Microsoft Word avlodlar dovoni ziyouz com doc

www.ziyouz.com kutubxonasi 
302
Akbar Mirituzukka usta Parmonni chaqirishni buyurdi. Hindiston oftobida yuzlari qorayib 
ketgan ellik yoshlardagi ko‘kko‘zli miqti odam eshikdan ta’zim qilib kirdi: 
— Mening asli otim Paramon, hazrati oliylari! O‘zim Volga bo‘ylarida o‘sganmen. Meni 
qul qilib sotgan edilar, sizga rahmat, bizdan «qul» degan isnodni olib tashladingiz. 
Mening orzuyim — vatanga qaytish edi. Axir bizni vatandan zo‘ravonlik bilan judo qilgan 
edilar! Ijozat bersangiz, oilam, o‘g‘lim bilan endi Rossiyaga ketsam... 
— Ammo biz sizdek yaxshi ustolarni qaydin topurmiz? 
— Hazrati oliylari, yigirma yilda to‘qqizta shogird yetishtirdim, hech biri imoratsozlikda 
mendan qolishmagay! 
Akbar Abulfazlni chaqirtirdi: 
— Janob vazir, farmon biting: usta Parmonning oilasi bilan birga vataniga qaytib 
ketishiga ruxsat berilsin. Yangi poytaxtni qurishda o‘g‘li bilan qilgan ko‘p yillik mehnati 
uchun uning vataniga yetib borgunicha ketadigan yo‘l xarajatlari xazinadan to‘lansin. 
— Bosh ustiga, hazratim! — deb Abulfazl bu farmonni darhol bajarish uchun orqasi bilan 
yurib chiqib ketdi. 
Usta Paramonning quvonchi ichiga sig‘may, yonidagi Akim Matveyevichni quchoqlab o‘pa 
boshladi... 
O‘sha kunlari Antoni Monserrate va Rudolf Akvaviva Goaga qaytib ketish harakatida 
yurgan edi. Akbar Akim Kalitin va usta Paramonni padrelar bilan bir karvonga qo‘shib 
jo‘natdi. Goa orolida Kalitinlar Portugaliya kemasiga tushib Yevropaga yo‘l oldilar*. 
Padrelar esa orolda qolishdi. 
______________ 
* T a s v i r x o n a — musavvirlar dargohi. 
* Aslida bu — Bobur yuborgan elchining xalq xotirasida o‘zgargan va boyigan holda saqlanib qolganligini ko‘rsatuvchi rivoyatdir. Baburinskiy 
xutor, Baburino degan joylar va Baburin degan ismlar ulug‘ rus yozuvchisi I. S. Turgenev yashagan davrda ham bo‘lgan. Shu sababli I. S. 
Turgenev o‘zining «Punin va Baburin» degan povestida Paramon Semyonovich Baburinning hind shohi Boburdan kelib chiqqanligi haqidagi 
rivoyatdan foydalanadi. 
Rus sovet olimasi G. F. Blagova esa Baburino degan qishloqlarning Murom va Kirjach atroflarida 1960-yillarda ham bo‘lganligidan guvohlik 
beradi. 
* Fathpur-Sekrida asoratdan qutqarilgan bir rus oilasi Portugaliya missionerlari hamrohligida Hindistondan jo‘nab ketganini ingliz olimi V. Smit 
«Akbar» nomli kitobida qayd etgan.
* * * 
Akbar ham, o‘g‘illari ham katolik diniga o‘tmaganligi Goadagi portugal ma’murlarini juda 
ko‘ngilsizlantirdi. Ular Monserrate va Akvavivaning Akbar davlatida olib borgan uch yillik 
ishlarini «muvaffaqiyatsiz missiya», deb baholadilar. Faqat padrelar keltirgan harbiy 
ma’lumotlar foydali deb topildi. Ayniqsa, Albert Pereyroning Alibek degan turkiycha nom 
bilan shahzoda Salim mulozimlari orasiga ishga olinganligi va Fathpurda qolganligi Goa 
hokimini mamnun qildi. Chunki Akbar saroyida Albert Pereyroday tadbirkor xufiyaning 
ish olib borishi portugallar uchun juda zarur edi. Goa hokimi Pereyro bilan aloqa 
bog‘lash uchun savdogar qiyofasidagi maxsus odamni Goadan Fathpurga jo‘natar ekan: 
— Senyor Albertga ayting, qaytib kelganda biz uni general unvoniga taqdim 
etmoqchimiz, — deb va’da berdi. Kemasozlikka oid eski kitoblardan unga ko‘proq olib 
borib bering. Akbar bilan uning o‘g‘liga bizning tajribamizni iste’moldan qolgan eski 
kemalar asosida o‘rgatsin. Afg‘on yusufzaylari bilan aloqani uzmasin. Albert ularning 
qo‘zg‘olonchi pirlari — ravshaniylarni biladi. Kobul yurishiga borganda Peshovarda ular 
bilan tanishgan. Ravshaniylar Haybar dovoni etagida Akbarga qarshi isyon ko‘targanlar. 
Ammo ravshaniylarning peshvosi shayx Jaloliddinni Akbar Fathpurda hibsda saqlamoqda 
emish. Ravshaniylar bu shayxni hibsdan bo‘shatish harakatida emishlar. Siz Fathpurga 
borgan zahotingiz ravshaniylar piri shayx Jaloliddinni hibsdan qochirmoqning yo‘lini 

---

Humoyun va Akbar – Avlodlar dovoni (roman). Pirimqul Qodirov