Microsoft Word ахборот технологиялар фанидан мажмуа doc

Сервис-марказ – товар харид қилингани ва етказиб берилганидан кейин мижоз ҳар доим 
ташкилот web-сайти орқали ёки электрон почта бўйича сотувчига ёрдам сўраб мурожаат 
қилиши мумкин. еCRM-тизими компания ходимига хабарни қайта ишлашда кўмаклашади – 
масалан, мижоз электрон почтасининг манзили бўйича бурча мижоз-компания ўзаро 
муносабатлари, барча харидлар, серия рақамлари ва бошқаларни аниқлайди. Кафолатли 
таъмирлаш/алмаштириш зарур бўлган ҳолларда тизим энг яқин кафолатли хизмат кўрсатиш 
пунктини аниқлайди ва у ерга хизмат кўрсатиш учун сўров юборади. Бундан ташқари, тизим 
мижоз манзилига кўрилган чоралар тўғрисида хабар тайёрлашга ёрдам бериши мумкин. 
Молиявий хизматлар ҳақида гапирганда шуни эътиборга олиш керакки, рақобатнинг 
замонавий босқичида яхши созланган CRM-тизимнинг мавжудлиги компания учун зарурат 
ҳисобланади – еCRM-тизимдан фойдаланмасдан ташкилот ўз мижозларига самарали хизмат 
кўрсата олмайди. Бундан ташқари, молиявий компаниялар томонидан Internet орқали 
хизматлар тақдим этиш учун ишлатиладиган замонавий тизимларга бошиданоқ eCRM 

---

65 
типидаги тизимлар қўшилган. Шунинг учун ушбу ҳолатда интернет-хизматларни тақдим 
этишда фойдаланиладиган умумий тизим доирасида «мижоз билан самарали ишлаш»га жавоб 
берадиган кичик тизим ёки модуль сифатида eCRM тўғрисида гапириш тўғрироқ бўларди. 
Бундай ёндашувда, интернет-хизматининг тизими бошидан CRM модулига эга бўлганида, 
айнан шу модуль ва интернет-хизмати тизимини қолган қисмининг функциялар бўлинишини 
аниқлаш қийин. Қуйида CRM тизимларини ишлаб чиқувчиларининг ўзлари молиявий 
ташкилотлар учун ажратиб кўрсатадиган функциялар келтирилган, лекин уларнинг баъзилари 
шубҳали бўлиши мумкин ва уларни интернет-хизмати тизимини ўзининг функцияларига 
киритиш мумкин бўларди. 
 eCRM-тизими мижоз учун оддий ва ўзи фаҳмлаб олиб тушунадиган ўз-ўзига хизмат 
кўрсатиш функцияси билан ташкилотга кўмаклашиши керак. Мижоз энг кам ахборот 
тақдим этиши ва хизматни ўтказиш учун кам вақт сарфлаши керак. 
 тизим реал вақт режимида тарихий ва ҳозиргина киритилган ахборотга асосланган 
ҳолда мижоз учун мос келадиган маҳсулотни танлашга имконият тақдим этиши керак. 
 Cross-sells/up-sells имконияти. Интернет-хизматларини тақдим этаркан, тизим реал 
вақт режимида мижозга қўшимча маҳсулот ёки хизмат таклиф қилиши керак. 
 тизим энг жозибадор мижозларни келажакда улар билан ишлаш учун аниқлашга 
имкон бериши, молиявий компания ходимига ҳар бир мижоз тарихини (шу жумладан, 
кредит тарихини) кўргазмали тарзда тақдим этиши керак. 
 тизим мижозниннг компания томонидан қондирилиши мумкин бўлган яширин 
эҳтиёжларини аниқлашга имкон бериши керак. Анъанавий CRM-тизими каби, eCRM 
мижознинг оилавий аҳволи, даромади, доимий афзал кўришлари тўғрисидаги 
маълумотлар асосида ушбу мижозга муайян вақтда қандай молиявий маҳсулот 
зарурлигини таҳлил қилишга ёрдам бериши керак. 
Тақдим этилаётган интернет-хизматининг туридан қатъи назар, хоҳ у интернет-
трейдинг, интернет-банкинг ёки интернет-суғурталаш бўлсин, eCRM-тизимларини қўллаш 
мақсадлари охир-оқибат биттадир. Интернет-хизматининг турига қараб eCRM-тизимларини 
қўллашнинг хусусиятларини кўриб чиқамиз.