Microsoft Word avlodlar dovoni ziyouz com doc

www.ziyouz.com kutubxonasi 
13
* * * 
Biroq fil ustida borayotgan Humoyunning xayoli butunlay boshqa narsalar bilan band. U 
Hamidalar tomonga yuzlanganda ham qizning boshi osha uzoqlarga nazar tashlaydi. 
Nega bu yil navro‘z sayliga odam bulturgidan ikki-uch barobar kam chiqqan? Bulturgi 
navro‘zda butun shahar va uning atroflari yasan-tusan xaloyiqqa to‘lib ketgan 
emasmidi? Navro‘z kunlarida bozor rastalarini, ko‘cha va maydonlarni rang-barang ipak 
matolar, gulshodalar bilan bezatish odati «oyin bandi» deb atalardi. Agrada bu odatni 
Humoyun maxsus farmon bilan joriy qilgan edi. Humoyun mamlakatning sharqida va 
g‘arbida katta g‘alabalarga erishgan paytlarda uning har bir farmonini so‘zsiz 
bajaruvchilar ko‘p edi. 
Hozir ishlari orqaga ketib, nufuzi pasaygani va inilari bilan orasi buzilgani uchun ham 
navro‘z namoyishiga odam kam chiqqani sezilib turibdi. 
Og‘a-ini nizosini Komron boshlab berdi. U Badaxshon-u Kobulga qanoat qilmay, Laxo‘rga 
qo‘shin tortdi. Ikki orada urush chiqishi muqarrarligini sezgan Xonzoda begim keksalik 
bedarmonligiga qaramay safarga otlandi. Ikki hafta yo‘l yurib, Agradan Laxo‘rga elchi 
bo‘lib bordi. Komron mirzo akasiga ko‘mak berish uchun Laxo‘rga kelganini, zinhor mulk 
talashmoqchi emasligini aytib ont ichdi. Begim uning Humoyunga sadoqat izhor qilib 
yozgan maktubini va jo‘shqin turkiy she’rlarini olib Agraga qaytdi. 
Komronning Humoyunga yuborgan she’rlaridan otalari Bobur mirzoning ovozi eshitilib 
turganday bo‘lar edi. Komron akasiga kamtarlik bilan yozgan edi: 
Zarrasifat o‘zni bilurman haqir, 
Sendin tushsa nur bo‘lurmen munir.* 
Humoyunga, ayniqsa, Komron yozgan quyidagi ikki satrning falsafasi haroratli tuyuldi: 
Istasangki yetmasin davrondin ozore senga 
Sa’y qilkim, tegmasin hech kimga ozoring sening. 
Xonzoda begimning harakatlariga Komron yozgan bu she’rlarning tafti ham qo‘shilib, 
Humoyun jahlidan tushdi. Og‘a-ini yarashdilar. Lekin bu yarashish muvaqqat, chunki 
Komron hali Laxo‘rdan chiqib ketgan emas. Agar Humoyun Laxo‘rdan butunlay ayrilsa, 
tashqi dushmanlari qarshisida zaiflashib qolishi va markaziy davlatni boy berishi 
mumkin. 
Humoyunning tashqi g‘animlari endi Sherxon Sur atrofiga to‘planib, Gang bo‘ylaridan 
bosh ko‘tarib chiqmoqda. Shuning ustiga g‘arbiy viloyat bo‘lgan Gujaratda isyon 
boshlandi. Humoyun Gujaratga hokim qilib tayinlagan inisi Askariy bu ishni eplay olmadi, 
el-ulus unga qarshi qo‘zg‘olon ko‘tardi. Agra bilan Gujaratning orasi otda bir oylik yo‘l. 
Humoyun sharqdagi Sherxon xavfi tufayli Agrani tashlab, Gujaratga bora olmadi. Askariy 
Gujaratda mag‘lub bo‘ldi va yordamga yetib borolmagan Humoyundan arazlab, Laxo‘rga, 
Komronning oldiga ketdi. Humoyun yaqinda Laxo‘rga maxsus odamlar yuborib, har ikki 
inisini navro‘z bayramiga poytaxtga taklif qildi, «dushmanlar ko‘zi oldida hamjihat 
bo‘laylik» deb maktub yubordi. Lekin Komron mirzo betobligini bahona qilib kelmadi. 
Holbuki, u soppa-sog‘ ekanini, Laxo‘rda o‘zi ham Askariy bilan navro‘z sayliga 
chiqmoqchiligini Humoyun ishonchli xufiyalar axborotidan biladi. 
Hozir Humoyunning fili yonida birgina inisi — oq otliq Hindol mirzo bormoqda. Biroq 
uning ham ruhi so‘nik, mashqi past, chunki unga berilgan mevat viloyatini bu yil qishda 
rajput rojalari undan tortib olib qo‘ydi. Endi Mevat rajputlari ham sharqdagi Sherxon 

---

Humoyun va Akbar – Avlodlar dovoni (roman). Pirimqul Qodirov