Microsoft Word 2-декабрь конф-2019 doc

Экспериментнинг асосий натижалари 
Гуруҳ номи 
Гуруҳ бўйича 1-
эксперимент 
Гуруҳ бўйича 2-
эксперимент 
Ҳар 
икки 
эксперимент 
суммаси 
Бир гуруҳ 
кесимида
ги иккала 
экспе-
римент 
баллари 
фарқи 
бали 
аниқла-
надиган 
реквизити 
Бал-
лар 
сум-
маси 
бали 
аниқлана
диган 
реквизити 
Бал-
лар 
сум-
маси 
бали 
аниқлана
диган 
реквизити 
Баллар 
сум-
маси 
Экспериме
нтал гуруҳ
654-17 
RP
1
 
11,01 
RP
2
 
10,20 
RAG 
21,21 
0,79 
Назорат 
гуруҳи 653-
17 
RA
1
9,04 
RA
2
9,12 
RPG 
18,16 
-0,8 
Гуруҳлар аро тестлаш 
натижаларини 
таққослаш 
1,97 
1,12 
3,09 
Бу 
жадвал 
асосида 
экспериментлар 
гуруҳларда 
ўқитиш 
программасидан фойдаланиш ҳисобига талабалар давомати ва билим 
даражаси ошганлигини кўриш мумкин Биринчи эксперимент натижасида 
RPС
1 
қиймати 
RAС
1
 
дан кўра
20% 
дан ортиқ, иккинчи экспериментдан 
кейин RPС
2 
қиймати
RAС
2 
дан 11% кўпроқдир. 
Мазкур моделни алгоритмга қўйиб ҳисоблашлар, экспериментал 
гуруҳ талабалар баллари жами RPG= 21,21га тенг бўлганини, RAG=18,16 
га, яъни назорат гуруҳи баллари 3,09 бал камлиги кўринади.
 
 
 
 
You created this PDF from an application that is not licensed to print to novaPDF printer (
http://www.novapdf.com
)

---

292 
РАҚАМЛИ ИҚТИСОДИЁТ ШАРОИТИДА ОЛИЙ ТАЪЛИМ 
ТИЗИМИ ФАОЛИЯТИНИ ТАКОМИЛЛАШТИРИШ 
Шамсиева Феруза Муратходжаевна 
ТДИУ “Эконометрика” кафедраси ассистенти,
Бойхонова Мавлуда Ғуломовна 
Ўзбекистон Республикаси ИИБ 1-сон Тошкент академик лицейи 
 
Сўнгги 
ўн 
йил 
ичида 
дунёда 
ахборот-коммуникация 
технологияларини (АКТ) ривожлантириш катта аҳамиятга эга бўлди. 
Мамлакатлар энергия, материаллар ва молия даражасида асосий ишлаб 
чиқариш манбаи сифатида рақамли асбоб-ускуналар ва маълумотларга эга 
бўлган янги иқтисодиётга жадал суръатлар билан кириб боришмоқда. 
мутахассислар ушбу янги иқтисодиётни рақамли, коммуникацион, тармоқ 
ёки интернет иқтисодиёти деб аташади, яъни улар бизнесда АКТ, рақамли 
алоқа, 
компьютер 
тармоқлари, 
замонавий 
коммуникациялардан 
фойдаланиш кераклигини таъкидлайдилар. 
Интернетдан рақамли бошқарув технологияларига қадар АКТни 
жорий этиш асосида ишлаб чиқаришни бошқариш ва ишлаб чиқаришни 
такомиллаштиришнинг янги босқичини кўрсатади. Яқин келажакда ҳар 
бир мамлакатнинг жаҳон ҳамжамиятидаги мавқеи компютерлаштириш 
даражаси билан белгиланади. Рақамли иқтисодиёт тамойилларини ҳаётга 
татбиқ 
эта 
оладиган 
давлатлар 
иқтисодий 
самарадорлик, 
рақобатбардошликка эришиш, турмуш даражасининг доимий ўсиб 
бориши, 
яшаш 
нархининг 
пасайиши, 
ногиронлар 
учун 
таълим 
йўналишларини 
оптималлаштириш, 
ўз 
потенциалларидан 
ижобий 
фойдаланиш сифатида фойдаланишади. 
Таълим соҳаси XXI-асрда мамлакатлар ўртасидаги иқтисодий таъсир 
рақобатининг энг муҳим ва истиқболли соҳаларидан биридир. Глобал 
рақобат ҳукумат учун таълим соҳасидаги мутлақо янги вазифаларни қўяди. 
Ушбу мақсадлар янги пайдо бўлган касблар, шунингдек, меҳнат бозорида 
You created this PDF from an application that is not licensed to print to novaPDF printer (
http://www.novapdf.com
)

---

293 
топилмайдиган миқдорда кадрларга бўлган эҳтиёжлар билан боғлиқ. 
Рақамли иқтисодиётнинг муваффақиятли ривожланишини таъминлаш 
учун таълим тизими иқтисодиёт учун малакали мутахассислар билан 
таъминланиши керак. Таълим инфратузилмасини янги эҳтиёжларга 
мослаштиришга қодир давлатлар рақамли иқтисодиётга ўтиш жараёнида 
иқтисодий мавқеини сезиларли даражада мустаҳкамлайди. Шу маънода 
Ўзбекистон Республикасида олий таълим тизимини модернизация қилиш 
ва кадрлар тайёрлаш орқали ўз рақобатдошлигини сақлаб қолиш учун 
барча имкониятлар мавжуд. 
Замонавий иқтисодиёт учун зарур бўлган рақамли кўникмалардаги 
камчиликларни бартараф этиш учун эскирган касб-ҳунар таълими ва касб 
таълими дастурларининг янгиланиши ҳукуматнинг таълим тизимини 
рақамли 
иқтисодиёт 
эҳтиёжларига 
мослаштиришдаги 
биринчи 
қадамларидан бири бўлиши мумкин. Ушбу ўзгаришлар нафақат пойтахтда 
балки, республика миқёсида жорий этилиши керак, чунки рақамлаштириш 
учун малакали мутахассисларни талаб қилувчи соҳалар барча ҳудудларда 
жойлашган. Замонавий олий таълимнинг ўқув дастурларида талабаларни 
муаммолар ва вазифаларни излашга, жамият эҳтиёжлари ва уларни 
қондириш усулларини таҳлил қилишга тайёрлайдиган фанлар жуда кам. 
Бунинг учун касбий таълимни бошқариш учун интеллектуал ахборот ва 
таҳлил тизимини ишлаб чиқиш мақсадга мувофиқдир. Таълим соҳасидаги 
ахборотларни бошқариш ва таҳлил қилиш тизими белгиланган вазифалар 
ҳамда таълим муассасаларининг жорий фаолиятига мувофиқ таълим 
тизимини ривожлантиришга қаратилган бир қатор комплекс вазифаларни 
бажариши лозим.
Ҳар қандай иқтисодий тизимни ривожлантириш имкониятларини 
белгилайдиган энг муҳим омил сифатида олий таълимнинг ўзига хос 
хусусиятларига эътибор қаратилади. Республикамиз меҳнат бозори 
эҳтиёжларига мувофиқ равишда олий таълимни модернизация қилиш ва 
жаҳон иқтисодий таълимига интеграциялашувини таъминлаш муҳим 
You created this PDF from an application that is not licensed to print to novaPDF printer (
http://www.novapdf.com
)

---

294 
аҳамият касб этади. Ҳозирги кун талаби ривожланаётган рақамли 
иқтисодиётда Олий таълим парадигмасини ўзгартиришлари кераклигини 
тасдиқламоқда. Бизнингча, таълим фаолиятининг анъанавий моделларидан 
ҳозирги замон талабларига жавоб берадиган янгиларига ўтиш мақсадга 
мувофиқдир.
Шу муносабат билан ўқув жараёнига ваколатли ёндашувни киритиш, 
лойиҳалаштириш асосида ўқитиш усулларидан фойдаланиш, таълимни 
рақамлаштириш ва ахборотлаштириш, мустақил таълим йўналишларини 
амалга ошириш каби ўқув жараёнини ташкил этишнинг асосий 
тамойилларини такомиллаштириш лозим. Бунда ўқитувчилар, талабалар ва 
олимлар жамоалари билан таълим, фан, бизнес тузилмалари ҳамда юқори 
технологияли саноат корхоналарини бирлаштириш орқали касбий 
ваколатларни шакллантириш тамойиллари кўзда тутилади (1-расм).