Microsoft Word 4-китоб ёшлар конф 2017 май

 
Adabiyotlar 
1. Abdullaev N.U. “San’at tarixi” T-2/1 Toshkent, O‘qituvchi 2001.
2. Oydinov N. “O‘zbekiston tasviriy san’ati tarixidan lavhalar”, Toshkent.

---

“Таълим, фан ва ишлаб чиқариш интеграциясида интеллектуал салоҳиятли ёшлар 
мамалакат тараққиётининг муҳим омили” конференция материаллари. 
116 
O‘qituvchi 1997.
 
O’zbek xalq ertaklari syujetlari asosida miniatyura ishlashning ahamiyati.
Sam DU Kasbiy ta’lim fakulteti ’’Tasviriy san’at va muhandislik grafikasi’’ 
kafedrasi o’qituvchisi Jamoliddin Raxmatov, Elyor Shavqiyev. 
 
Ko’p asrlar davomida rivojlanib kelgan Sarq miniatyura rangtasviri jahon 
san’ati tarixida haqli ravishda faxrli o’rinni egallaydi. Hozirgi davrda O’zbekiston 
rassomlari hamda xalq ustalari tomonidan ko’plab durdona asarlar yaratildi. Ular 
ijodiy xayolot boyligi va mukammal ijrosi bilan kishini hayratga solibgina qolmay, 
o’zbek xalqining ko’hna tarixidan, badiiy madaniyatining serqirra va o’ziga 
xosligidan ham dalolat beradi. Ular jahon san’atining oltin fondidan o’rin olgan
.
Ma'lumki, miniatyura asarlaridagi o'ziga xos go'zallik va insonparvarlik 
g'oyalari yoshlarni ezgulikka undash, ularning badiiy estetik dunyoqarashlarini 
boyitish manbaidir. Chunki mo'jaz tasvirlarda chinakam xalqchillik g'oyalari, 
qadimiylik hamda mahalliylik ko'rinishlari o'z aksini topgan. Xususan, o’zbek 
rassomlari yaratgan miniatyura asarlarida qaynoq hayot, turli lavhalar, doimiy, 
harakatdagi mavjudotlarning tasvirini ifoda etuvchi kompozitsiyalar, hamda uzoq 
o'tmishning, asl mohiyati, o'ziga xos aniq yaratilgan shakllarda yorqin va sof ranglar, 
uyg'unligi bilan juda nozik, nafis tekis va ravon chiziqlarda qunt va yuksak mahorat 
bilan ochib berilgan, bu uning ijobiy ta'sirchanlikka ega ekanligini ko'rsatadi. 
Ayniqsa, musavvirlarning tasvirlarni yorqin bo'yoqlar va naqshli bezaklari bilan, 
takrorlanmas, obrazli badiiy tili, tarixiyligi jihatdan yoshlarning estetik 
tasavvurlariga, badiiy tafakkuriga va yangicha dunyoqarashning shakllanishi va 
rivojlanishiga asos bo'lib xizmat qiladi.
Bu o’rinda
 
dikorativ kompozitsiy mashg’ulotlarida o’zbek xalq ertaklari 
syujetlari asosida miniatyura usulida illyustrativ rasm ishlash muhim ahamiyat kasb 
etadi.
 
Illyustratsiya-lotincha ko’rgazmali tasvirlash, yoritish ma’nosini anglatadi. Kasb-
hunar kollejlarining tasviriy san’at darslari dikorativ kompozitsiy mashg’ulotlari 
jarayyonida naqsh ishlash, ertak va hikoyalar, adabiy asarlar asosida illyustratsiyalar 
ishlash nazarda tutiladi.
Dikorativ kompozitsiy mashg’ulotlari jarayyonida illyustrativ rasm ishlashga 
alohida etibor berilib, ular ertak, hikoya, masal, she’r, adabiy asar kabi badiiy asarlar 
asosida amalga oshiriladi. Bunday mashg’ulotlarning muvaffaqiyati kop jihatdan uni 
to’g’ri tashkil etishga bog’liqir. Buning uchun avvalo o’quvchilar qiziqarli, 
tarbiyaviy ahamiyatga ega bo’lgan adabiy asar yoki ertak tanlashi lozim. Asar yoki 
ertak mazmunini to’liq o’uvchilar ongiga etkazish, undagi eng qiziqarli syujetlarni 
topish, asar yoki ertak bilan bog’liq unga yaqin illyustratsiyalarni o’quvchilarga 
namoish etish, ularni g’oya, mazmun, kompozitsiya, rang jihatdan tahlil qilish kerak 
bo’ladi.

---