Microsoft Word avlodlar dovoni ziyouz com doc

www.ziyouz.com kutubxonasi 
338
Salim o‘n kunlik hibs davomida uch-to‘rt oy kasal yotgan odamday rangini oldirgan, 
ko‘zlari ichiga botgan, oyoqlari kalovlanib zo‘rg‘a qadam tashlar edi. Ikki ona ikki yonida, 
uni otasi oldiga olib bordilar. 
— Tavba qildim! — dedi Salim tiz cho‘kib. 
Akbar darmoni ketib qolgan o‘g‘lini qarshisiga, onalarni ikki yoniga o‘tqazdi. 
— o‘n kun g‘uslxona — sizning tog‘day gunohlaringiz o‘trusida zig‘irday kichik bir jazo 
xolos, — dedi Salimga. — O‘z oyog‘ingiz bilan kelganingiz uchun sizni ayadim, 
onalaringizning yuzidan o‘ta olmadim... Yomonlikning jazosi hayotdan qaytsa ana u 
yomon bo‘lg‘ay! Zahhoki Moron degan afsona yodingizdami? Yomonlikni ko‘p qilgani 
uchun Zahhokning ikki yelkasidan ikkita ilon o‘sib chiqmishdir. Ana shunday ilonlar har 
qanday podshoning ham yelkasida in qo‘yishga ishqibozdir. Bu ilonlarning biri zolimlik, 
biri — bid’at-u xurofot. Biri taxtparastlik, biri— xudparastlik! Men o‘z yelkamdan bosh 
ko‘tarmoqchi bo‘lgan bu ilonlarni yo‘q qildim, deb o‘ylagan edim. Keyin qarasam, bu 
ilonlar sizning yelkangizga o‘rmalab chiqmoqda. Axir bu ilonlar mudom qurbon talab 
qilur! Suyukli yoringiz Shoh begim, mening do‘stim Abulfazl ana shu ilonlarning qurboni 
bo‘lmadimi? Shu ketishda bu ilonlar axiyri o‘zingizning ham boshingizga yetmagaymi?! 
So‘nggi gaplar g‘uslxonada Salimning ko‘ziga ko‘ringan dahshatli sharpalarni yodiga 
soldi-yu, seskantirib yubordi: 
— Inoning, hazratim, men endi o‘z nomimga xutba ham o‘qitmagaymen, pul ham zarb 
etmagaymen. Yelkamdan o‘sib chiqmoqchi bo‘lgan ilonlarning boshini kesgaymen! 
— Ilohim shu niyatingizga yeting, o‘g‘lim! Bu ilonlardan hali men o‘zim ham qutulgan 
emasmen. Toj-u taxt, mutlaq hokimiyat bor joyda ular hamisha bo‘lur ekanlar. Yaxshi 
bo‘lishni istasang, umr bo‘yi bu ilonlar bilan olishib yashashga majbur ekansen. Lekin 
dunyoda yaxshi nom qoldirolmasang, yashashning ne qizig‘i bor? Bobur bobomizning 
turkiy satrlari yodingizdami? «Bori elga yaxshilik qilg‘ilki, bundin yaxshi yo‘q, to degaylar 
dahr aro qoldi falondin yaxshilik». 
— Men bu g‘azalni boshdanoyoq yod bilurmen!— dedi Salim. 
— Agar yod bilsangiz endi unga amal qiling! Axir avlodlar almashganda alg‘ov-dalg‘ov 
bo‘lishi, otalar bilan bolalar orasida nizo chiqishi tarixda ko‘p uchraydigan hodisa. Ammo 
bizning Bobur bobomiz bilan otamiz shu falokatdan yuqori turgan ulug‘ siymolar edi. 
Ulardagi mehr-u oqibat, avlodlarning bir-biriga fidoyiligi — behad noyob bir gavhar ekan. 
Endi siz bilan men shu gavharni yo‘qotib qo‘ymaylik, o‘g‘lim! Gavhar hayot ummoniga 
qaytadan tushib ketsa, keyin uni topib bo‘lmagay. Ana undan so‘ng menga qilgan 
oqibatsizligingiz o‘g‘illaringizdan o‘n hissa ko‘payib qaytgay. Oxirida bu illat ularni padar-
kushlikkacha olib borgay! Zinhor, ming zinhor buni unutmang! 
Akbarning so‘nggi so‘zlari Salimga vasiyatdek eshitildi-yu, ko‘zlarini jiqqa yosh qildi. 
O‘g‘lining dili yumshab insofga kelib turgan shu damda rani Jodxa Bay uning otasiga 
chin ixlosmand, balki ma’naviy voris bo‘lishiga umid qildi. Akbardan so‘zlashga ruxsat 
oldi-yu, Salimga yuzlandi: 
— Shayx Bobo, gavhar yo‘qolmasin uchun uni oltin uzukning ko‘zida asraydilar. 
Farzandlik oqibati gavhar bo‘lsa, uni o‘z bag‘rida asraydigan oltin — imon-u e’tiqoddir. 
Jannatmakon bobongiz Humoyun hazratlari o‘z otalariga dildan maslakdosh bo‘lganlari 
uchun shu qadar oqibat ko‘rgazganlar. Siz ham imon-u e’tiqodda hazrat otangizning 
sodiq maslakdoshi bo‘lmog‘ingiz kerak! 
Bu so‘zlar Salimga otasi kashf qilgan dini ilohiyni eslatdi-yu, birdan vujudini 
sergaklantirdi. 
— Hazrat otajon, tepamizda Xudo turibdir. Rostini aytay. Oltin ashrafiylarga kalimayi 
shahodatni qayta zarb ettirganimdan ranjidingiz. Biroq men sizni ham Alloh taoloning 
qahridan saqlash niyatida shunday qildim. Axir kalimayi shahodat «Xudo bittadir. Al-

---

Humoyun va Akbar – Avlodlar dovoni (roman). Pirimqul Qodirov