayonini ishlab chiqish, 

amalga oshirish va baholashning tizimli usuli bo’lib, u maqsadga erishishga 

yunaltirilgan holda insonlarning o’rganish qobiliyati va ular o’rtasida muloqot 

to’grisidagi tadqiqotlar natijalariga hamda ta’lim jarayonini yanada samarali 

tashkil etishning jonli, jonsiz vositalari bilan shugullanishga asoslanadi. 

O’quvchilarda axborot-kommunikatsiya texnologiyalariga nisbatan 

kompetentligini aniqlashda quyidagi mezonlar ham  inobatga  olinishi maqsadga 

muvofiqdir: o’quvchining fan bo’yicha egallagan bilimi, ko’nikmasi va malakasini 

amalda qo’llay olishi; intellektual qobiliyati; psixologik xususiyatlari; muammoni  

mustaqil hal qila olishi; yangiliklarga intiluvchanligi va o’z ustida ijodiy ishlashi; 

o’z fikrini ayta olishi va himoya qilishi. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

---

73 

 

 

 

Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati: 

 

1.  Barkamol avlod-O’zbekiston taraqqiyotining poydevori. T.;Sharq, 1997, -64 b. 

2.  Uzluksiz ta’lim tizimi uchun o’quv adabiyotlarining yangi avlodini yaratish 

kontseptsiyasi. O’zbekiston Respublikasi Oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi, 

O’zbekiston Respublikasi Xalq ta’limi vazirligi, O’zbekiston Respublikasi 

Davlat matbuot qo’mitasi. Toshkent, 2002 y. 

3.  B.Boltayev va boshqalar. 5-sinf uchun Informatika darsligi. T.: 2008. 72 b. 

4.  B.Boltayev va boshqalar. 6-sinf uchun Informatika darsligi. T.: 2013. 72 b. 

5.  B.Boltayev va boshqalar. 7-sinf uchun Informatika darsligi. T.: 2009. 72 b. 

6.  B.Boltayev va boshqalar. 8-sinf uchun Informatika darsligi. T.: 2011. 144 b. 

7.  B.Boltayev va boshqalar. 9-sinf uchun Informatika darsligi. T.: 2011. 144 b. 

8.  S.S.G’ulomov va boshqalar «Axborot tizimlari va texnologiyalari» T. –

«Sharq» - 2000 yil. 

9.  M.X.Lutfullayev. Masofadan o’qitish tizimida multimediali elektron darsliklar 

strukturasi // Masofadan o’qitish texnika va texnologiyasi xalqaro 

ilmiyqamaliy konferentsiyasi ma’ruzalar to’plami. Toshkent, 2002 yil, 13-14 

may. 

10. M.M.Aripov, T. Imomov va boshqalar «Informatika, axborot texnologiyalari» 

T. TDTU, O’quv qo’llanma, 1-2 qism, 2002, 2003 y.  

11. К.Е.Фигурнов «IBM PC для ползователя» M. 1997 г. 

12. A.R. Maraximov, S.I.Raxmonqulova   «Internet va undan foydalanish asoslari» 

Toshkent, 2001 yil. 

13. А.Левин «Самоучител работы на компьютере» Москва, 1998 г. 

14. А.П.Микляев «Настолная книга IBM PC» Москва, 2000 г. 

15. T.X.Xolmatov, N.I.Taylaqov, U.A.Nazarov «Informatika va hisoblash 

texnikasi» T. – «O’zb.M.E.» – 2001 yil. 

16. A.A.Abduqodirov, A.G’.Hayitov, R.R.Shodiev «Axborot texnologiyalari» T. – 

“O’qituvchi” – 2002 yil. 

---

74 

 

 

 

17. Ю.Шафрин  «Основы  компютерной  технологии»  Справочник  школника 

Москва, 2000 г. 

18. N.Taylaqov, A.Axmedov «IBM–PC kompyuteri» T.:«O’zbekiston», 2001 y. 

19.  S.P.Allayorov, 

S.T.Raxmonov, 

S.I.Qulmamatov, D.E.Toshtemirov 

«Informatika va axborot texnologiyalari fanidan laboratoriya ishlari», Guliston 

– 2003 y. 

20. S.P.Allayorov va boshqalar «Kompyuter ta’limi asoslari», Guliston, 2004 y. 

21. D.Sobirov, K.A.Iskandarov. Informatika fani darslarida kompetentsiyaviy 

yondoshuvga asoslangan ta’lim // Molodoy ucheniy. 2016. №29.3. S. 31-32. 

22.  D.E.Toshtemirov,  B.B.Berdiyarov, N.N.Toshtemirova.  Ta’lim oluvchilarda 

axborot-kommunikatsiya texnologiyalariga nisbatan kompetentligini 

rivojlantirish // GulDU axborotnomasi. — 2016. — № 4. — B. 66-71. 

23. O’zbek tilining izohli lug’ati, 5 jildli, 2-jild.- T.: O’zbekiston milliy 

entsiklopediyasi, 2006. – 672 b. 

24. F.Zakirova, A.Eminov. Informatika va axborot texnologiyalari fanini o’qitishda 

bo’lajak o’qituvchilarning kompyuter grafikasi bo’yicha kompetentligini 

rivojlantirish. Metodik qo’llanma. Toshkent: 2010. - 40 b. 

25. D.B.Abduraximov, N.N.Toshtemirova. Informatika kursida bajariladigan 

topshiriqlar mazmunini takomillashtirish // GulDU axborotnomasi. — 2016. — 

№ 4. — B. 68-73. 

26. 

www.nuu.uz

 - Informatika o’qitish metodikasi kursidan distantsion kurs. 

O’zbekiston Milliy univrsiteti. 

27. 

www.bitpro.ru/ITO/index.html

 -«Информационные технологии в 

образовании» konferentsiya sayti.  

28. 

www.inf.1september.ru

  - Informatika gazetasi sayti.  

29. 

www.vspu.ru/~tmepi/texts/methods/html

 - Учебно-методические материалы 

по курсу.  

30. 

www.ugatu.ac.ru

  –  turli fanlardan elektron darsliklar, informatika fanidan  test 

savollar majmuasi va boshqalar. 

---

75 

 

 

 

31. 

www.infomicer.net

 – Elektron darsliklar, entsiklopediyalar, multimedia 

materiallari va boshqalar. 

32. 

www.istedod.uz

 – Respublika Prezidenti huzuridagi “Iste’dod” jamg’armasi 

portali. 

33. 

www.e-darslar.net

 - O’zbek Internet foydalanuvchilari uchun onlayn, elektron 

darslar portali.  

34. 

www.Intuit.ru

 - Rossiya Axborot Texnologiyalari Internet universitetining 

bepul o’qish kurslari.  

35. 

www.gduportal.uz

 – Guliston davlat universiteti ichki ta’lim portali. 

36.  

www.ziyonet.uz

 – O’zbekiston Respublikasi Axborot-ta’lim tarmog’i. 

37. 

Http://www.dls.miem.edu.ru–

 Yuqori darajali dasturlash tillar 

saxifasi.