Microsoft Word avlodlar dovoni ziyouz com doc

www.ziyouz.com kutubxonasi 
138
bolalar diliga go‘yo naqshlanib qoldi. Bayramxon Qandahorga qaytib ketgandan so‘ng, 
uch o‘rtoq uning shu hikoyasi asosida bir o‘yin o‘ylab chiqardilar. Adham Sherxon bo‘lib 
yog‘och qilich taqdi. Akbar — Bayramxon bo‘ldi. Aziz — Abulqosim. Sherxon — Adham 
ularning ikkovini tutib oldi-da: 
— Kim Bayramxon? — deb o‘shqirdi. — Chiq oldinga, hozir boshingni kesgaymen! 
Shunda Akbar: 
— Men Bayramxon, — deb oldinga chiqdi. Ammo Aziz Abulqosim bo‘lib, undan 
oldinroqqa o‘tdi-da: 
— Bu Bayramxon emas, — dedi. — Men Bayramxon! Bu mening navkarim! 
— Yo‘q, men Bayramxonmen! — deb Akbar yana oldinga chiqdi. 
Shu payt qoidaga binoan Aziz Akbarning yuziga bir shapati urishi: 
— Jim tur, sen navkarsen, Bayramxon — men! — deyishi kerak edi. Ammo Akbarning 
shahzodaligini doim esda tutish, hatto o‘yinda ham unga qattiq tegmaslik kerakligi 
Azizning qulog‘iga ota-onasi tomonidan qayta-qayta quyilgan edi. Akbar uch yoshida 
to‘p o‘qiga nishon qilib qo‘yilgandan beri qattiq jahli chiqsa o‘zini bilmay qolar, rangi 
oqarib to‘polon ko‘tarar edi. Shuning uchun Aziz unga shapati urolmadi. 
— Yo‘q, men Abulqosim bo‘lmagaymen! — dedi.— adham, sen bo‘l. Qilichni menga ber! 
Men — Sherxon. 
Ikki ko‘kaldosh o‘rin almashtirishgandan so‘ng o‘yin boshidan boshlandi. Shapati 
uriladigan joyiga yetganda Adham Abulqosim bo‘lib: 
— Men — Bayramxon, sen jim tur! — dedi-yu, Akbarning yuziga tarsaki tushirdi. Umrida 
bunday tarsaki yemagan bolaning ko‘zlarida og‘riqdan yosh halqalandi. Adham uning 
qulog‘iga shivirladi: 
— Men siz uchun jon bermoqchimen, xayr, do‘stim! 
So‘ng u Sherxon — Azizning oldiga borib, uning yog‘och qilichiga bo‘ynini tutdi. O‘yin 
yana bir takrorlanganida endi Adham Bayramxon bo‘ldi, Akbar esa Abulqosim qiyofasiga 
kirib, undan shapatining qasdini oldi. Bayramxon bo‘lish qiyin edi. Adham shapati 
og‘rig‘iga chidamay urishib ketdi. 
Shunda ichkaridan Hamida bonu chiqdi-yu ularni yarashtirib qo‘ydi. 
— Endi o‘yin bas, Akbarjon yuring, men sizga dutor chalib beray. 
Hamida bonu ilgaridan dutorni yaxshi chalar, so‘nggi yillarda ko‘nglining chigalini tanbur 
va sato chalib yozadigan bo‘lgan edi. Akbarga dutorning tovushidan ham ko‘ra satoning 
nafis va cho‘ziq ohanglari ko‘proq yoqardi. Shuning uchun ko‘shkka kirganda: 
— Hazrat ayajon, dutor emas, sato chalib bering,— deb iltimos qildi. Ona-bola uch 
yildan beri birga yurib, avvalgi ayriliqlar dardini unutgan, bir-birining diydoriga qongan 
shu kunlarda Hamida bonuning qalbi boshqa bir mung bilan ma’yuslanib yurardi. So‘nggi 
paytda u humoyun bilan kam ko‘rishar, doim uning diydoriga zor bo‘lib yurardi. Mana 
shu sog‘inch mungi segohning ma’yus ohanglariga yo‘g‘rilib, satoni go‘yo yig‘lata 
boshladi. Onasining qalbida to‘planib qolgan mungni satodan eshitgan sari Akbarning, 
negadir o‘pkasi to‘lib, yig‘lagisi keldi. Ayajoniga ne bo‘lgan? Buncha mung uning diliga 
qayoqdan yig‘ilgan? Bola bilmaydi. Ammo yangroq sato buni go‘yo bilganday Hamida-
ning dard-u alamlarini go‘zal va ma’yus ohanglarga solib kuylaydi. 
Hamidani o‘rtab yurgan g‘am — bevaqt o‘lgan ikki farzandining dog‘igina emas. 
Suyuklisi Humoyun, podshohlik an’analariga berilib, uning ustiga yana bir xotin olgani 
Hamidani do‘zax azobiga soldi. 
Hamida ikki yil burun bo‘lgan bu hodisani hech unutolmaydi. O‘shanda Badaxshon 
yurishi va Kobul qamali cho‘zilib ketib, Humoyun Hamida bonu bilan bir yilcha 
ko‘risholmadi. Bu orada beklar humoyunni katta bir viloyatning hokimi bilan yarashtirish 
uchun, shu hokimning Norchuchuk ismli qizini unga olib bermoqchi bo‘lishdi. Odatga 

---

Humoyun va Akbar – Avlodlar dovoni (roman). Pirimqul Qodirov